Spis treści
Przez ostanie miesiące w Niemczech mielimy debatę na temat przywrócenia służby wojskowej dla młodych mężczyzn, która została zawieszona. 12 czerwca po długim oczekiwaniu minister obrony Niemiec Boris Pistorius przedstawił plany dotyczące „nowej służby wojskowej”. Jak mówił wówczas minister, "nie chce wracać do starego poboru", dlatego też wszyscy mężczyźni i kobiety posiadający nieniemieckie obywatelstwo otrzymują w dniu swoich 18. urodzin oficjalny list od Bundeswehry z prośbą o rozważenie możliwości odbycia podstawowej służby wojskowej (6 miesięcy) i ewentualnego przedłużenia służby (dodatkowe 17 miesięcy).
Jak wyjaśnił minister, kobiety mogą, mężczyźni muszą wypełnić kwestionariusz online, który zawiera informacje o ich sytuacji osobistej, ich stosunku do broni, wiedzy, i kondycji fizycznej. Młodzi mężczyźni, którzy odmówią udzielenia informacji, mogą zostać ukarani – jak powiedział minister. Wysokość kary nie jest jeszcze jasna. Obecnie plan nie przewiduje powrotu do obowiązkowej służby wojskowej w stricte tego słowa znaczeniu. Nacisk położony jest na obowiązkową rejestrację kandydatów i testy oparte na potrzebach armii, ale ich ukończenie nie jest obowiązkowe. Mimo wszystko jak podkreślają niemieckie media, żaden człowiek nie zostanie powołany do wojska wbrew swojej woli i jak się wydaje, w przyszłości nie będzie raczej obowiązkowej służby wojskowej w prawdziwym tego słowa znaczeniu. Na podstawie informacji z obowiązkowego kwestionariusza, który każdego roku ma dać około 400 000 kandydatów płci męskiej i żeńskiej, Bundeswehra wstępnie wytypuje 40 000 osób, które zasadniczo kwalifikują się do odbycia zasadniczej służby wojskowej.
Potrzeba rekruta więc równość płci się liczy
W Niemczech bardzo poważnie podchodzi się do kwestii równości płci, nic więc dziwnego, że nawet armia jest zainteresowana kobietami, które mogą służyć i bronić kraju podobnie jak mężczyźni. Jak powiedział Generalny Inspektor Niemieckich Sił Zbrojnych, Carsten Breuer, w wywiadzie dla Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND), gdyby obowiązkowa służba wojskowa została reaktywowana, to również wezwałby kobiety do służby wojskowej, bo jak powiedział: „Obecnie zawiesiliśmy obowiązkową służbę wojskową, która zgodnie z Ustawą Zasadniczą jest skierowana wyłącznie do mężczyzn. Należy ustanowić równe prawa, ale najpierw potrzebujemy odpowiedniej dyskusji politycznej i społecznej". Bo jak dodaje „jest to potrzebne do obrony Niemiec i sojuszu. Niemcy muszą być gotowe do wojny”.
Breuer pośrednio nawiązuje do tzw. modelu szwedzkiego, o którym dyskutowano także w Niemczech. W Szwecji mężczyźni i kobiety otrzymują do wypełnienia kwestionariusz dot. służby wojskowej. Odpowiedni kandydaci mogą zostać przyjęci przymusowo, jeżeli liczba ochotników spadnie poniżej określonej liczby. Choć model ma zwolenników w rządzie federalnym, nie było dla niego większości.
Breuer opowiedział się za modelem przedstawionym przez ministra Pistoriusa. "Z wojskowego punktu widzenia, potrzebujemy zdolności do rozwoju, nie tylko w świetle planów NATO". Niemcy są centralnym ośrodkiem Sojuszu. "Ogólnie rzecz biorąc, potrzebujemy ponad 400 000 regularnych i zawodowych żołnierzy i rezerwistów. Aby pokryć to zapotrzebowanie, potrzebujemy około 100 000 dodatkowych rezerwistów", powiedział Generalny Inspektor. Nowy model mógłby początkowo to pokryć. Ale: "Nie zadziała całkowicie bez obowiązkowej służby". Obowiązkowa służba wojskowa została zawieszona w Niemczech w 2011 roku pod rządami ministra obrony Karla-Theodora zu Guttenberga (CSU) po 55 latach. Było to równoznaczne ze zniesieniem służby wojskowej i cywilnej.
Kobiety w Bundeswerze
Od 2001 roku Bundeswehra jest otwarta dla kobiet. W grudniu 2023 roku w armii niemieckiej służyło ponad 24 tys., kobiet. Troje kobiet ma obecnie stopień generała w Bundeswehrze. Najwięcej kobiet służy w korpusie medycznym to 8316, a w siłach lądowych - 4640, a najmniej jest w wojskach cyberprzestrzeni - 1406.
Spośród ogółu 80 713 pracowników cywilnych 31 492 to kobiety (około 39%), które pracują we wszystkich obszarach Bundeswehry. Pracownicy i urzędnicy państwowi Bundeswehry pracują jako urzędnicy różnych działów w wojsku lub administracji wojskowej, ale także jako inżynierowie, biolodzy i geolodzy. Kobiety odpowiadają obecnie także za szczeble zarządzania urzędami administracji wojskowej i całymi obszarami organizacyjnymi.
W celu zwiększenia rekrutacji kobiet do wojska utworzono także nowe punkty kontaktowe, takie jak wojskowi urzędnicy ds. równości szans. Jak przypomina Deutsche Welle, zaledwie około 13 procent żołnierzy to kobiety. Większość – ponad 8 tys. – pełni służbę medyczną. Rząd federalny niedawno postawił sobie za cel osiągnięcie kwoty 20 procent kobiet w armii. W zeszłym roku minister obrony Boris Pistorius wyraźnie prowadził kampanię na rzecz kobiet, odnosząc się do niskiej liczby kobiet w Bundeswehrze: „To nie wystarczy. Nawiasem mówiąc, nie oddaje to twierdzeń Bundeswehry, że jest grupą obywatelską, a jest obywatelką armia” – mówił minister.
Gdyby taki cel udało się osiągnąć, to Niemcy byłby w tej kwestii prekursorem. Wciąż jednak pozostają w tyle za niektórymi krajami. Na przykład w USA już prawie 20 procent żołnierzy to kobiety. Nawet w Korpusie Piechoty Morskiej, szczególnie wymagającej gałęzi sił zbrojnych, jest prawie 10 procent kobiet. W Europie przoduje Norwegia, gdzie 15,7% personelu wojskowego stanowią kobiety. Jeśli spojrzeć tylko na poborowych, liczba ta wynosi aż 36 procent. We Francji odsetek kobiet wynosi 16,5 procent.
