Spis treści
- Produkcja Rafale w Indiach
- Rafale w służbie Indii
- Dassault Aviation wzmacnia łańcuch dostaw w Indiach
- Indie stają się kluczowym graczem w globalnym łańcuchu dostaw
- Dassault Rafale
Produkcja Rafale w Indiach
Jak przekazała francuska firma Dassault Aviation, indyjska firma Tata Advanced Systems utworzy nowoczesny zakład produkcyjny w Hyderabadzie, gdzie będą wytwarzane kluczowe sekcje strukturalne Rafale, takie jak:
- Boczne powłoki tylnego kadłuba
- Kompletna tylna sekcja
- Środkowy kadłub
- Przednia sekcja
Pierwsze sekcje kadłuba mają zejść z linii montażowej w 2028 roku, a zakład będzie dostarczał do dwóch kompletnych kadłubów miesięcznie. Oczekuje się, że umowa wzmocni umiejętności produkcji samolotów w kraju i wesprze globalny łańcuch dostaw w sektorze lotniczym.
Indyjskie Siły Powietrzne obecnie obsługują dwie eskadry samolotów Rafale, które odegrały kluczową rolę w niedawno przeprowadzonej „Operacji Sindoor”, w ramach której celem były obiekty infrastruktury wojskowej w Pakistanie. Były także informacje, że Indie straciły kilka tych samolotów, na razie oficjalnie mówi sie o jednej maszynie. Kilka dni temu szef sztabu obrony, generał Anil Chauhan powiedział Bloombergowio stratach w samolotach w konflikcie z Pakistanem.
Rafale w służbie Indii
W 2016 r. Indie podpisały umowę z Francją na zakup 36 samolotów Rafale od Dassault Aviation za kwotę około 7,87 mld euro. Samoloty zostały od tego czasu rozmieszczone w kluczowych bazach lotniczych wzdłuż zachodniej i wschodniej granicy Indii. Umowa ta obejmowała zobowiązania offsetowe, zgodnie z którymi Dassault i jego partnerzy byli zobowiązani do reinwestowania części wartości transakcji w Indiach. Nowy zakład w Hajdarabadzie stanowi jeden z najważniejszych rezultatów tych zobowiązań.
Indie w kwietniu podpisały również umowę na zakup 26 samolotów Rafale-Marine (Rafale-M) dla indyjskiej marynarki wojennej. Oczekuje się, że dostawy zostaną zakończone do 2030 r. Samoloty będą latać z indyjskich lotniskowców, zastępując rosyjskie samoloty MiG-29K. Umowa, wyceniana na około 7 miliardów euro, obejmuje 22 jednomiejscowe myśliwce pokładowe Rafale M i 4 dwumiejscowe samoloty Rafale B, które zostaną wykorzystane do szkolenia pilotów na lądzie.
Jednocześnie Dassault ocenia utworzenie pełnej linii montażu końcowego Rafale w Indiach jeśli Indie złożą zamówienie na "dużą skalę". Ta propozycja została po raz pierwszy wspomniana w marcu 2025 r. przez CEO Dassault, który jako czynnik wskazał zwiększony popyt w Indiach.
Indie cały czas nie rozstrzygnęły programu Multi-Role Fighter Aircraft (MRFA), określanego również jako MMRCA 2.0 (Medium Multi-Role Combat Aircraft), mającego na celu zakup 114 wielozadaniowych samolotów bojowych o zdolnościach generacji 4.5, w celu wzmocnienia zdolności bojowych i modernizacji floty. Program jest odpowiedzią na malejącą liczbę eskadr IAF (obecnie około 31 wobec wymaganych 42) oraz potrzebę zastąpienia starzejących się samolotów, takich jak MiG-21, MiG-29, Mirage 2000 i Jaguar, które mają zostać wycofane do 2037 roku. Wartość programu szacuje się na około 18-20 miliardów USD.
