Proteus – pierwszy krok w stronę w pełni autonomicznych śmigłowców

• Czym Proteus różni się od innych bezzałogowców?

• Kiedy odbędzie się jego pierwszy lot?

• Jakie zadania może realizować dzięki modułowej ładowni?

• Czy Proteus będzie lądować na HMS Proteus?

• Skąd pochodzi jego nazwa i co oznacza?

Program realizowany przez Leonardo UK i Departament Obrony UK

Proteus jest jednym z pierwszych pełnowymiarowych, autonomicznych śmigłowców na świecie i stanowi pierwszy krok w stronę w pełni autonomicznych maszyn pionowego startu i lądowania – podkreśla w komunikacie Leonardo UK. 

Akcentuje w nim, że ten de facto dron jest jednym z pierwszych pełnowymiarowych, autonomicznych śmigłowców na świecie i stanowi pierwszy krok w stronę w pełni autonomicznych maszyn pionowego startu i lądowania. Nie tak do końca jest, bo podobnych konstrukcji, będących nawet już w użytkowaniu, w świecie jest kilka. To temat, do którego w Portalu Obronnym jeszcze wrócimy.

A tymczasem przyjrzyjmy się Proteusowi, bezzałogowemu śmigłowcowi, którego od biedy można byłoby przyporządkować do kategorii bardzo dużych dronów. Ale niech tam, niech będzie to śmigłowiec, jak go określa producent.

Program Demonstracyjnej Technologii (TDP) Wirnikowego Systemu Bezzałogowego Powietrznego (RWUAS) – „RWUAS CCD Phase 3 TDP” realizowany jest (za 60 mln funtów) wespół z Departamentem Obrony. Jego przedstawiciele nie kryją zachwytu nad tym, że „to połączenie najnowszej technologii i doświadczeń z konfliktów zbrojnych ma potencjał kształtować przyszłość (brytyjskiego – Portal Obronny) hybrydowego skrzydła lotniczego”. Wedle wcześniejszych zapowiedzi pierwszy lot innowacyjnego BSP miałby odbyć się w 2025 r. Rok się kończy, więc jeszcze może dojść do pierwszego lotu Proteusa.

Na początek śmigłowiec-dron-bezałogowiec będzie testowany w ramach zadań związanych z wykrywaniem okrętów podwodnych. Dron będzie patrolować wyznaczone obszary. Proteus będzie używał boi sonarowych do wykrywania sygnałów akustycznych pochodzących z okrętów podwodnych. W przypadku nawiązania kontaktu, system przekaże informacje dowódcy misji dla sklasyfikowania uzyskanych danych i podjęcia dalszych działań.

Konstrukcyjnie Proteus bazuje na śmigłowcu Kopter AW09. Testowany BSP waży ok. 3 ton. W modułowej komorze ładunkowej można zmieścić 1,1 tony cargo. Ta komora to unikatowa cecha konstrukcji Proteusa. Dzięki takiej ładowni śmigłowiec może pełnić różne zadania: nadzór powietrzny, misje poszukiwawczo-ratownicze, transport sprzętu, dostarczanie uzbrojenia czy zbieranie danych wywiadowczych. Jest wyposażono w nowoczesne oprogramowanie, czujniki i systemy. To pozwala mu analizować otoczenie i działać w trudnych warunkach – na morzu i przy silnym wietrze. Proteus (powietrzny) będzie mógł lądować na pokładzie HMS Proteus. Możliwości jego wykorzystania są więc szerokie.

Do stycznia 2025 r. prace nad Proteusem był utajnione

Najbliższym odpowiednikiem jest amerykański MQ‑8C Fire Scout będącym już używanym przez US Navy (jest przypisany do USS Jackson) w regionie Indo-Pacyfiku. Chińczycy dysponują kilkoma typami wirnikowych BSP. Przy brytyjskim to karłowate śmigłowce. Rosjanie również używają bezzałogowych śmigłowców, również mniejszych od Scouta i Proteusa. W 2020 r. pojawiły się informacje, że Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej opracowuje „helikopter‑drona szturmowego”. Chodzić miało o bezzałogowy wiropłat mający współdziałać z załogowymi maszynami w zadaniach bojowych, rozpoznawczych i szturmowych. I on miał mieć masę własną w okolicach 2,5-3 ton. Nic nie wiadomo, by projekt doczekał się finalizacji.

Również o brytyjsko-włoskim projekcie wiadomo tyle, ile podane zostanie w komunikatach Leonardo UK. Bo choć realizowany jest od paru lat (a nawet kilkunastu, jeśli pod uwagę weźmie się wcześniejsze prace na bezzałogowymi śmigłowcami), to opinia publiczna dowiedziała się o jego istnieniu w styczniu 2025 r.

W komunikatach i bazujących na nich materiałach prasowych nie znalazłem wyjaśnienia dotyczącego nazwy potężnego bezzałogowca z wirnikiem jak u śmigłowca. Można założyć, że nadano mu imię boga z greckiej mitologii. W niej Proteus był morzem lub bogiem wód, zdolnym zmieniać swoją postać. To trafna nazwa dla czegoś, co może pełnić różne funkcje, wykonywać różne zadania w różnych warunkach i jest związane z morzem...

https://www.royalnavy.mod.uk/news/2025/december/02/20251202-proteus-ground-running