18 grudnia 2024 roku Federalny Urząd ds. Wyposażenia, Technologii Informatycznych i Wsparcia Eksploatacji Bundeswehry (BAAINBw) oficjalnie ogłosił udzielenie zamówienia firmie Taurus Systems GmbH (spółce joint venture MBDA i Saab) na przygotowanie linii produkcyjnej do seryjnej produkcji pocisku Taurus Neo. Decyzja ta, poprzedzona akceptacją Komisji Budżetowej Bundestagu, jest fundamentalnym elementem strategii wzmacniania niemieckich zdolności obronnych. Plan zakłada zakończenie fazy przedprodukcyjnej nowego modelu do grudnia 2029 roku. Głównym wykonawcą odpowiedzialnym za przygotowanie do produkcji seryjnej nowego modelu jest firma Taurus Systems GmbH z Schrobenhausen w Bawarii, założona przez europejską firmę zbrojeniową MDBA i szwedzką firmę obronno-technologiczną Saab. MBDA poinformowało, że prace nad nowymi technologiami dla Taurusa Neo rozpoczęły się już w ramach umowy na konserwację i modernizację zawartej w grudniu 2024 r.
Thomas Gottschild, dyrektor ds. strategii grupy wykonawczej MBDA, wyjaśnił:
„MBDA zawsze angażowała się w dostarczanie kluczowych zdolności gwarantujących suwerenność Europy. Dzięki Taurus Neo Niemcy strategicznie rozszerzają swoje najnowocześniejsze zdolności do przeprowadzania głębokich uderzeń, wnosząc tym samym decydujący wkład w odstraszanie Europy i NATO. To dowód na unikalną wiedzę specjalistyczną MBDA w Europie w zakresie oferowania kompleksowego portfolio suwerennych rozwiązań do przeprowadzania głębokich uderzeń, które mogą być przeprowadzane z lądu, powietrza, statków i okrętów podwodnych”.
Rok temu MBDA otrzymała kontrakt na konserwację i modernizację 600 pocisków Taurus, które są już na wyposażeniu niemieckich sił zbrojnych. Ma to na celu utrzymanie systemu uzbrojenia w gotowości operacyjnej co najmniej do 2045 roku. Koszt jednostkowy istniejącej wersji wynosił około miliona euro w momencie jej zakupu w 2005 roku. Na początku wojny na Ukrainie około 150 było nadal sprawnych, ponieważ tylko część z nich była unowocześniana technicznie ze względu na koszty. Obecne niemieckie pociski Taurus KEPD 350 są operacyjnie zintegrowane z samolotami uderzeniowymi Tornado. Jednak w związku z planowanym wycofaniem floty Tornado do 2030 roku, Taurus Neo ma zostać zintegrowany z samolotami Eurofighter Typhoon, co zapewni ciągłość niemieckich zdolności do przeprowadzania uderzeń na duże odległości z powietrza.
Ponadto, podpisany kontrakt przewiduje dodatkowe prace rozwojowe, które umożliwią wdrożenie nowych i zaawansowanych funkcji, a także zwiększenie mocy produkcyjnych Taurusa. MBDA zamierza podwoić produkcję nowych pocisków kierowanych i zainwestuje kolejne 2,4 mld euro w latach 2025–2029, aby zapewnić wzrost produkcji w kolejnych latach - napisano w komunikacie prasowym.
Według informacji uzyskanych przez Spiegel, plan zakłada zbudowanie około 600 pocisków Taurus Neo dla niemieckich sił zbrojnych. Jeśli prace rozwojowe nad nowym Taurusem zakończą się sukcesem, inne kraje europejskie również będą mogły wyposażyć swoje siły zbrojne w ten pocisk manewrujący.
Taurus Neo, którego pełna nazwa to Target Adaptive Unitary and Dispenser Robotic Ubiquity System New Enhanced Operational ability, jest ewolucją sprawdzonego w boju pocisku KEPD-350 Taurus. Nowa wersja ma być jednak znacznie potężniejsza. Komisja budżetowa zatwierdziła na ten cel około 450 milionów euro, z czego większość (ok. 415 mln euro) zostanie przeznaczona na przygotowanie do produkcji seryjnej. Środki te pozwolą m.in. na zakup komponentów o długim czasie realizacji zamówienia, takich jak specyficzne materiały wybuchowe czy zaawansowana elektronika.
