• Sprawdzona niezawodność na polu walki czyni „starą” broń nadal zdatną do użytku.
• Modernizacja starszych systemów często wystarcza, by zachować ich pełną przydatność.
• Wybór „starego, ale dobrego” może być lepszy niż eksperymentowanie z nowymi, nieprzetestowanymi rozwiązaniami.
Poniższy przegląd ma charakter poglądowy — nie jest kompletny. Broń przedstawiamy w grupach rodzajowych i w porządku alfabetycznym. Do poszczególnych rekordów tej mini-bazy dołączamy tylko krótkie informacje. Gdyby do każdej broni dołączyć szczegółowy opis, materiał miałby ponad dwa metry długości (na ekranie). Zatem zaczynamy. Na początek…
Broń biała
Bagnet M9. Nie jest ozdobą. W 1984 r. zastąpił używany przez 20 lat bagnet M7. M9 — podobnie jak bagnet do karabinków AK — w połączeniu z pochwą tworzy nożyce do cięcia drutu. Ma ząbkowaną głownię, więc można go używać jako mini-piły.
Marine Corps NCO Sword. Szabla podoficerska Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych jest najstarszą bronią nieprzerwanie używaną w armii USA — przyjęto ją w 1859 r. Obecnie służy wyłącznie do celów ceremonialnych. Dla porównania: w Wojsku Polskim współcześnie w takim charakterze używa się szabli wz. 76.
Artyleria lufowa i rakiety
BGM-71 TOW. Przeciwpancerny pocisk kierowany, produkt Hughes Aircraft Company; wprowadzono go do użytku w 1970 r. Pocisk jest przewodowo kierowany, co dziś niektórym może wydawać się przestarzałe, ale takie rozwiązanie — odporne na zakłócanie — chwali sobie ponad 40 użytkowników. System TOW jest jednym z najczęściej używanych pocisków przeciwpancernych; może być przenoszony ręcznie lub montowany na pojazdach i okazał się skuteczny przeciwko ruchomym celom na odległość 3–3,7 km.
M61 Vulcan. Sześciolufowe działko systemu Gatlinga kal. 20 mm. Opracowane w latach 1946–1947, wdrożone do produkcji przez General Electric w 1958 r. Współczesny wariant potrafi wystrzelić ok. 6 000 pocisków na minutę. M61 jest m.in. w F-16 i F-22 Raptor. Wariant zwiększony do 30 mm stanowi podstawowe uzbrojenie A-10 Thunderbolt II.
Minuteman. Nazwa wywodzi się z czasów wojny o niepodległość, gdy określano tak ochotnika gotowego „w minutę”. Od 1962 r. określenie to kojarzy się z międzykontynentalnym pociskiem balistycznym produkcji Boeinga. To pierwszy pocisk wielogłowicowy; nadal jest ważną częścią amerykańskiej triady nuklearnej. Najnowsza wersja, LGM-30G Minuteman III, ma zasięg ok. 13 000 km, a Siły Powietrzne USA utrzymują około 450 takich rakiet.
M109 SPH. Samobieżna haubica kal. 155 mm, wyprodukowana przez United Defense, w użyciu od 1962 r. Obsługiwana przez 6-osobową załogę. Zmodernizowana wersja M109A6 Paladin może wystrzelić sześć pocisków na minutę na odległość 24 km (pociski standardowe) lub 30 km (pociski odrzutowe). Na świecie eksploatowanych jest ok. 4 000 egzemplarzy M109 i nowszych wariantów.
M224 LWCMS. Moździerz kal. 60 mm skonstruowany przez US Military, w użyciu od 1978 r. M224 Lightweight Company Mortar System zastąpił moździerze M2 i M19 używane podczas II wojny światowej. Może prowadzić ogień na maksymalny dystans 3,5 km (około dwukrotnie dalej niż konstrukcje z czasów II wojny światowej). Szybkostrzelność to 30 strzałów na minutę; obsługa 3-osobowa.
M202 Flame Assault Shoulder. Wielolufowa ręczna wyrzutnia rakiet zapalających (Northrop), używana od 1978 r. Wcześniej stosowano plecakowy miotacz ognia M2 o zasięgu ok. 40 m oraz eksperymentalnie XM191. Czterolufowa wyrzutnia, używana podobnie jak RPG, ma zasięg skuteczny około 200 m, maksymalny do 750 m; pociski kal. 66 mm zawierają materiał o działaniu podobnym do napalmu.
