Memorandum Budapesztańskie pomnikiem krótkowzroczności w strategicznym postrzeganiu świata
W dniu spotkania ministrów spraw zagranicznych państw NATO w Brukseli resort dyplomacji Ukrainy opublikował oficjalne stanowisko w sprawie możliwych gwarancji bezpieczeństwa, które mogłyby zostać uznane za środek odstraszający przed rosyjską agresją.
Długie oświadczenie ukraińskiego MSZ zaczyna się od odniesień do oczekiwań wobec Memorandum Budapeszteńskiego, podpisanego w 1994 r. jako część porozumienia w sprawie rezygnacji Ukrainy z arsenału nuklearnego.
„Memorandum miało być znaczącym krokiem we wzmacnianiu globalnego rozbrojenia nuklearnego i służyć jako przykład dla innych państw do rezygnacji z broni jądrowej. Jednak nie zapobiegło agresji Federacji Rosyjskiej, państwa posiadającego broń jądrową, na Ukrainę - państwo, które zrzekło się swojego arsenału nuklearnego” – przypomniała ukraińska dyplomacja..
MSZ nazwało Memorandum „pomnikiem krótkowzroczności w podejmowaniu strategicznych decyzji dotyczących bezpieczeństwa” i podkreśliło, że „rozwój europejskiej architektury bezpieczeństwa kosztem interesów Ukrainy, zamiast brać je pod uwagę, jest skazany na niepowodzenie”.
Główną częścią oświadczenia jest deklaracja polityczna dotycząca tego, jakie gwarancje są potencjalnie akceptowalne dla Ukrainy.
„Jesteśmy przekonani, że jedyną realną gwarancją bezpieczeństwa dla Ukrainy, a także środkiem odstraszającym przed dalszą rosyjską agresją przeciwko Ukrainie i innym państwom jest pełne członkostwo (naszego kraju) w NATO” - czytamy w komunikacie resortu dyplomacji.
Kijów nie zaakceptuje żadnych alternatyw ani substytutów pełnego członkostwa Ukrainy w NATO
W dokumencie podkreślono, że Ukraina z góry odrzuca formaty alternatywne wobec akcesji do Sojuszu. „Mając za sobą gorzkie doświadczenia Memorandum Budapeszteńskiego, nie zaakceptujemy żadnych alternatyw ani substytutów pełnego członkostwa Ukrainy w NATO” - oświadczyło MSZ w Kijowie.
Resort podkreślił, że wszystkie umowy ws. gwarancji bezpieczeństwa, podpisane przez Ukrainę z krajami trzecimi w 2024 r., nie mogą zastąpić członkostwa państwa w NATO.
MSZ zaapelowało do „Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, które podpisały Memorandum Budapeszteńskie, do Francji i Chin, które do niego dołączyły, (a także) do wszystkich państw-stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (z 1968 r. - PAP)”, aby udzieliły Ukrainie politycznego wsparcia i zaprosiły ją do NATO już teraz.
Członkostwo Ukrainy w NATO będzie to „skutecznym przeciwdziałaniem rosyjskiemu szantażowi”
MSZ przypomniało również, że nie chodzi tylko o ukraińskie i europejskie bezpieczeństwo, ponieważ atak na Ukrainę, z naruszeniem porozumień z 1994 r., „podważył zaufanie do samej idei rozbrojenia nuklearnego”, a także stał się przyczyną „aktywnych prób różnych krajów, od Indo-Pacyfiku i Bliskiego Wschodu po obszar euroatlantycki, aby stworzyć lub rozbudować istniejące arsenały nuklearne”.
We wtorek (3 grudnia) w Brukseli zbierze się na posiedzeniu Rada NATO-Ukraina. Przed tym spotkaniem prezydent Wołodymyr Zełenski po raz pierwszy powiedział, że Ukraina mogłaby przystąpić do NATO nawet w sytuacji, gdyby postanowienia art. 5 traktatu północnoatlantyckiego (klauzuli sojuszniczej) nie rozciągały się na całe terytorium kraju w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową.
Tak Ukraina stara(ła) się o akcesję do Paktu Północnoatlatntyckiego
Rok 1991. Rozpada się ZSRR, Ukraina uzyskuje niepodległość. Zaczyna starać się o rozwój współpracy z NATO. „Podpisuje „Deklarację o współpracy z NATO". To pierwszy jej krokiem ku zbliżeniu z NATO.
Rok 1994. Ukraina dołącza do Partnerstwa dla Pokoju (PfP), inicjatywy NATO zacieśniającej współpracę z państwami spoza Sojuszu, w tym postkomunistycznymi.
Rok 2002. Ukraina przedstawia MAP (Plan działania na rzecz członkostwa). Wyraża wolę przystąpienia do NATO. Podpisuje deklarację o współpracy z Sojuszem.
Rok 2008. Szczyt NATO w Bukareszcie w kwietniu 2008 roku, Ukraina występuje o członkostwo w NATO. Sojusz uznaje, że Ukraina może zostać członkiem, ale nie przyznaje jej pełnego statusu kandydata do członkostwa, co bardzo rozczarowało Kijów. Niemniej jednak, NATO deklaruje wspieranie ukraińskich aspiracji członkowskich.
Rok 2010. Pod wpływem prorosyjskiej polityki prezydenta Wiktora Janukowycza, Ukraina ogłasza zawieszenie starań o członkostwo w NATO. Kijów przestawia się na politykę „pozasojuszniczą”.
Rok 2014. Po aneksji Krymu przez Rosję i wybuchu konfliktu we wschodniej Ukrainie z prorosyjskimi seperatystami, Ukraina ponownie zbliża się do NATO. Po tzw. euromajdanie i zmianach na najwyższych szczeblach władzy Kijów odchodzi od polityki „pozasojuszniczej”.
Rok 2019. Rada Najwyższa Ukrainy przyjmuje poprawki do konstytucji. Zobowiązują one dążenia do członkostwa w NATO oraz Unii Europejskiej. Nowa polityka zagraniczna wprowadza kurs na integrację z zachodnimi strukturami.
Rok 2022. Rosja najeżdża na Ukrainę. Ta formalnie wystąpuje o przyjęcie do NATO. Prezydent Wołodymyr Zełenski apeluje do państw członkowskich o szybkie przyjęcie Ukrainy do Sojuszu.
Rok 2024. Ukraińska Rada Bezpieczeństwa i Obrony ogłasza, że Ukraina rozpoczęła formalne negocjacje w sprawie przystąpienia do NATO...
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