Według Spiegela, Taurus Neo będzie początkowo napędzany silnikiem turbowentylatorowym amerykańskiego producenta Williams International, podobnie jak poprzedni model. Niemniej inżynierowie Taurus Systems GmbH planują w perspektywie średnioterminowej wyposażenie pocisku manewrującego w inny silnik. Taurus porusza się z prędkością około 900 kilometrów na godzinę na wysokości mniejszej niż 50 metrów nad ziemią. W październiku agencja Reuters informowała, że podobno japoński koncern Kawasaki Heavy Industries prowadzi zaawansowane rozmowy dotyczące wspólnego opracowania nowych silników dla niemieckich pocisków manewrujących Taurus. Jednak w grudniu Hartpunkt donosił, że nacisk kładziony jest nie na, jak donosiły media na silnik japoński, lecz na produkt z Niemiec. Silnik turbowentylatorowy P8300-15, obecnie montowany w pocisku Taurus, produkowanym przez amerykańską firmę, jest uważany przez ekspertów za mocny. Oczekuje się, że nowy silnik będzie bardziej oszczędny. Według szacunków zasięg może wzrosnąć nawet o 20 procent. Taurus Neo dzięki nowemu silnikowi mógłby prawdopodobnie pokonać dystans znacznie przekraczający 700 kilometrów.
Międzynarodowa współpraca i rosnące zainteresowanie
Projekt Taurus Neo od początku ma wymiar europejski. Będzie realizowany pod auspicjami europejskiej agencji zbrojeniowej OCCAR, co ułatwi wspólne zamówienia sojuszniczym krajom partnerskim. Oczekuje się, że międzynarodowe zapotrzebowanie w nadchodzących latach może wynieść co najmniej 1000 pocisków. Oprócz Niemiec, obecnie tylko Hiszpania i Korea Południowa posiadają pociski manewrujące Taurus.
Zainteresowanie zakupem Taurusem Neo wyraziło już kilka państw jak wspomniana Hiszpania i Szwecja jako partner w spółce produkującej pocisk (poprzez firmę Saab). Rząd już w 2024 roku zlecił agencji zamówień obronnych przygotowanie do zakupu pocisków, które mają zostać zintegrowane ze szwedzkimi myśliwcami Gripen. Zakup łącznie 600 pocisków Taurus Neo przez Bundeswehrę za kwotę szacowaną na 2,1 mld euro ma być jedynie początkiem.
Taurus Neo a strategiczna luka w zdolnościach Europy
Inwestycja w Taurus Neo jest odpowiedzią na zmieniające się środowisko bezpieczeństwa. Eksperci z Międzynarodowego Instytutu Studiów Strategicznych (IISS), wskazują, że Rosja dysponuje arsenałem pocisków średniego zasięgu (np. 9M729, Oresznik, Kindżał) zdolnych do rażenia celów w głębi Europy, na dystansach 2000-3000 km.
Taurus Neo, mimo swoich zaawansowanych możliwości, nie wypełni tej luki w całości. Pociski manewrujące, takie jak Taurus, lecą z prędkością poddźwiękową i często muszą pokonywać dłuższą trasę, omijając systemy obrony powietrznej, co skraca ich efektywny zasięg. Dlatego, zdaniem ekspertów, Europa potrzebuje wielowarstwowego systemu odstraszania, obejmującego broń o jeszcze większym zasięgu.
Niemcy, wraz z innymi krajami, pracują nad programem ELSA (European Long-Range Strike System), który ma na celu opracowanie pocisków o zasięgu ponad 2000 km. Jest to jednak perspektywa 7-10 lat. W krótszym terminie rozważany jest zakup amerykańskich systemów Tomahawk, jednak ich dostawa przed końcem dekady jest mało prawdopodobna. Minister Boris Pistorius złożył w tej kwestii Waszyngtonie w lipcu wizytę. Pozwoliłoby to Niemcom znacznie zwiększyć ich zdolność odstraszania. Jednak niemieccy wojskowi twierdzą, że dostawa Tomahawków z USA jest mało prawdopodobna przed końcem tej dekady. Ministerstwo Obrony nadal zakłada, że Stany Zjednoczone tymczasowo rozmieszczą broń dalekiego zasięgu w Niemczech, począwszy od 2026 roku, powiedział rzecznik prasowy gazecie Spiegel. Wcześniejsze deklarację złożone przez byłego już prezydenta USA Joe Bidena i byłego kanclerza Niemiec Olafa Scholza (SPD) w lipcu 2024 roku, na marginesie szczytu NATO w Waszyngtonie dotyczyły rozmieszczenia pocisków manewrujących Tomahawk, oprócz pocisków SM-6. Europejska spółka joint venture MBDA planuje opracować własne systemy o zasięgu zbliżonym do Tomahawków. Taurus stanowi podstawę tego wewnętrznego, europejskiego projektu. W tym kontekście Taurus Neo staje się kluczowym, dostępnym w perspektywie średnioterminowej narzędziem do tzw. uderzeń precyzyjnych na dalekie odległości.
