Grecja, jako członek NATO, od początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku, wspiera Kijów dostawami uzbrojenia, takimi jak bojowe wozy piechoty, pociski rakietowe, broń strzelecką, amunicję artyleryjską czy udzielając wsparcia przy udziale w szkoleniu ukraińskich pilotów na F-16. Odrzuciła jednak prośby Kijowa o dostarczenie systemów obrony powietrznej Patriot i S‑300. Ponadto rzecznik greckiego rządu Pavlos Marinakis niedawno oświadczył, że Grecja nie wyśle wojsk na Ukrainę w ramach przyszłych gwarancji bezpieczeństwa.
Jednak presja na Grecję ws. przekazania samolotów Mirage 2000-5, nasila się. Według doniesień greckiej gazety Ekathimerini, Stany Zjednoczone oraz Francja wywierają naciski na Grecję, by odsprzedały co najmniej części z 25 posiadanych myśliwców pośrednikom – takim jak USA, Francji, Niemcom, Czechom czy Estonii – którzy następnie mogliby je przekazać Ukrainie. Estonia, jako jeden z najsilniejszych zwolenników Ukrainy, wyraziła szczególne zainteresowanie taką transakcją.
Pomimo rosnącej presji, źródła dyplomatyczne cytowane przez grecką publikację twierdzą, że Ateny nadal sprzeciwiają się temu pomysłowi. Grecja podobno nie chce ryzykować, że jej samoloty zostaną wykorzystane w bezpośredniej konfrontacji z Rosją. Jakoś to jednak nie przeszkadzało Grecji, jak przekazały ukraińskie media, by w ramach nowego pakietu pomocy przekazać Ukrainie 60 haubic M110A2 o kalibrze 203 mm oraz zapasy amunicji artyleryjskiej i pocisków rakietowych. Grecja ma także przekazać niekierowane pociski rakietowe Zuni o kalibrze 127 mm.
Sprawa sprzedaży greckich Miragów Ukrainie nie jest nowa, choć poprzednie doniesienia medialne nie doprowadziły do transakcji i zostały w praktyce zdementowane brakiem realizacji. W marcu 2024 roku pojawiły się spekulacje, że Grecja mogłaby sprzedać swoje Mirage 2000-5, w tym jako części zamienne, ale negocjacje z Indiami zakończyły się fiaskiem. Ateny planowały wtedy restrukturyzację sił zbrojnych, zastępując starsze samoloty nowszymi Rafale i F-35, ale brak chętnych nabywców sprawił, że te plotki pozostały bez pokrycia.
Można jednak sądzić, że podobnie jak wcześniej na doniesieniach medialnych, to się skończy. Media greckie jak i inne donosiły wielokrotnie o planach przekazania wszelkiego uzbrojenia jak systemów S-300, F-16 czy wspomnianych Mirage 2000 zwłaszcza po tym jak Grecja przekazała, że pozbędzie się części swojej floty. Potem jednak po takich doniesieniach greckie władze dementowały te doniesienia. Istnieje jednak szansa, że jeśli wojna będzie się przedłużać i potrwa do 2027 roku, to Grecja się zgodzi sprzedać, ale jest to jedynie spekulacja, która nie musi się wydarzyć. Na chwilę obecną nic jednak nie wskazuje, by Grecja zgodziła się na sprzedaż swoich samolotów.
Plany wycofania z eksploatacji i sprzedaży starszych modeli greckich myśliwców pojawiły się po raz pierwszy w marcu 2024 roku. Wówczas minister obrony Nikos Dendias potwierdził zamiar rządu, aby radykalnie zrestrukturyzować greckie siły zbrojne. Minister zwracał wtedy uwagę, że Grecja posiada szeroką gamę typów samolotów jak F-4, Mirage 2000-5, F-16 Block 30, F-16 Block 50, F-16 Block 52, F-16 Block 70 i Rafale.
Grecja rozpoczęła modernizację floty powietrznej w latach 80. w ramach programu „Talos”. W 1985 roku zamówiono 36 jednomiejscowych Mirage 2000EG i 4 dwumiejscowe Mirage 2000BG od francuskiego Dassault Aviation, które weszły do służby w 1988 roku w 114. Skrzydle Bojowym w bazie Tanagra, wyposażając eskadry 331 i 332. Była to odpowiedź na zagrożenia regionalne, zwłaszcza ze strony Turcji.
W 2000 roku Grecja zdecydowała się na modernizację floty do standardu Mirage 2000-5 Mk2 (w Grecji oznaczanego jako 2000-5F Mk2). Zamówiono 15 nowych maszyn za około 1,6 miliarda euro, a pozostałe zmodernizowano lokalnie w Hellenic Aerospace Industry. Ich wsparcie wygasa w 2027 roku, co motywuje do wycofania i sprzedaży.
Polecany artykuł:
