- Bundeswehra znacząco rozbudowuje flotę bojowych wozów piechoty Puma, zamawiając 200 dodatkowych pojazdów w kontrakcie o wartości 4,2 mld euro.
- Kontrakt obejmuje nie tylko nowe wozy, ale także modernizację 297 istniejących pojazdów do standardu S1, w tym ulepszenia systemów kamer i integrację pocisków MELLS.
- Mimo wcześniejszych problemów technicznych i opóźnień, Puma, która w przeszłości borykała się z niską gotowością bojową, ma stać się podstawą floty.
Federalny Urząd ds. Wyposażenia, Technologii Informacyjnych i Wsparcia Operacyjnego Bundeswehry (BAAINBw) podpisał aneks do istniejącej umowy ramowej ze spółką Projekt System & Management GmbH (PSM), będącą wspólnym przedsięwzięciem Rheinmetall i KNDS Deutschland. Zmiana formalizuje zamówienie na 200 nowoczesnych BWP Puma, a umowa wejdzie w życie w styczniu 2026 roku.
Całkowita wartość brutto zamówienia wynosi 4,2 mld euro, która zostanie podzielona po równo między obu gigantów zbrojeniowych – po 2,1 mld euro trafi do KNDS oraz do spółki zależnej Rheinmetall, Rheinmetall Landsysteme GmbH. Dostawy pierwszych pojazdów z nowej partii zaplanowano na połowę 2028 roku. Warto podkreślić, że zamówienie obejmuje nie tylko same wozy bojowe, ale również odpowiednie moduły ochronne i kontenery magazynowe. Nowe zamówienie stanowi rozszerzenie umowy ramowej z maja 2023 roku, w ramach której początkowo zlecono produkcję 50 pojazdów. Zgodnie z obecnym kontraktem, BWP Puma będzie kosztował 21 milionów euro, co jest znacznie mniej niż poprzednie kwoty. Nadal jednak jest to cena wyższa niż wszystkie możliwe odpowiedniki jak np. CV90 (Szwecja): ok. 9–13 mln USD (ostatnie kontrakty dla Czech i Słowacji: 9–11 mln USD za sztukę); BWP Borsuk ok. 12–16 mln USD; Ajax ok. 9–12 mln USD.
Miliardy na Bundeswehrę
17 grudnia komisja budżetowa Bundestagu zatwierdziła przeznaczenie dziesiątek miliardów dolarów na zakup sprzętu wojskowego dla Bundeswehry. W ramach zatwierdzonego pakietu Niemcy planują zakup szerokiej gamy sprzętu wojskowego. Na liście znajdują się między innymi:
- Odzież i sprzęt ochronny dla żołnierzy o wartości 21 miliardów euro.
- 200 bojowych wozów piechoty Puma o wartości 4 miliardów euro.
- Rakiety do systemu tarczy antyrakietowej Arrow 3, opracowanego przez Izrael i USA. System ten, zdolny do niszczenia pocisków balistycznych na wysokości ponad 100 kilometrów, ma zapewnić wczesne ostrzeganie i ochronę przed rakietami dalekiego zasięgu. Pierwsze elementy systemu Arrow 3 osiągnęły już wstępną gotowość operacyjną w bazie lotniczej Schoenewalde/Holzdorf.
- Satelitarny system rozpoznania SPOCK (SAR Space System for Persistent Operational Tracking Stage 1) o wartości około 1,76 mld euro, który wesprze siły Bundeswehry stacjonujące na Litwie, na wschodniej flance NATO. System ten, opracowany przez niemiecki gigant zbrojeniowy Rheinmetall we współpracy z polsko-fińską firmą ICEYE, zapewni ciągły dostęp do danych rozpoznawczych niezależnie od warunków atmosferycznych i pory dnia.
Minister obrony Boris Pistorius podkreślił, że decyzja o zatwierdzeniu wydatków jest sygnałem dla sojuszu NATO i partnerów, że Niemcy biorą odpowiedzialność za bezpieczeństwo i pokój w Europie.
Kompleksowa modernizacja BWP Puma
Równolegle z produkcją nowych pojazdów, Bundeswehra prowadzi szeroko zakrojony program modernizacji już posiadanej floty. Działania te mają na celu standaryzację wyposażenia i przygotowanie wozów na wyzwania współczesnego pola walki.
W latach 2023–2024 zlecono kompleksową modernizację 297 bojowych wozów piechoty Puma ze starszych serii produkcyjnych, które nie spełniały jeszcze normy S1. Prace, których zakończenie planowane jest na 2029 rok, obejmują kluczowe ulepszenia:
- Integrację systemów kamer dziennych i noktowizyjnych o wysokiej rozdzielczości, co znacząco poprawia świadomość sytuacyjną załogi.
- Montaż wielozadaniowego systemu kierowanych pocisków kierowanych MELLS (MELLS), zwiększającego zdolności przeciwpancerne.
- Instalację cyfrowego sprzętu radiowego, zapewniającego bezpieczną i niezawodną komunikację.
Dzięki tym zmianom starsze pojazdy osiągną standard zbliżony do nowo produkowanych maszyn, co znacząco ułatwi logistykę i szkolenie.
Wizja przyszłości: standard S2 i obrona przed dronami
Niemieccy planiści już teraz patrzą w przyszłość, przygotowując się na nowe zagrożenia. Około połowy 2026 roku planowana jest kolejna zmiana w umowie, dotycząca opracowania standardu konstrukcyjnego S2. Głównym celem jest wymienienie przestarzałych komponentów oraz, co najważniejsze, wdrożenie dodatkowych zdolności, takich jak obrona przed bezzałogowymi statkami powietrznymi (dronami). Rozwiązania te mają bazować na technologii wieży zastosowanej w pojeździe opancerzonym Szakal.