Taurus Neo nowa jakość na współczesnym polu walki
Taurus Neo jest ulepszoną wersją podstawowego pocisku manewrującego Taurus KEPD 350, opracowywaną z uwzględnieniem doświadczeń ze współczesnych konfliktów zbrojnych, w szczególności w zakresie odporności na wojnę elektroniczną oraz szybszego planowania misji. Jego celem jest niszczenie bunkrów i stanowisk dowodzenia głęboko za liniami wroga. Głowica składa się z wielu komponentów, co pozwala mu przebijać betonowe ściany o grubości kilku metrów. Jest on wystrzeliwany z pokładu samolotu i może trafiać cele z najwyższą precyzją. W przeciwieństwie do pocisków rakietowych, Taurus nie porusza się po trajektorii liniowej. Zamiast tego leci bardzo nisko, co pozwala mu unikać radarów i przeszkód w drodze do celu. Zakłada się, że zmodernizowany wariant Taurus mógłby mieć teoretyczny zasięg około 1000 km.
Co ciekawe jak napisał niemiecki portal Hartpunkt Taurus Neo będzie praktycznie nie do odróżnienia od pierwotnego Taurusa pod względem wyglądu. Powodów jest kilka. Można wyeliminować długotrwałe testy w locie i inne procedury, ponieważ nowy pocisk będzie miał taki sam wpływ na charakterystykę lotu samolotu, jak jego poprzednik. Poza tym klasyczna konstrukcja Taurusa została od początku zaprojektowana z myślą o „niskiej widoczności”, tak więc presja na modernizację tego będzie prawdopodobnie stosunkowo niewielka.
W porównaniu z oryginalnym modelem, który ma oficjalny zasięg przekraczający 500 km, Taurus Neo oferuje zwiększony zasięg - choć dokładne dane pozostają niejawne - to analitycy wojskowi szacują, że zasięg operacyjny Taurus Neo może przekraczać 700 km, w porównaniu do wersji KEPD 350. Ma to zostać osiągnięte dzięki zastosowaniu nowocześniejszego, bardziej wydajnego silnika turbowentylatorowego oraz optymalizacji aerodynamiki. Dodatkowo Taurus Neo skraca czas planowania misji z dni do godzin, zwiększa ogólną precyzję oraz wprowadza nowe komponenty, potencjalnie w tym europejski silnik turbowentylatorowy zamiast amerykańskiego, co wzmacnia suwerenność produkcyjną. Te zmiany czynią Taurus Neo bardziej efektywnym narzędziem do precyzyjnych uderzeń na cele głęboko za liniami wroga, przy zachowaniu niskiego profilu lotu i wysokiej przeżywalności platformy startowej, z planowaną integracją głównie z samolotami Eurofighter Typhoon.
Głowica bojowa ma być mocniejsza i lepiej dostosowana do niszczenia mocno umocnionych celów, z potencjalnymi usprawnieniami w systemie zapalnika dla większej precyzji i niezawodności detonacji. System nawigacji oraz poszukiwania celu ma zostać znacząco zmodernizowany, zapewniając wyższą odporność na zakłócenia elektroniczne, lepsze zabezpieczenia przed zagłuszaniem oraz zaawansowane technologie w głowicy naprowadzającej, co umożliwi skuteczniejsze działanie w środowisku intensywnej obrony przeciwlotniczej i zakłóceń sygnału GPS. Inną możliwością jest wyposażenie Taurusa w wabiki, które generują intensywne ciepło i zmylą pociski przechwytujące za pomocą czujników podczerwieni.
Co ważniejsze, cały kadłub pocisku ma zostać zaprojektowany od nowa z użyciem materiałów kompozytowych i specjalnych powłok absorbujących fale radarowe. W połączeniu z nowym kształtem, minimalizującym odbicie sygnatur, zapewnić to ma pociskowi znacząco obniżoną sygnaturę radarową. Dzięki temu Taurus Neo będzie znacznie trudniejszy do wykrycia i zestrzelenia przez systemy obronne wroga.
Poza tym Taurus Neo ma odchodzić od jednej, uniwersalnej głowicy na rzecz modułowej konstrukcji głowicy bojowej. Oznacza to, że w zależności od misji, pocisk może być wyposażony w różne rodzaje ładunków. Wśród rozwijanych opcji wymienia się głowice penetrujące do niszczenia bunkrów, odłamkowo-burzące o zoptymalizowanym polu rażenia i lekkiemu sprzętowi, a także głowice niekinetyczne, np. generujące impuls elektromagnetyczny (EMP) do paraliżowania elektroniki wroga. Taka elastyczność znacząco poszerza spektrum potencjalnych celów dla Taurus Neo.