Program zakłada zakup 114 samolotów, z czego większość (około 85-96 sztuk) ma być wyprodukowana w Indiach w ramach inicjatywy „Make in India”, promującej lokalną produkcję i transfer technologii. Pozostała część (18-30 samolotów) ma być dostarczona w stanie gotowym do lotu (fly-away condition). Produkcja w Indiach ma obejmować montaż końcowy, znaczące lokalne zaopatrzenie w komponenty oraz współpracę z indyjskim partnerem przemysłowym.
Francja liczy, że po ostatnich sukcesach sprzedażowych do Indii to ona zdobędzie ten ogromny kontrakt. Swego czasu mówiło się, że szanse ma Boeing ze swoim F-15EX.
Dassault Aviation wzmacnia łańcuch dostaw w Indiach
Eric Trappier, prezes i dyrektor generalny Dassault Aviation, podkreślił znaczenie tego partnerstwa:
"Po raz pierwszy kadłuby Rafale będą produkowane poza Francją. Jest to decydujący krok w kierunku wzmocnienia naszego łańcucha dostaw w Indiach. Dzięki ekspansji naszych lokalnych partnerów, w tym TASL, jednego z głównych graczy w indyjskim przemyśle lotniczym, ten łańcuch dostaw przyczyni się do pomyślnego rozwoju Rafale, a przy naszym wsparciu spełni nasze wymagania dotyczące jakości i konkurencyjności”.
Według niego umowa przyczyni się do planowanego zwiększenia produkcji Rafale. Wcześniej w tym roku Trappier powiedział, że firma rozważa zwiększenie produkcji do co najmniej czterech samolotów miesięcznie. Firma podjęła się znacznego wysiłku prducyjnego jeśli chodzi o samoloty jej dostawy wzrosły z 13 samolotów w 2023 r. do 21 w 2024 r. i docelowo 25 samolotów w 2025 r. Portfel zamówień firmy obejmuje 230 samolotów Rafale, z czego 164 jest przeznaczonych dla klientów eksportowych. Dassault odnotował 8,3 mld euro w kontraktach wojskowych w 2024 r., w porównaniu z 6,5 mld euro w 2023 r., przy czym łączny portfel zamówień w ramach programów osiągnął 43,2 mld euro.
Jak powiedział Sukaran Singh, dyrektor generalny i dyrektor zarządzający Tata Advanced Systems Limited:
„To partnerstwo oznacza znaczący krok w indyjskiej podróży lotniczej. Produkcja kompletnego kadłuba Rafale w Indiach podkreśla pogłębiające się zaufanie do możliwości Tata Advanced Systems i siłę naszej współpracy z Dassault Aviation. Odzwierciedla również niezwykły postęp, jaki Indie poczyniły w tworzeniu nowoczesnego, solidnego ekosystemu produkcji lotniczej, który może obsługiwać globalne platformy” — powiedział.
Indie naciskają na lokalną produkcję obronną i lotniczą, a TASL jest kluczowym graczem sektora prywatnego w tym sektorze, obecnym w segmentach obejmujących konstrukcje lotnicze i silniki lotnicze, platformy i systemy lotnicze, obronę i bezpieczeństwo oraz systemy lądowe. Firma ma silne portfolio partnerstw i joint ventures z wiodącymi globalnymi firmami lotniczymi i obronnymi. W zeszłym roku europejski producent samolotów Airbus nawiązał współpracę z TASL, aby utworzyć linię montażu końcowego (FAL) w Vadodara w Gudżaracie, aby wyprodukować 40 wojskowych samolotów transportowych C295. Obie firmy wspólnie tworzą zakład FAL dla cywilnych śmigłowców Airbus H125 w Kolar w Karnatace. Firma zawarła umowy produkcyjne z kilkoma głównymi producentami w tym Boeing, Airbus, Lockheed Martin.
