Do wysłania listu doszło dzień po tym, jak po miesiącach zwłoki turecki parlament zagłosował za ratyfikacją wejścia Szwecji do Sojuszu. Reuters zauważa, że wciąż potrzebny jest podpis prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana oraz złożenie instrumentów ratyfikacyjnych w Waszyngtonie.
Według źródeł agencji, Biały Dom nie wysłał jeszcze formalnej notyfikacji na temat planowanej sprzedaży samolotów F-16 oraz zestawów modernizacyjnych do starszych maszyn tego typu, ale prawdopodobnie zrobi to po podpisaniu ustawy przez Erdogana. Turcja złożyła ofertę kupna samolotów jeszcze w 2021 r., o wartości 20 miliardów dolarów i prawie 80 zestawów modernizacyjnych dla swoich istniejących samolotów bojowych po tym, jak została wykluczona z programu myśliwców F-35 z powodu kupna rosyjskich systemów obrony powietrznej S-400.
W ostatnich miesiącach Ankara próbowała nabyć samoloty Eurofighter Typhoon ale napotkała blokadę ze strony Niemiec, które są jednym z państw zaangażowanych w budowę samolotu. Próba nabycia europejskiego samolotu miało być sposobem wyjścia z impasu w związku z brakiem zgodny USA na sprzedaż F-16.
Rzecznik Departamentu Stanu Vedant Patel powtórzył w środę od dawna wyrażane stanowisko, że zarówno prezydent Biden, jak i szef dyplomacji USA Blinken popierają transakcję, jednak wciąż "kluczową" rolę w tej kwestii musi odegrać Kongres.
"Nie mogę spekulować na temat harmonogramu i jak on będzie wyglądać, ale kiedy już ten proces się zakończy, poinformujemy o naszej notyfikacji" - powiedział Patel.
W odróżnieniu od administracji, część senatorów uzależniała sprawę od zgody Turcji dla szwedzkiej akcesji - podobnie jak Ankara wiązała zgodę na akcesję od sprzedaży F-16. Transakcję blokował były już szef senackiej komisji spraw zagranicznych Bob Menendez, najgłośniejszy w Kongresie USA krytyk Turcji i zwolennik Grecji. Amerykańska prokuratura federalna oskarżyła w październiku Menendeza o działanie w charakterze agenta egipskich władz, wspólnie z żoną, na zlecenie oficjeli z Kairu.
Nieoficjalnie przedstawiciele Departamentu Stanu sygnalizują jednak, że oficjalnego potwierdzenia tej kwestii można spodziewać się za kilka tygodni.
Polecany artykuł:
Jak podała agencja Reuters, Senator Chris Van Hollen, z partii Demokratycznej zasiadający w Senackiej Komisji Spraw Zagranicznych, wyraził wątpliwości co do szybkiego zatwierdzenia, twierdząc, że prawodawcy potrzebują najpierw zapewnień ze strony administracji Bidena i Turcji.
"Przez większość czasu sprawowania urzędu przez prezydenta Erdogana, Turcja była niewiernym sojusznikiem NATO - więc jest to mile widziana wiadomość" - powiedział Van Hollen.
"To powiedziawszy, nadal mam pytania dotyczące trwających ataków Erdogana na naszych syryjskich kurdyjskich sojuszników, jego agresywnych działań we wschodniej części Morza Śródziemnego i roli, jaką odegrał we wspieraniu ataków wojskowych Azerbejdżanu na Górski Karabach" - powiedział Van Hollen agencji Reuters.
Jak zwrócił uwagę na platformie X Sinan Ulgen, dyrektor tureckiego think tanku Edam, sprawa wniosku Szwecji o przystąpienie do NATO, po wtorkowej ratyfikacji przez parlament Turcji, nie jest jeszcze zakończona. Prezydent Recep Tayyip Erdogan może czekać z ostatecznym podpisem, aż do momentu uzgodnienia sprzedaży Turcji myśliwców F-16 przez USA
Turecki analityk i były dyplomata wskazał trzy możliwe scenariusze dotyczące ostatecznej akceptacji szwedzkiego wniosku przez Turcję. "Scenariusz pierwszy przewiduje podpisanie ustawy przez Erdogana w ciągu 15 dni, po czym zostanie ona ogłoszona w Denniku Urzędowym i sprawa zostanie zamknięta" - napisał Ulgen.
"Prezydent może też poczekać na formalne powiadomienie amerykańskiego Kongresu przez Departament Stanu USA o umowie dotyczącej samolotów F-16. Dopiero wtedy podpisze umowę i sprawa będzie zamknięta" - kontynuował ekspert.
Ostatecznie Erdogan może czekać na formalną notyfikację Departamentu Stanu w sprawie F-16, podczas gdy amerykańska dyplomacja będzie czekała na podpis Erdogana w sprawie akcesji. Termin 15 dni minie i prezydent odeśle wniosek z powrotem do parlamentu. Wrócimy do punktu pierwszego - zaznaczył dyrektor ośrodka Edam.
Trzeba także zwrócić uwagę, że brak zgody Kongresu na sprzedaż Turcji samolotów F-16, po tym jak Ankara dopełni wszelkich formalności względem członkostwa Szwecji w NATO, może wywołać jeszcze większe napięcie niż, które obecnie istnieje. Turcja będzie miała koronny argument na fałszywość strony amerykańskiej i NATO. Mimo tego, że Turcja swoim zachowaniem względem sojuszników przedłużając decyzję ws. członkostwa Szwecji do NATO, pokazała swoje brutalne oblicze i wzięła NATO i Szwecję jako zakładników, to jednak USA dla dobra sprawy muszą się zgodzić na sprzedaż. Nie zmienia to jednak faktu, że NATO i USA powinny teraz względem Turcji podchodzić ostrożnie i nie angażować jej w większe plany, ponieważ jej współpraca z Rosją oraz ogólne nastawienie antyzachodnie sprawia, że trudno z takim krajem budować obronę NATO.
PM/PAP
Polecany artykuł:
