Podpisana umowa to istotny krok w kierunku zabezpieczenia eksploatacji sprzętu będącego na wyposażeniu polskich sił zbrojnych. Jak podkreśla dr inż. Jacek A. Goszczyński, prezes zarządu WZL1, działanie to ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa państwa. Współpraca ta nie tylko wzmacnia potencjał obronny, ale również przyczynia się do rozwoju przemysłowego Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Umowa obejmuje kompleksową usługę weryfikacji, serwisowania oraz remontu (napraw) silników typu AGT 1500 do czołgów ABRAMS.
Zakres umowy przewiduje realizację czynności obsługowo – naprawczych zarówno w jednostkach wojskowych, bezpośrednio u użytkowników sprzętu, jak i w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 1 S.A. – w przypadku konieczności przeprowadzenia prac o wyższym stopniu złożoności. Okres obowiązywania umowy, czyli lata 2028-2034.
Jak napisała w komunikacie prasowym 2. Regionalna Baza Logistyczna:
"Jest to pierwsza tego typu umowa w Siłach Zbrojnych RP, obejmująca tak szeroki zakres wsparcia technicznego dla silników AGT 1500 do czołgów ABRAMS. Zapewnienie ciągłości serwisowania i wysokiej sprawności technicznej jednostek napędowych czołgów ABRAMS ma bezpośrednie przełożenie na gotowość operacyjną wojsk pancernych oraz zwiększenie bezpieczeństwa państwa. Porozumienie wpisuje się w strategiczne działania modernizacyjne SZ RP, umożliwiając rozwój krajowych kompetencji logistycznych oraz podnosząc poziom niezależności w zakresie utrzymania sprzętu pozyskanego od partnerów zagranicznych".
Silnik AGT1500: Od powietrza do lądu
Warto zaznaczyć, że silnik AGT1500, będący przedmiotem umowy, charakteryzuje się interesującą historią. Pierwotnie został on zaprojektowany jako jednostka napędowa dla statków powietrznych, co świadczy o jego zaawansowanej konstrukcji i niezawodności. Obecnie stanowi serce czołgów M1 Abrams, zapewniając im niezbędną moc i mobilność na polu walki.
Silnik AGT1500, znany jako Advanced Gas Turbine 1500, to wysokowydajna turbina gazowa z rekuperacją ciepła, opracowana przez Honeywell (wcześniej Lycoming, później AlliedSignal) dla czołgu M1 Abrams. Generuje 1500 KM przy 3000 obr./min, waży około 1134 kg i mieści się w kompaktowych wymiarach: 1,63 m długości, 0,97 m szerokości oraz 0,81 m wysokości. Jest wielopaliwowy – pracuje na JP-8, dieslu, benzynie lotniczej czy nafcie. Zużywa 400–450 l/h w warunkach bojowych i 40–60 l/h na biegu jałowym, osiągając sprawność termiczną 38–40%. Zapewnia błyskawiczne przyspieszenie (0–50 km/h w około 6 sekund), wysoką moc w małej objętości i niski poziom hałasu w porównaniu do diesli, co czyni go idealnym do ciężkich pojazdów gąsienicowych.
GDLS zawiera osiem nowych umów z polskimi firmami na części do Abramsów
We wrześniu firma General Dynamics Land Systems (GDLS) podpisała osiem umów z Polski na dostawę części zamiennych do czołgów Abrams. Umowy obejmują łącznie 52 unikalne komponenty stosowane w czołgach Abrams. Aby utrzymać gotowość bojową rozwijającej się floty Abramsów, firma wraz z Wojskowymi Zakładami Motoryzacyjnymi (WZM) rozbudowuje Regionalne Centrum Kompetencyjne w Poznaniu. WZM odpowiada za obsługę, naprawy i remonty Abramsów w polskich siłach zbrojnych, a GDLS pozostaje jego strategicznym partnerem.
W maju 2025 roku obie strony podpisały umowę ramową dotyczącą wsparcia rosnącej floty czołgów Abrams w Polsce oraz pojazdów używanych w innych państwach Europy. Pierwszym elementem tej współpracy był program szkoleniowy dla polskiego sektora przemysłowego, uruchomiony w czerwcu 2025 roku. Szkolenia prowadzone przez specjalistów GDLS mają zapewnić najwyższe standardy obsługi i utrzymania sprzętu.
Równolegle rozwijany jest tzw. ekosystem Team Abrams. W kwietniu 2025 roku BAE Systems i WZM podpisały umowę licencyjną dotyczącą wsparcia pojazdów zabezpieczenia technicznego M88A2, które również obsługiwane będą w Regionalnym Centrum Kompetencyjnym w Poznaniu.
