Pal Jonson wyraził zainteresowanie Szwecji rozwojem różnorodnych obiektów bezzałogowych, zwłaszcza w sektorze morskim. Jak podkreślił minister, „W Kijowie będzie obecny szwedzki personel”, co świadczy o głębokim zaangażowaniu Szwecji w ten projekt i chęci bezpośredniego wsparcia ukraińskich partnerów. Utworzenie centrum w Kijowie ma na celu przyspieszenie procesów badawczo-rozwojowych oraz wymianę doświadczeń i technologii między oboma krajami.
Perspektywy rozwoju i plany na przyszłość
Denys Szmyhal, ze względów bezpieczeństwa, nie ujawnił szczegółów dotyczących firm, które będą współpracować w Ukrainie, ani dokładnej daty uruchomienia centrum. Zaznaczył jednak, że „Chcemy, aby stało się to jak najszybciej”, co wskazuje na pilność i strategiczne znaczenie tego projektu dla Ukrainy. Współpraca ma obejmować rozwój nowoczesnych systemów uzbrojenia, które mogą znacząco wpłynąć na zdolności obronne Ukrainy.
Wizyta szefa ukraińskiego resortu obrony w zakładach zbrojeniowych Saab w Linköping w Szwecji była kolejnym etapem zacieśniania współpracy. Wcześniej, pod koniec października, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski i premier Szwecji Ulf Kristersson podpisali wstępne porozumienie dotyczące zakupu przez Ukrainę od 100 do 150 samolotów bojowych JAS 39 Gripen E. To najnowsza wersja tych zaawansowanych maszyn.
W listopadzie Wołodymyr Zełenski informował o zaawansowanych rozmowach ze Szwecją, Francją i USA w sprawie zakupu nowoczesnych samolotów bojowych. Celem jest stworzenie floty, która zapewni Ukrainie bezpieczeństwo na długie lata. Prezydent Ukrainy podkreślił: „Prowadzimy równolegle rozmowy ze Szwecją, Francją i USA. Ogólne zapotrzebowanie to flota składająca się z 250 nowych samolotów. To nasza przyszłość”. Ukraina rozważa zakup samolotów od trzech producentów, biorąc pod uwagę doświadczenie pilotów i możliwości wroga.
Jednocześnie Zełenski podkreślił, że szwedzkie samoloty Gripen są priorytetem ze względu na kilka kluczowych czynników. Mowa tutaj m.in. o niskich kosztach eksploatacji, ponieważ obsługa Gripenów jest najtańsza spośród rozważanych opcji, krótkim czasie szkolenia (trwa ono około sześciu miesięcy), uniwersalności - Gripeny mogą startować nawet z pasów drogowych i są kompatybilne z większością typów uzbrojenia używanych przez Ukrainę. „Jeśli chodzi o Gripena - da się do niego podczepić wszystko. Prawdopodobnie można tam zamontować niemal wszystko, czego używa Ukraina - rakiety i inną broń” - zaznaczył Zełenski.
Jak zwracał w swoim artykule Juliusz Sabak, redaktor prowadzący Portalu Obronnego przyjęty w 2020 roku przez Radę Wojskową Dowództwa Sił Powietrznych Sił Zbrojnych Ukrainy dokument „Wizja Sił Powietrznych 2035”, zakładał zastąpienie maszyn Su-24, Su-25, Su-27 i MiG-29 jednym typem zachodniego samolotu wielozadaniowego. Na szczycie listy kandydatów znajdowały się F-16 Block 70 i właśnie JAS39 Gripen E. Ten ostatni ze względu na niski koszt eksploatacji, łatwość obsługi i spodziewane atrakcyjne warunki spłaty, wspieranej przez szwedzkie kredyty i gwarancje.
Redaktor zwraca także uwagę, że "największym wyzwaniem zdaje się dziś nie tyle finansowanie, choć to też stanowi pewien problem, ile możliwości produkcyjne. Firma Saab koncentruje się obecnie na dostawach mazyn JAS-39E/F Gripen dla sił powietrznych Szwecji i Brazylii (gdzie noszą one oznaczenia F-39E/F). Szwecja zamówiła dotąd 60 maszyn JAS-39E i odebrała jeden samolot seryjny. Brazylia zamówiła 36 maszyn i dostarczono dotąd mniej niż 1/3".
"Obecne możliwości produkcyjne zakładów Saab w Linköping szacowane są na maksymalnie 24 samoloty Gripen rocznie. Jest to szacunkowa maksymalna przepustowość linii produkcyjnej, która jest zależna od wielu czynników, w tym od terminowości dostaw podzespołów, zaangażowania kadry inżynierskiej w rozwój itp. Z oczywistych przyczyn, priorytetem są dla Saaba dostawy dla szwedzkich sił powietrznych" - pisał Sabak.
Gripeny dla Ukrainy: Kiedy nastąpi dostawa?
Denys Szmyhal wyraził nadzieję, że pierwsze wyprodukowane Gripeny trafią na Ukrainę już w przyszłym roku. Strona ukraińska wystąpiła również z prośbą o jak najszybsze rozpoczęcie szkoleń pilotów i personelu naziemnego z Ukrainy, co jest kluczowe dla efektywnego wykorzystania nowoczesnych samolotów bojowych. Dostawa tych myśliwców, w połączeniu z utworzeniem centrum innowacji wojskowych, znacząco wzmocni potencjał obronny Ukrainy w obliczu trwającego konfliktu.
