Spis treści
- Indie rozważają rosyjską ofertę na myśliwce Su-57, a nie F-35 – dlaczego?
- Ambasador Rosji zachwala Su-57 – najlepszy samolot bojowy?
- Program AMCA – szansa dla zagranicznych i krajowych firm
- Indyjskie siły powietrzne w kryzysie – potrzeba pilnych działań
- Czym jest Su-57?
Czy rosyjski samolot Su-57 zadomowi się w Indiach? Istnieje taka szansa, a Rosja zapewne będzie robić wszystko by sprzedać Indiom ten samolot, oferując naprawdę dużo, byle tylko ogłosić kolejny sukces eksportowy i pokazać, że kolejne państwo, tym razem naprawdę duże i znaczące kupiło rosyjską maszynę. Będzie to na pewno dla Rosji dużo bardziej poważny klient niż Algieria, która zdecydowała się na zakup tego samolotu jako pierwszy kraj. Indie tym samym mogą otworzyć Rosji szeroko "drzwi" do dalszej sprzedaży tego samolotu.
Indie rozważają rosyjską ofertę na myśliwce Su-57, a nie F-35 – dlaczego?
Według informacji podanych przez stacje CNBC-TV18 Indie rozważają ofertę rządu rosyjskiego dotyczącą współpracy w zakresie produkcji myśliwców Su-57. Rozważania te są częścią szerszej dyskusji na temat sposobów wypełnienia luk w gotowości powietrznej Indii, jak dotąd nie podjęto jeszcze żadnej decyzji.
Co ciekawe według stacji rząd nie rozważa amerykańskiej oferty zakupu samolotów F-35. Podczas spotkania premiera Narendry Modiego z prezydentem USA Donaldem Trumpem ten ostatni ogłosił publicznie swoje plany „utorowania drogi” Indiom do zakupu myśliwców F-35. Problemem dla Indii ma być to, że kilka sztuk sprzętu obronnego zamówionego przez Indie w USA zostało opóźnionych, zwłaszcza silników General Electric (GE) F404 do rodzimego lekkiego samolotu bojowego Tejas Mk-1A, umowa na silniki GE F414 do myśliwców Tejas Mk-2 również nie postępuje satysfakcjonująco oraz dostawę Apache, co ma podobno frustrować indyjskie instytucje (jakby Rosja także nie miała opóźnień, patrz system S-400). Problemem ma być również chęć Indii do lokalnej produkcji i transferu technologii. Wiadome jest, że USA stanowczo sprzeciwiają się wszelkim transferom kluczowych technologii, jakim jest F-35. Wyjątkiem jest Izrael, gdzie Stany Zjednoczone pozwoliły Izraelowi na włączenie swoich systemów do F-35, który izraelskie siły powietrzne przyjęły jako F-35I Adir.
Jednym z powodów, dla których rząd aktywnie rozważa propozycję Rosji, jest fakt, że Hindustan Aeronautics Limited (HAL) posiada już linię produkcyjną Su-30 w Nashik. Po drugie, rząd szuka sposobów na opracowanie i produkcję silników do myśliwców piątej generacji w Indiach. Po trzecie, rząd otrzymał propozycje od firm Safran i Rolls-Royce dotyczące 100% transferu technologii.
Portal Firstpost poinformował, że rosyjska propozycja obejmuje transfer technologii, który pozwoli Indiom dostosować samoloty do lokalnych systemów, takich jak radary AESA, awionika i uzbrojenie. Propozycja ta jest obecnie zgodna z rządową inicjatywą „Make in India”.
Poza tym Rosja jest największym dostawcą uzbrojenia dla Indii, dostarczając ponad 60% sprzętu wojskowego, w tym systemy S-400. Indyjskie siły zbrojne mają doświadczenie w eksploatacji rosyjskiego sprzętu, co ułatwia integrację Su-57E. Poza tym szacowany koszt Su-57M wynosi około 50 milionów USD za sztukę, co jest znacznie niższe niż 110 milionów USD za F-35, co dla Indii zapewne będzie również istotną kwestią.
Ambasador Rosji zachwala Su-57 – najlepszy samolot bojowy?
Podczas konferencji India Today Conclave 2025 ambasador Rosji w Indiach Denis Alipov stwierdził, że Su-57 jest obecnie najlepszym samolotem bojowym. Dodał, że Rosja zaproponowała już ten model indyjskim siłom powietrznym (IAF) wraz z możliwością utworzenia wspólnego zakładu produkcyjnego.
"Oferujemy nasz myśliwiec piątej generacji. Mamy najlepszą maszynę – Su-57. Właśnie ją pokazaliśmy, zaprezentowaliśmy podczas targów Aero India w zeszłym miesiącu w Bangalore (Bengaluru) i, jak wiadomo, skradła show. Jest bardzo konkurencyjna; oferujemy nie tylko sprzedaż, ale także wspólną produkcję. Oferujemy dzielenie się technologią, oferujemy... wiecie, przemysł wraz z utworzeniem niezbędnych obiektów przemysłowych do produkcji tego samolotu. Jesteśmy otwarci na zmiany konfiguracji. Jest to więc bardzo lukratywna oferta, którą składamy Indiom" – zapewnił Alipov.
Rosja zaoferowała również pełny dostęp do kodu źródłowego Su-57, co może przechylić decyzję Indii na jej korzyść. 4 czerwca rosyjska państwowa firma United Aircraft Corporation ogłosiła, że propozycja budowy Su-57 w Indiach obejmuje pełny dostęp do kodu źródłowego samolotu, dla przykładu Francja odmówiła udostępnienia kodu źródłowego Rafale Indiom. Oznacza to, że Indie będą mogły zintegrować własne uzbrojenie i systemy awioniczne z odrzutowcem. Wyposażenie odrzutowca w indyjskie pociski, takie jak Astra, Rudram itp., będzie znacznie łatwiejsze.
Program AMCA – szansa dla zagranicznych i krajowych firm
Ministerstwo Obrony ogłosiło niedawno nowy model realizacji programu samolotów bojowych piątej generacji, aby zachęcić do udziału zagraniczne i krajowe przedsiębiorstwa prywatne oraz zapewnić im równe warunki konkurencji z indyjskimi przedsiębiorstwami publicznymi. Źródła stacji podają, że rząd prawdopodobnie ogłosi w przyszłym tygodniu zaproszenie do składania ofert w ramach programu Advanced Medium Combat Aircraft (AMCA), po czym jak napisała stacja za 15 dni odbędzie się pierwsze spotkanie przedprzetargowe. Następnie rząd może ogłosić przetarg za 45 dni.
Program Advanced Medium Combat Aircraft (AMCA) to indyjski projekt mający na celu opracowanie wielozadaniowego samolotu myśliwskiego piątej generacji o cechach stealth (obniżonej wykrywalności). Ma być jednoosobowym, dwusilnikowym. Samolot jest projektowany do różnorodnych misji, w tym: przewagi powietrznej, ataków na cele naziemne, tłumienia obrony przeciwlotniczej przeciwnika (SEAD) oraz wojny elektronicznej (EW). Samolot ma posiadać masę między 25–27 ton. Samolot będzie mógł przenosić broń o masie do 1,5 tony, a ma być uzbrojony m.in w pociski Astra, bomby TARA 250. Samolot ma być wyposażony w Radar AESA, systemy walki sieciocentrycznej, sztuczną inteligencje (AI-powered Electronic Pilot), zaawansowaną awionikę, oraz supercruise (zdolność do lotu naddźwiękowego bez dopalacza). Ponadto AMCA ma współpracować z bezzałogowymi statkami powietrznymi.
Jest to kluczowa inicjatywa Indii w dążeniu do samowystarczalności w sektorze obronnym, realizowana przez Aeronautical Development Agency (ADA) pod auspicjami Defence Research and Development Organisation (DRDO) we współpracy z Hindustan Aeronautics Limited (HAL) oraz potencjalnie sektorem prywatnym.
Jednak pierwszych samolotów odrzutowych nie należy się spodziewać przed rokiem 2035. Po zrealizowaniu zamówienia na samoloty Tejas LCA Mark-1, Hindustan Aeronautics Limited rozpocznie produkcję samolotów Tejas LCA Mark-1 około roku 2028-29, a produkcja pierwszej generacji samolotów AMCA potrwa ponad 10 lat. Jednak biorąc pod uwagę, że Pakistan ma zacząć otrzymywać chińskie myśliwce wielozadaniowe J-35A piątej generacji jeszcze w tym roku, 10 lat oczekiwania na własny myśliwiec stealth piątej generacji będzie dla indyjskich sił powietrznych zbyt długim procesem, nic więc dziwnego, że Indie szukają czegoś dużo szybciej wraz z transferem technologii.
Zakup więc Su-57 - powiedzmy w liczbie 20–30 sztuk — mogłoby być traktowane jako rozwiązanie przejściowego, z jednoczesnym naciskiem na rozwój AMCA. Taki krok pozwoliłby zaspokoić pilne potrzeby IAF, wykorzystać transfer technologii do przyspieszenia AMCA, a jednocześnie zminimalizować ryzyko geopolityczne poprzez uniknięcie pełnego zaangażowania w rosyjski program samolotu.