Czołgi Abrams w Wojsku Polskim
Polskie wojska pancerne posiadają na swoim wyposażeniu dwie wersje czołgów Abrams M1A1 FEP i M1A2 SEPv3. Kontrakt na dostawę czołgów M1A1 Abrams został podpisany 4 stycznia 2023 r., przez ówczesnego ministra obrony Mariusza Błaszczaka. Wartość kontraktu wyniosła 1,4 mld dolarów (6,2 mld zł) netto, z czego prawie 200 mln (880 mln zł) stanowiła amerykańska pomoc wojskowa. Polska zamówiła 116 używanych M1A1FEP (Firepower Enhancement Package) z zapasów nadmiarowego sprzętu amerykańskiego. Umowa obejmowała ona starsze Abramsy, ale też sprzęt towarzyszący, obejmujący 12 wozów zabezpieczenia technicznego M88A2 HERCULES, 8 mostów towarzyszących M1074 JOINT ASSAULT BRIDGE, 6 wozów dowodzenia M577 i 26 warsztatów NG SECM na podwoziu HMMWV, a także pakietem szkoleniowym i logistycznym. Dostawy tych maszyn zakończyły się w czerwcu 2024 r. Czołgi M1A1 pochodzą z zapasów Piechoty Morskiej USA i wymagały jedynie przeglądów i prostych remontów po „wyciągnięciu z naftaliny”. Przeprowadzono też modyfikacje dostosowujące je do wymogów Sił Zbrojnych RP. Wymieniono w nich także moduły starego pancerza kompozytowego na nowocześniejszy, zapewniający lepszą ochronę.
Docelowo wszystkie pojazdy polskiej armii zostaną doprowadzone do standardu M1A2SEPv3, najnowszego używane obecnie przez US Army. Zapewnia on nie tylko wyższy poziom ochrony, ale też większą celność ognia, szczególnie prowadzonego w ruchu oraz możliwość wykorzystania nowocześniejszej amunicji. Proces ten potrwa jednak lata i w pierwszej kolejności dostarczone zostaną do Polski fabrycznie nowe M1A2SEPv3.
Polska zamówiła 250 czołgów Abrams M1A2 SEPv3 na mocy umowy podpisanej w kwietniu 2022 r. o wartości ok. ok. 4,75 mld dolarów. Obejmuje ona czołgi wraz ze sprzętem towarzyszącym, w tym 26 wozów zabezpieczenia technicznego M88A2 HERCULES i 17 mostów towarzyszących M1074 JOINT ASSAULT BRIDGE, a także pakiet szkoleniowy i logistyczny oraz zapas amunicji. Czołgi Abrams w najnowszej wersji SEPv3 trafią przede wszystkim do 18. Dywizji Zmechanizowanej, w tym do 1. Warszawskiej Brygady Pancernej, która właśnie pochwaliła się ich dostawami.
Pierwsze Abramsy w wersji M1A2 SEPv3 dotarły do Polski na początku 2025 r. Dostawa obejmowała 28 pojazdów, które po przybyciu do kraju zostały skierowane do Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych w Poznaniu, gdzie wykonano ich tzw. deprocessing, czyli poszerzony przegląd zerowy po długotrwałym transporcie morskim. Dostawy wciąż trwają i zgodnie z informacjami Ministerstwa Obrony Narodowej zakończą się do 2026 r. Po ich zrealizowaniu Abramsy M1A2 SEPv3 staną się cennym uzupełnieniem i wzmocnieniem wojsk pancernych.
Abrams M1A2 SEPv3 został wyposażony w mocny silnik turbinowym o mocy 1500 KM, który zapewnia wysoką mobilność mimo masy przekraczającej 66 ton. Czołg uzbrojony jest w armatę gładkolufową kalibru 120 mm M256, współpracującą z nowoczesnymi systemami kierowania ogniem. Dodatkowo, na jego wyposażeniu znajduje się karabin maszynowy kalibru 7,62 mm sprzężony z armatą, karabin 12,7 mm na wieżyczce dowódcy oraz system zdalnie sterowanego uzbrojenia CROWS-LP. Czołg posiada również zaawansowane systemy ochrony, w tym pancerz kompozytowy wzbogacony o warstwy ze zubożonego uranu, systemy przeciwdziałania zakłóceniom, a także nowoczesne środki łączności i zarządzania polem walki.
Polecany artykuł:
