Dwa tygodnie temu, jak donoszą węgierskie media, w tym tabloid Blikk oraz portal Telex, nieznani sprawcy dokonali zuchwałej kradzieży na terenie wojskowego lotniska w Kecskemét. Złodzieje przecięli ogrodzenie z drutu, by dostać się na teren bazy, gdzie przechowywanych jest 19 wycofanych z użycia myśliwców MiG-29. Ich celem były komponenty radarowe, znajdujące się pod osłonami dziobowymi samolotów.
Węgierska policja potwierdziła wszczęcie śledztwa w tej sprawie, ale nie ujawniła szczegółów, co rodzi pytania o bezpieczeństwo strategicznych obiektów wojskowych. Według informacji portalu 444.hu, rząd Węgier nie informował opinii publicznej o incydencie, a sprawa wyszła na jaw dzięki publikacjom prasowym. Nie jest jasne, kto stoi za kradzieżą ani jakie były motywy czy chodziło o handel częściami na czarnym rynku, czy może o działania sabotażowe. Spekuluje się, że skradzione elementy mogły być cenne ze względu na ich potencjalne wykorzystanie w innych krajach nadal eksploatujących MiG-29.
Kecskemét, kluczowa baza lotnicza Węgier, jest miejscem przechowywania wycofanych maszyn, co czyni incydent szczególnie niepokojącym. Magyar Péter, lider opozycyjnej partii Tisza, skrytykował brak odpowiedniego nadzoru nad bazą, wskazując na niekompetencję Ministerstwa Obrony i jego szefa, Kristófa Szalaya-Bobrovniczky’ego.
Węgierskie Siły Powietrzne
Po zakończeniu eksploatacji myśliwców MiG-29 w 2010 roku, Węgry postawiły na modernizację swojej floty lotniczej. Obecnie trzon sił powietrznych stanowi 14 szwedzkich myśliwców JAS 39 Gripen, leasingowanych od 2006 roku. Są to nowoczesne maszyny wielozadaniowe, zdolne do działań bojowych, rozpoznawczych i wsparcia naziemnego. Oprócz Gripenów, Węgry dysponują śmigłowcami, w tym 20 maszynami H145M oraz starszymi modelami Mi-8 i Mi-17, używanymi głównie do transportu i misji poszukiwawczo-ratowniczych. Flota transportowa obejmuje samoloty Airbus A319 oraz mniejsze maszyny, takie jak An-26, choć te ostatnie są stopniowo wycofywane. W ostatnich latach Węgry inwestują w modernizację, w tym zakup systemów obrony powietrznej NASAMS oraz planowane nabycie nowych śmigłowców i dronów.
Baza w Kecskemét pozostaje centralnym punktem operacyjnym, gdzie stacjonują Gripeny oraz wycofane MiG-29, które, choć nie są już używane, wciąż mogą być źródłem cennych części.
MiG-29 w służbie Węgier
Węgry pozyskały 28 samolotów MiG-29 (22 jednomiejscowe MiG-29B i 6 dwumiejscowych MiG-29UB) w 1993 roku w ramach spłaty długów Rosji, które pochodziły jeszcze z czasów ZSRR. Transakcja, wyceniona na około 800 milionów USD, była odpowiedzią na brak możliwości zakupu zachodnich myśliwców, takich jak F-16, z powodu blokady administracyjnej USA oraz ograniczeń finansowych po rozpadzie Układu Warszawskiego. Samoloty te miały zastąpić starsze maszyny, takie jak MiG-21 i MiG-23, i umożliwić Węgrom utrzymanie zdolności bojowych lotnictwa.
Samoloty stacjonowały w 59. Bazie Lotniczej im. Dezső Szentgyörgyi w Kecskemét, gdzie obsługiwały je dwie eskadry: „Puma” i „Dongó”. Były to maszyny w zubożonej wersji eksportowej (9.12B), przeznaczonej dla państw spoza Układu Warszawskiego, wyposażone w radar Fazotron RLS RP-29 (N019 Rubin) o ograniczonych parametrach, system identyfikacji swój-obcy SRZ-15 oraz transponder SRO-2, bez systemu wymiany danych E502-20 Biriuza.
Brak regularnych dostaw części zamiennych prowadził do kanibalizacji maszyn, co obniżało ich gotowość operacyjną. W 1995 roku samoloty wylatały 2006 godzin, ale w 1997 roku liczba ta spadła do 1326 godzin, co odzwierciedlało pogarszający się stan techniczny floty. Najmniej eksploatowany egzemplarz (nr boczny 12) wylatał zaledwie 189 godzin i był uziemiony od 1996 roku.
Ostatni lot operacyjny odbył się 16 grudnia 2010 roku, a dyżury zakończono 29 grudnia 2010 roku. Po wycofaniu 19 samolotów (część z nich niezdolna do lotu z powodu kanibalizacji) zostało wystawionych na sprzedaż w 2011, 2013, 2017 i 2019 roku, z ceną wywoławczą około 10 milionów USD za pakiet obejmujący samoloty, 20 silników RD-33 i 293 inne komponenty. Sprzedaż wymagała zgody rosyjskich władz, co komplikowało transakcje. Ostatecznie nie udało się ich sprzedać.
MiG-29
Samolot MiG-29 (kod NATO: Fulcrum) to radziecki/rosyjski myśliwiec przewagi powietrznej czwartej generacji, zaprojektowany w biurze Mikojana-Gurewicza w latach 70. jako odpowiedź na amerykańskie F-15 i F-16. Dwuosobowy lub jednomiejscowy, napędzany dwoma silnikami turboodrzutowymi Klimow RD-33 o ciągu 49,4 kN bez dopalania i 81,4 kN z dopalaniem, osiąga prędkość Mach 2,25 (ok. 2400 km/h) i pułap 18 000 m.
Jego zasięg wynosi 1430 km z wewnętrznym paliwem, do 2100 km z dodatkowymi zbiornikami, a nowsze wersje umożliwiają tankowanie w powietrzu. Aerodynamiczna konstrukcja z trapezowymi skrzydłami i podwójnymi statecznikami zapewnia doskonałą manewrowość, wspieraną w nowszych wariantach przez system fly-by-wire. Wyposażony w radar Fazotron N019 (zasięg wykrywania 70-100 km) i systemy optoelektroniczne, może przenosić uzbrojenie: pociski R-27, R-73, bomby kierowane, rakiety niekierowane oraz działko 30 mm GSh-30-1. Masa własna wynosi 11 000 kg, maksymalna startowa 18 500 kg. Długość samolotu to 17,32 m, rozpiętość skrzydeł 11,36 m, wysokość 4,73 m. MiG-29 jest wszechstronny, operuje w trudnych warunkach, ale w wersjach eksportowych (np. węgierskich) miał ograniczone możliwości awioniki i wymagał częstych remontów. Modernizacje (np. MiG-29SMT) poprawiły radar, systemy nawigacyjne i uzbrojenie, dostosowując go do standardów NATO.