Indyjskie siły powietrzne w kryzysie – potrzeba pilnych działań
Indyjskie siły powietrzne starzeją się i kurczą, a obecnie działa tylko 31 eskadr bojowych, podczas gdy zatwierdzona liczba wynosi 42. Z drugiej strony, w ciągu ostatniej dekady Chiny nabyły 435 samolotów bojowych i szturmowych, podczas gdy Indie straciły 151. Wymaga to pilnego zapewnienia regionalnej dominacji w powietrzu.
Marszałek sił powietrznych Amar Pratap Singh wielokrotnie wyrażał obawy dotyczące starzejącej się floty IAF. Przemawiając na spotkaniu Chanakya Dialogues, powiedział, że IAF wymaga wprowadzenia od 35 do 40 myśliwców rocznie, aby rozwiązać istniejące niedobory i zastąpić starzejące się floty, które mają zostać wycofane ze służby w ciągu najbliższych pięciu do dziesięciu lat.
IAF obecnie obsługuje 36 myśliwców Rafale w swoich bazach lotniczych Ambala i Hashimara. Poza tym Indie posiadają około 270 Su-30MKI, około 60-70 MiG-29 zmodernizowane do standardu MiG-29UPG, i około 50 Mirage 2000H/TH, które są modernizowane do standardu Mirage 2000-5 MK2 z modyfikacjami specyficznymi dla Indii, a także 100 Jaguarów. W lutym 2021 roku, Indyjskie Siły Powietrzne zamówiły 83 dodatkowe myśliwce Tejas, w tym 73 jednomiejscowe Mark 1A i 10 dwumiejscowych samolotów Mark 1. Niedawno szwedzka firma Saab zaoferowała ponownie swój samolot Gripen E Indyjskim Siłom Zbrojnym w liczbie 114 szt.
Polecany artykuł:
Czym jest Su-57?
Su-57 to naddźwiękowy, dwusilnikowy myśliwiec piątej generacji, który łączy cechy niskiej wykrywalności w ramach stealth i był postrzegany jako odpowiedź Moskwy na F-22 Raptor z USA. Historia Su-57 zaczyna się już 2001 roku, wtedy to ogłoszono konkurs, w którym wygrał projekt Suchoj T-50. Pierwszy prototyp T-50-1 został oblatany w Komsomolsku nad Amurem 29 stycznia 2010 roku. Prototypy na początku ulegały dość poważnym problemom. Mimo tego w 2012 roku podjęto decyzję, by zbudować kolejną partię prototypów według zmodyfikowanego projektu ze wzmocnioną konstrukcją płatowca. W 2017 roku T-50 oficjalnie został przemianowany na Su-57, a próby zakończono w 2018 roku. Su-57 wszedł do służby w rosyjskich siłach powietrzno-kosmicznych w grudniu 2020 roku i miał zastąpić starzejące się myśliwce konstrukcji radzieckiej, takie jak Su-27 i MiG-29.
Dokładna liczba gotowych do walki Su-57 dostępnych dla rosyjskich sił powietrznych nie jest znana. Katalog Flight Global „World Air Forces 2024” zawiera listę 14 Su-57 w stanie aktywnym i kolejnych 62 w stanie zamówionym. W 2022 roku TASS podał, że do końca tego roku siły rosyjskie otrzymają łącznie 22 Su-57. A łącznie zamówiono 76 egzemplarzy z dostawą do 2028 roku. Według Instytutu Badań nad Polityką Zagraniczną cenę Su-57 szacuje się na 35–54 mln dolarów.
Samolot posiada masę startową wynoszącą 35 000 kg. Wymiary samolotu wynoszą: Długość to 20,10 m, rozpiętość skrzydeł to 14,10 m, wysokość zaś to 4,60 m. Samolot posiada dwa silniki dwuprzepływowe Saturn AL-41 F-1, każdy o ciągu maksymalnym 147,20 kN z dopalaniem. Zasięg do przebazowania wynosi 3500 km. Samolot może działać na pułapie 20 000 m. Uzbrojenie samolotu to jedno działko Gsz-301 kal. 30 mm oraz uzbrojenie umieszczone w dwóch komorach na uzbrojenie w dolnej części kadłuba jedna nad drugą, zwykle do czterech rakiet R-77M, Ch-58USzK lub Ch-36 albo uzbrojenie precyzyjne do niszczenia celów naziemnych, rakiet Ch-38M lub bomb KAB-250.