BWP Puma od problemów po duże zamówienie
Bojowy wóz piechoty Puma od początku programu rozwojowego, rozpoczętego w 2002 roku, borykał się z licznymi opóźnieniami i problemami technicznymi, co wydłużyło okres wprowadzenia do służby oraz zwiększyło koszty. Produkcja pierwszej partii 350 pojazdów rozpoczęła się w 2010 roku, ale zakończyła się dopiero w sierpniu 2021 roku, znacznie później niż planowano, głównie z powodu komplikacji związanych z integracją zaawansowanej elektroniki, oprogramowania i systemów ochrony. W początkowych latach eksploatacji zgłaszano niską gotowość bojową, sięgającą poniżej 50 procent w latach 2016-2017, spowodowaną brakiem stabilności systemu, ograniczeniami w widoczności kierowcy oraz nadmierną masą w pełnym opancerzeniu.
Pojazd zyskał reputację awaryjnego, co opóźniło pełne przyjęcie na uzbrojenie Bundeswehry do 2015 roku, a następnie do ogłoszenia gotowości bojowej w 2021 roku po intensywnych testach i poprawkach. Najgłośniejszy incydent miał miejsce w grudniu 2022 roku podczas ćwiczeń strzeleckich przygotowujących do udziału w natowskiej Very High Readiness Joint Task Force (VJTF) w 2023 roku, kiedy wszystkie 18 zaangażowanych pojazdów wersji zmodernizowanej do standardu VJTF uległo awarii w ciągu kilku dni, głównie z powodu usterek elektroniki wieży, w tym jednego przypadku pożaru kabli w przedziale kierowcy. To spowodowało całkowity brak gotowości bojowej jednostki, co ówczesna minister obrony Christine Lambrecht określiła jako poważną wpadkę, prowadząc do czasowego zastąpienia Pum starszymi wozami Marder w zobowiązaniach NATO oraz wstrzymania zamówień na drugą partię pojazdów do czasu poprawy niezawodności. Większość awarii naprawiono szybko przez przemysł, ale analizy wykazały potrzebę dalszych usprawnień w logistyce, częściach zamiennych i szkoleniu załóg, gdyż złożoność systemu wymaga stałego wsparcia producenta.
W 2023 roku wystąpiły dodatkowe opóźnienia w modernizacji do standardu S1, spowodowane problemami z oprogramowaniem, co przesunęło dostawy pierwszych pojazdów na początek 2024 roku. Mimo tych trudności Bundeswehra kontynuuje program, zamawiając w maju 2023 roku 50 pojazdów w standardzie S1 za ponad miliard euro, podkreślając potencjał Pumy jako jednego z najbardziej zaawansowanych wozów tej klasy, choć wymagającego dalszych prac. Problemy te wynikają przede wszystkim z wysokiej złożoności technologicznej, w tym zdalnie sterowanej wieży i systemów cyfrowych, co czyni pojazd wrażliwym na usterki elektroniczne, ale jednocześnie zapewnia wyższość w ochronie i mocy ognia po ich rozwiązaniu.
Kluczowe cechy i możliwości BWP Puma
Niemiecki bojowy wóz piechoty Puma to zaawansowany pojazd opancerzony, zaprojektowany do zastąpienia starszych wozów Marder w siłach zbrojnych Bundeswehry, wprowadzony do służby w 2015 roku po wieloletnim programie rozwojowym rozpoczętym w 2002 roku.
Wyprodukowany przez konsorcjum PSM, będące wspólnym przedsięwzięciem firm Rheinmetall i Krauss-Maffei Wegmann, Puma charakteryzuje się modułową konstrukcją, umożliwiającą dostosowanie poziomu ochrony do potrzeb misji, z wagą od 31,4 tony w wariancie A do 43 ton w wariancie C, co pozwala na transport lotniczy samolotem A400M w podstawowej konfiguracji. Pojazd ma długość 7,4 metra, szerokość 3,7 metra oraz wysokość do dachu wieży wynoszącą 3,1 metra, a jego załoga składa się z trzech osób – kierowcy, dowódcy i strzelca oraz sześciu żołnierzy desantu w tylnym przedziale. Uzbrojenie obejmuje zdalnie sterowaną wieżę z armatą automatyczną MK 30-2/ABM kalibru 30 mm, zdolną do prowadzenia ognia z prędkością 700 strzałów na minutę na dystansie do 3 kilometrów, wyposażoną w amunicję przeciwpancerną APFSDS-T oraz odłamkowo-burzącą ABM, a także współosiowy karabin maszynowy MG4 kalibru 5,56 mm i wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych MELLS oparty na pociskach Spike-LR do zwalczania celów opancerzonych.
Ochrona pojazdu opiera się na modułowym pancerzu reaktywnym, zapewniającym odporność na miny, improwizowane ładunki wybuchowe, granaty RPG oraz pociski kalibru do 30 mm z przodu i boków, wspartym przez aktywny system samoobrony MUSS, który wykrywa i zakłóca nadlatujące zagrożenia w zakresie 360 stopni.
Napęd stanowi silnik dieslowski MTU o mocy 800 kW, umożliwiający osiągnięcie prędkości maksymalnej 70 km/h, z hydropneumatycznym zawieszeniem i gąsienicami zapewniającymi wysoką mobilność w trudnym terenie oraz niski poziom hałasu i wibracji.
Puma integruje zaawansowane systemy cyfrowe, w tym wizyjne kamery 360 stopni, łączność z systemem żołnierza przyszłości IdZ-ES oraz możliwości sieciocentryczne, co czyni go jednym z najbardziej nowoczesnych pojazdów tej klasy na świecie.
