„Jesteśmy dumni z faktu, że zainaugurowany przez śp. prof. Piotra Wolańskiego projekt rozwoju polskiej rakiety suborbitalnej, świętuje międzynarodowy sukces. Osiągnięcie przez ILR-33 BURSZTYN 2K pułapu 101 km to wydarzenie przełomowe w historii polskiej nauki i dokonań polskich inżynierów w zakresie technologii kosmicznych. Tym wynikiem udowodniliśmy, że naukowcy z naszego Instytutu potrafią znaleźć niszę, tworzyć i wdrażać przełomowe technologie oraz są pionierami w tym, że elementy zrównoważonego rozwoju mają zastosowanie w przestrzeni kosmicznej” – mówi dr inż. Paweł Stężycki, dyrektor Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa.
Pierwsza na świecie rakieta, w której jako utleniacz zastosowany został nadtlenek wodoru o stężeniu 98%, została przetestowana w docelowej konfiguracji i osiągnęła pułap 101 km. Tym samym data 3 lipca 2024 roku przejdzie do historii polskich dokonań w obszarze rozwoju technologii kosmicznych. W testy rakiety zaangażowana była Polska Agencja Kosmiczna, która współfinansowała to przedsięwzięcie.
Po sukcesie 4 testów lotnych rakiet ILR-33 BURSZTYN oraz jej ulepszonego wariantu ILR-33 BURSZTYN 2K, które miały miejsce na krajowych poligonach, Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa zorganizował zagraniczną misję wystrzelenia rakiety. Ze względów bezpieczeństwa odbyła się ona w centrum kosmicznym przeznaczonym dla testowania systemów suborbitalnych (Andøya Space) w Norwegii.
Na przełomie czerwca i lipca inżynierowie z Łukasiewicz – Instytutu Lotnictwa zrealizowali zagraniczną kampanię startową, której celem było przygotowanie polskiej rakiety suborbitalnej ILR-33 BURSZTYN 2K do lotu w warunkach kosmicznych. 3 lipca o godz. 13:09, przeprowadzone start zakończony sukcesem. Rakieta, wystrzelona z Andøya Space Sub-Orbital, osiągnęła pułap 101 km, czyli o 1000 metrów przekroczyła umowną granicę kosmosu.
Warto też odnotować, że głowica wraz z przedziałem ładunku użytecznego zgodnie z planem wpadły do Morza Norweskiego 135 km od miejsca startu i została odzyskana. Jej lądowanie na spadochronie odbyło się bardzo blisko wcześniej wyznaczonego punktu, co wskazuje na dużą dojrzałość projektu i ułatwi jego wykorzystanie do badania kosmosu i technologii kosmicznych.
„To jest sukces potrójny. PO pierwsze technologiczny, po drugie komercyjny, po trzecie prestiżowy” – stwierdził dr hab. Grzegorz Wrochna, prezes Polskie Agencji Kosmicznej POLSA. Jak wyjaśnił, sukces technologiczny, to oczywiście rozwinięcie technologii która pozwoliła sięgnać kosmosu, ale też może wesprzeć europejskie i polskie wysiłki w zakresie wynoszenia satelitów. Jak wyjaśnił - „Europie mamy problemy z wynoszeniem w kosmos obiektów. Jest zmuszona korzystać z technologii innych państw. Te rozwijane w Instytucie Lotnictwa prace będą służyły w przyszłości naszym rakietom do wynoszenia satelitów na orbitę.”
Jeśli chodzi o sukces komercyjny, to technologie np. związane z napędem wykorzystującym w roli utleniacza „zielony”, stężony nadtlenek wodoru, udowodniły swoją skuteczność i oprócz większych rakiet mogą też być wykorzystywane w silnikach satelitów i innych obiektów kosmicznych. Jest obecnie popyt na takie rozwiązania, gdyż nadtlenek wodoru jest stabilny, bezpieczny w przechowywaniu i transporcie oraz bardzo ekologiczny w pozyskiwaniu i użyciu. Poza tym technologia rakiety Bursztyn może już dziś służyć do wynoszenia w przestrzeń kosmiczną aparatury testowanej przed lotem na orbitę w sposób tańszy i efektywniejszy. W przyszłości, rozwój tej technologi pozwoli na osiągnięcie orbity z małymi satelitami na pokładzie. Obecnie jest ogromny popyt na tego typu usługi.
Trzecia kwestia którą poruszył prezes POLSY to sukces prestiżowy. Jak powiedział dr Wrochna - „My w Polsce nadal nie wierzymy w nasze możliwości. Słysząc, że jest w Polsce agencja kosmiczna i przemysł kosmiczny, dziwimy się, bo przecież w obiegowej opinii tylko NASA i może Chiny dysponują technologiami kosmicznymi.”
Ze względu na ogromne znaczenie i potencjał tego projektu, jak oświadczył podczas konferencji prasowej prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, dr hab. Grzegorz Wrochna - „POLSA postanowiła, że zgłosimy kandydaturę Instytutu Lotnictwa do Nagrody Gospodarczej Prezydenta, w kategorii Sukces Narodowy. Niebawem prześlemy w tej sprawie oficjalną rekomendację”.
Jest to decyzja zrozumiała, szczególnie gdy rozpatrzymy szersze skutki tego sukcesu. Technologie zastosowane w rakiecie ILR-33 Bursztyn stanowić mogą też ogromny wkład w projekty wojskowe. Na przykład w opracowanie i rozwój polskiego pocisku balistycznego krótkiego zasięgu. Przy masie startowej około 300 kg rakieta bursztyn wyniosła w kosmos głowice o masie ponad 20 kg, która została odzyskana na ziemi, gdyż wylądowała bardzo blisko wyznaczonego podczas planowania misji punktu na Morzu Norweskim. To pokazuje, jak zaawansowane i użyteczne są tego typu projekty dla polskiej obronności. Nic więc dziwnego, że jednym z podmiotów finansujących ten program było Ministerstwo Obrony Narodowej.
Należy mieć nadzieje, że MON znajdzie ono fundusze na lepsze skonsumowanie tego sukcesu i opracowanie odpowiedniej rakiety bojowej. W tym zakresie Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa posiada jeszcze spory, nadal niewykorzystany potencjał. W najbliższym czasie postaram się przybliżyć państwu niektóre z technologii, nad którymi obecnie się tam pracuje.