Indie stają się kluczowym graczem w globalnym łańcuchu dostaw
Partnerstwo Dassault Aviation i Tata Advanced Systems ma na celu wzmocnienie pozycji Indii jako kluczowego gracza w globalnym łańcuchu dostaw przemysłu lotniczego i kosmicznego. Wspiera to również cel Indii, jakim jest większa samodzielność gospodarcza.
Sukaran Singh, dyrektor generalny i zarządzający Tata Advanced Systems Limited, podkreślił, że produkcja kompletnego kadłuba Rafale w Indiach świadczy o rosnącym zaufaniu do możliwości Tata Advanced Systems i sile współpracy z Dassault Aviation.
Indie, największy importer broni na świecie, starają się zwiększyć krajową produkcję i eksport sprzętu obronnego, który w roku fiskalnym kończącym się w marcu wzrósł o 12%, do 2,76 miliarda dolarów. Pod koniec maja indyjski minister obrony zatwierdził plan budowy zaawansowanego myśliwca stealth w kraju w ramach programu AMCA. Decyzja ta nastąpiła w obliczu nowego wyścigu zbrojeń z Pakistanem, kilka tygodni po konflikcie między sąsiadami, ale także spowodowana informacjami, że Chiny przyspieszają dostawę do Pakistanu samolotów J-35A. Pierwsza partia ma zostać dostarczona już na początku 2026 roku.
Do tego dochodzi kuszenie przez Rosję swoim produktem w postaci Su-57. Propozycja Moskwy, skierowana do Indii rozszerzyła się o dostęp do kodów źródłowych dla tych maszyn. Zwiększa to atrakcyjność oferty, ponieważ daje możliwość modyfikowania myśliwców i dostosowywania ich do krajowej awioniki, czy uzbrojenia.
Dassault Rafale
Dassault Rafale to francuski samolot wielozadaniowy generacji 4,5 czy też 4+, który powstał po wycofaniu się Paryża z programu Eurofighter. Stąd pewne podobieństwa obu konstrukcji, które są dość ciężkimi, dwusilnikowymi samolotami przenoszącymi znaczną ilość uzbrojenia. Francuski Rafale wyróżnia się pewnymi unikalnymi cechami, jak również posiada wariant morski, wykorzystywany na jedynym francuskim lotniskowcu z napędem atomowym Charles de Gaulle.
Samolot wielozadaniowy Dassault Rafale zbudowany został w układzie kaczka, ze skrzydłami delta, pojedynczym statecznikiem pionowym i dodatkowymi powierzchniami sterującymi w części dziobowej. Dzięki temu charakteryzuje się wysoką manewrowością. W wyniku ograniczonego zastosowania technologii stealth uzyskano bardzo wysokie konwencjonalne możliwości bojowe. Maszyna mierzy 15,27 m długości i skrzydła o rozpiętości 10,9 m. Napęd zapewniają dwa silniki turboodrzutowe z dopalaczami typu Snecma M88 o ciągu 60kN, który przy zastosowaniu dopalaczy jest podnoszony do 75 kN. Zapewnia to maszynie francuskiej prędkość 1,8 Macha, czyli ponad 1900 km/h.
Na 14 punktach podwieszenia można przenosić łącznie 9,5 tony uzbrojenia, które obejmuje szeroką gamę bomb i pocisków powietrze-ziemia oraz rakiet powietrze-powietrze. Są wśród nich przede wszystkim francuskie środki bojowe, w tym pociski powietrze-powietrze MICA, Meteor i Magic II, ale też pociski manewrujące SCALP/Storm Shadow oraz francuskie pociski rakietowe z głowicami jądrowymi ASMP-A. Wśród możliwych podwieszeń warto odnotować też zasobnik-zbiornik do tankowania w locie innych maszyn oraz zasobnik rozpoznawczy Thales AREOS (Airborne Recce Observation System). Stałe uzbrojenie myśliwca to działko lotnicze kalibru 30 mm, typu GIAT 30/M791.