Broń strzelecka
Colt M1911. Pistolet półautomatyczny kal. 11,43 mm (0,45 cala) konstrukcji Johna Browninga — legenda sama w sobie. W powszechnym użyciu w armii amerykańskiej jeszcze w latach 80. XX w., potem zastąpiony przez Berettę M9. Colt M1911 pozostaje jednak na wyposażeniu sił specjalnych Korpusu Piechoty Morskiej pod oznaczeniem M45.
M1903 Springfield. Karabin powtarzalny wprowadzony do uzbrojenia US Army w 1903 r., produkcji Springfield Armory. Na tyle dobry, że był używany podczas I i II wojny światowej; w wojnach w Korei i Wietnamie stosowano go w ograniczonym zakresie. Obecnie występuje głównie w roli ceremonialnej (Gwardia Narodowa) oraz jako karabin do miotania liny w Straży Wybrzeża USA.
M1919. Lkm i ckm wprowadzone po I wojnie światowej, konstrukcja Johna Browninga. Choć wiekowa (kal. 7,62 mm), broń ta jest używana w nowoczesnych odmianach. Montowana na statywie, z systemem krótkiego odrzutu, co upraszcza obsługę. Prostota i niezawodność sprawiają, że M1919 pozostaje w służbie (ostatnia wersja to M1919A6).
M2 Browning. Legendarny ckm kal. 12,7 mm (0,50 cala). Wszedł na uzbrojenie równocześnie z M1919. We współczesnej wersji M2 ma szybkostrzelność ok. 800 pocisków na minutę i maksymalny zasięg do 6 800 m; ogień dokładny można prowadzić do ok. 2 000 m.
M14. Karabin samopowtarzalny produkcji Springfield Armory, kal. 7,62 mm, wprowadzony w 1957 r. Zastąpił M1 Garand. Choć M14 jest celny i ma dużą siłę rażenia, nowoczesne karabiny są lżejsze i mają wyższą szybkostrzelność. M14 nadal pełni role ceremonialne (m.in. US Tomb Guard przy Grobie Nieznanego Żołnierza).
M60. Lekki ukm produkowany przez Saco Defense od 1957 r. (masa ok. 10,5 kg bez podstawy). Szybkostrzelność nominalna 220/550 strz./min. Kaliber 7,62 mm. Wzorowany częściowo na niemieckim MG-42; z powodu wysokiej szybkostrzelności lufa bywała wymieniana przy ogniu ciągłym. Używany jeszcze w Afganistanie; wersje M60E3 i E4 pozostają w wyposażeniu niektórych jednostek specjalnych.
M134 Minigun. Rotacyjny karabin maszynowy systemu Gatlinga, strzelający pociskami kal. 7,62 mm z sześciu luf. Produkowany od 1963 r., spopularyzowany m.in. przez film „Predator”. Szybkostrzelność 2 000–6 000 strz./min; zasilanie z magazynków o pojemności od 500 do 5 000 nabojów.
M240. Amerykańska odmiana belgijskiego FN MAG (Fabrique Nationale), kal. 7,62 mm. Zastąpił M60 i od 1977 r. jest podstawowym karabinem ogólnego przeznaczenia w US Army i USMC — wszechstronny i niezawodny, prawdopodobnie pozostanie w służbie przez kolejne dekady.
Remington 870. Strzelba typu „pompka”, na wyposażeniu od 1969 r. Ceniona za niezawodność i siłę rażenia. Powstała m.in. na zamówienie Korpusu Piechoty Morskiej, jako następca rozwiązań z czasów II wojny światowej. Model 870 Mark 1 jest zasadniczo podobny do cywilnej wersji, ale wyposażony w adapter bagnetowy, przyrządy celownicze i rozszerzony magazynek na osiem nabojów (w tym jeden w komorze).
Sumując: broń używana przez dekady, to racjonalna decyzja wynikająca z praktyki, logistyki i rachunku kosztów. Konstrukcje takie jak M2 Browning, M61 czy M109 nie zniknęły dlatego, że są „stare”, lecz dlatego, że wciąż wypełniają swoją rolę: są proste w obsłudze, łatwe w utrzymaniu i sprawdzone w warunkach bojowych.
Tam, gdzie jest to konieczne takie bronie z wiekowym rodowodem są modernizowane. „Stara broń” zostaje „odmłodzona”, a podatników utrzymanie armii mniej kosztuje...
Polecany artykuł:
