Spis treści
23 grudnia 5. Lubuski Pułk Artylerii poinformował o dostawie elementów systemu rozpoznawczo - uderzeniowego Gladius. W listopadzie 5. Lubuski Pułk Artylerii otrzymał zaś partię armatohaubic Krab.
W ostatnim czasie również 1. Mazurska Brygada Artylerii im. gen. J. Bema zyskała kolejne wyrzutnie bezzałogowego systemu uderzeniowo-rozpoznawczego Gladius, co wiąże się z procesem modernizacji polskich Wojsk Rakietowych i Artylerii, mającym na celu zwiększenie zdolności do prowadzenia działań zarówno rozpoznawczych, jak i precyzyjnego rażenia celów na polu walki.
System Gladius w Wojsku Polskim
Gladius to zaawansowany system bezzałogowych statków powietrznych, który ma na celu zrewolucjonizowanie polskiej artylerii i systemów precyzyjnego rażenia. Kontrakt o wartości około dwóch miliardów złotych brutto, podpisany między Agencją Uzbrojenia a WB Electronics S.A., obejmuje dostawę czterech bateryjnych modułów, a także pakiety logistyczne i szkoleniowe. Pierwsze elementy systemu trafiły do 18. Brygady Artylerii w grudniu 2022 roku, a w 2024 roku rozpoczęto przekazywanie części drugiego modułu do 1. Mazurskiej Brygady Artylerii.
System Gladius, bazujący na doświadczeniach z eksploatacji dronów FlyEye i amunicji krążącej Warmate, to jeden z najnowocześniejszych elementów uzbrojenia w polskiej armii. Jego wprowadzenie to kluczowy krok w intensywnej modernizacji, mającej na celu uniezależnienie się od klasycznych środków ogniowych, zwłaszcza w środowiskach nasyconych działaniami przeciwnika (A2/AD).
Jak Gladius zmienia zasady gry?
Gladius umożliwia prowadzenie uderzeń wyprzedzających, eliminację stanowisk dowodzenia, artylerii przeciwnika, pojazdów opancerzonych czy systemów obrony przeciwlotniczej. Jednocześnie zachowuje wysoką mobilność i odporność na oddziaływanie systemów walki radioelektronicznej. To czyni go niezastąpionym narzędziem w nowoczesnym konflikcie.
W skład bateryjnego modułu wchodzą: wyrzutnie, wozy dowodzenia, pojazdy amunicyjne i obsługi technicznej, a także zapas rozpoznawczych maszyn FT-5 i uderzeniowych bezzałogowych statków powietrznych BSP-U. Do szkolenia wykorzystywane są specjalne maszyny treningowe BSP-UT.
Rozpoznawczy FT-5: oczy i uszy armii
Płatowiec rozpoznawczy FT-5 (wcześniej znany jako Łoś) to kluczowy element systemu Gladius. Ma rozpiętość skrzydeł 6,4 m i długość kadłuba 3,1 m, a jego masa startowa wynosi 85 kg. Wojsko Polskie wybrało wariant z napędem hybrydowym, który zapewnia imponującą długotrwałość lotu wynoszącą 14 godzin. Maksymalna prędkość to 155 km/h, choć podczas misji optymalna prędkość wynosi około 110 km/h. Zasięg systemu sterowania to 180 km, ale maszyna może lecieć autonomicznie, zgodnie z zaplanowaną trasą.
FT-5 może przenosić różnego typu czujniki i systemy walki elektronicznej. Podstawowe wyposażenie to głowica optoelektroniczna firmy WB Electronics, wyposażona w kamerę światła widzialnego, chłodzoną głowicę termowizyjną, dalmierz i laserowy wskaźnik celów. Wszystkie te elementy są stabilizowane i posiadają autotracker, co zapewnia precyzyjne rozpoznanie zarówno w dzień, jak i w nocy.
Waran 4x4: mobilność i ochrona
Wyrzutnia i wóz dowodzenia systemu Gladius są umieszczone na opancerzonym podwoziu pojazdu Waran 4x4, produkowanego przez HSW we współpracy z Tatrą. W Polsce powstaje nadwozie wraz z opancerzoną kabiną, natomiast strona czeska dostarcza podwozie T815-7 z przekładnią sześciobiegową Allison 4500SP i silnikiem Tatra T3C-928-90 o mocy 408 KM. Alternatywnie może być zastosowany amerykański silnik Cummins ISL o mocy 367 KM.
Waran osiąga prędkość 110 km/h i zasięg 700 km przy maksymalnej masie 18 ton. Wysokie walory trakcyjne, dzięki podwoziu Tatra 815 o dużym prześwicie, pozwalają na pokonywanie wzniesień o nachyleniu do 45 stopni, pionowych przeszkód o wysokości 0,5 m i brodzenie w wodzie do głębokości 1,2 m.
Masa własna pojazdu Waran 4x4 wynosi do 13 ton, co pozwala na uzyskanie ochrony balistycznej na poziomie od 2-4 i przeciwminowej 2a/2b do 3a/2b, zgodnie ze standardem NATO STANAG 4569. Oznacza to ochronę przed odłamkami, ogniem z karabinków i karabinów (łącznie z amunicją przeciwpancerną 7,62 mm), a w maksymalnej wersji nawet przed ogniem ciężkiego karabinu maszynowego 14,5 mm. Kabina zapewnia także ochronę przed skutkami działania broni masowego rażenia oraz klimatyzację, gwarantującą poprawne działanie w warunkach od -32˚C do +49˚C. Dodatkowo, w kabinie i komorze silnika zastosowano automatyczne systemy przeciwpożarowe.
Pojazd-wyrzutnia na podwoziu Warana posiada stanowisko operatora, wysuwany maszt systemu wymiany danych z bezzałogowcami oraz wyrzutnię dla FT-5 i BSP-U. Wóz dowodzenia natomiast dysponuje bardziej rozbudowanym elementem łączności, przetwarzając i przesyłając dane z całej baterii oraz sterując wybranymi maszynami.
Drony kamikaze i przyszłość Gladiusa
System Rozpoznawczo-uderzeniowy Gladius to jedno z pierwszych na świecie kompleksowych rozwiązań w zakresie użycia bezzałogowców do rozpoznania i rażenia celów o szczególnym znaczeniu na dystansie znacznie ponad 100 km. Pozwala na realizację zadań z wykorzystaniem dronów kamikaze BSP-U działających w ramach większych zgrupowań, co zwiększa skuteczność ataków dzięki trudności ich wykrycia i eliminacji. W przyszłości niewykluczone jest, że maszyny FT-5 będą przenosić lżejsze bezzałogowce uderzeniowe, co jeszcze bardziej rozszerzy możliwości operacyjne. Unikalnym rozwiązaniem jest także zastosowanie wymiennych głowic w maszynach BSP-U, co umożliwia zwalczanie szerszej gamy celów, a także wykorzystanie ich w misjach walki elektronicznej.
