Informacje na temat zakupu rakiet powietrze-powietrze podał w serwisie X wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, a następnie zrobił to sekretarz stanu w ministerstwie obrony narodowej Paweł Bejda.
Pociski AIM-120D AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile) to amerykańskie, zaawansowane technologicznie rakiety powietrze–powietrze średniego zasięgu najnowszej generacji, będące obecnie podstawowym uzbrojeniem samolotów myśliwskich Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników w operacjach służących zdobyciu i utrzymaniu przewagi powietrznej. Stanowią rozwinięcie wcześniejszych modeli AIM-120, jednak wersja oznaczona literą „D” wyróżnia się istotnymi usprawnieniami technologicznymi, które przekładają się na znacznie zwiększone zdolności bojowe i możliwość zwalczania celów powietrznych z jeszcze większych odległości oraz w bardziej wymagających warunkach operacyjnych.
AIM-120D są pociskami kierowanymi aktywnie radarowo, oznacza to, że w końcowej fazie lotu korzystają z własnego, pokładowego radaru, co umożliwia myśliwcowi wystrzelenie pocisku i natychmiastowe przejście do wykonywania innych zadań bojowych (tzw. zasada „fire-and-forget”), a także jednoczesne atakowanie wielu celów w jednym czasie.
W pierwszej fazie lotu pocisk korzysta z danych przekazywanych przez system radarowy i awionikę nosiciela za pomocą łącza danych typu „data link”, co pozwala na ciągłe uaktualnianie pozycji celu, a także ewentualną zmianę trajektorii lotu rakiety, aby maksymalizować jej efektywność i możliwość trafienia nawet manewrującego i świadomego zagrożenia przeciwnika.
Polecany artykuł:
Istotnym wyróżnikiem wersji AIM-120D w porównaniu do starszych modeli jest znaczące zwiększenie maksymalnego skutecznego zasięgu, który obecnie szacuje się na ponad 180 kilometrów, co pozwala na eliminację zagrożeń lotniczych jeszcze zanim przeciwnik zbliży się na odległość umożliwiającą atak z jego strony.
Dodatkowo pociski te wyposażono w zaawansowany system nawigacji INS/GPS, co zapewnia precyzyjne prowadzenie rakiety nawet w warunkach zakłócania elektronicznego, w skomplikowanych scenariuszach taktycznych, a także w sytuacji, gdy dane o położeniu celu nie są jednoznaczne lub w trakcie lotu dochodzi do zakłóceń sygnałów radarowych.
Pocisk AIM-120D jest również bardziej odporny na elektroniczne środki przeciwdziałania przeciwnika, dzięki czemu jego radar pokładowy lepiej radzi sobie z sytuacjami intensywnych zakłóceń elektromagnetycznych, które przeciwnik może stosować w celu uniknięcia trafienia. Wszystko to czyni AIM-120D szczególnie niebezpieczną bronią powietrzną, umożliwiającą realizację założeń doktrynalnych walki powietrznej nowej generacji, gdzie dominującą rolę odgrywa zdolność do wcześniejszego wykrywania i atakowania przeciwnika, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo pilotów oraz skuteczność bojową sił powietrznych.
Polska wchodzi w skład wąskiego grona użytkowników rakiem AIM-120D. Poza Siłami Powietrznymi naszego kraju oraz Stanów Zjednoczonych jako producenta, w skład zagranicznych użytkowników wchodzą lub w najbliższej przyszłości prawdopodobnie będą użytkownikami również:
- Japonia, która złożyła zamówienie na do 1 200 pocisków AIM-120 w wersjach D-3 i C-8, w tym 20 sekcji naprowadzania AIM-120D-3 z zaawansowanymi modułami nawigacyjnymi SAASM lub M-Code.
- Australia zakupiła blisko 200 pocisków AIM-120D-3 oraz 200 AIM-120C-8 w ramach kontraktu o wartości 1,04 miliarda dolarów, mającego na celu wzmocnienie zdolności przechwytywania powietrznego.
- Dania, która w październiku 2024 roku, stała się pierwszym publicznie znanym klientem eksportowym AIM-120D-3, zamawiając 203 rakiety.
- Norwegia zamówiła 205 pocisków AIM-120D oraz 60 AIM-120D-3 w listopadzie 2022 roku, a także nieokreśloną liczbę AIM-120C-8 w październiku 2024 roku.
- Holandia planuje zakup 226 pocisków AIM-120D-3 za 807 milionów dolarów, co stanowi część modernizacji jej sił powietrznych.
- Wielka Brytania złożyła wniosek o zakup do 200 pocisków AIM-120D, co ma na celu wzmocnienie zdolności bojowych jej sił powietrznych.
- Tajwan otrzymał zgodę na zakup AIM-120D w 2023 roku, co stanowi element modernizacji jego sił powietrznych.
Stany Zjednoczone rozwijają następcę pocisków rodziny AIM-120 AMRAAM, są nimi AIM-260 Joint Advanced Tactical Missile (JATM), pocisk powietrze–powietrze nowej generacji, projektowany z myślą o skutecznym zwalczaniu celów powietrznych na znacznie większych dystansach, nawet przekraczających możliwości współczesnych pocisków średniego zasięgu.
Program JATM jest bezpośrednią odpowiedzią Pentagonu na rosnące zdolności Chin oraz Rosji w zakresie rozwoju rakiet dalekiego zasięgu powietrze–powietrze, takich jak chiński PL-15 czy rosyjski R-37M, które wymuszają konieczność dysponowania przez amerykańskie siły powietrzne pociskami zdolnymi do pokonania większego dystansu i przeciwdziałania w warunkach intensywnych zakłóceń elektronicznych.
AIM-260 ma zapewniać nie tylko zdecydowanie większy zasięg w porównaniu do AIM-120D (szacowany nawet na ponad 200 kilometrów), ale także będzie wyposażony w zaawansowany system naprowadzania łączący aktywne radarowe głowice naprowadzające z zaawansowanymi metodami transmisji danych. Według aktualnych informacji US Air Force oraz US Navy planują rozpoczęcie wprowadzania AIM-260 JATM do służby operacyjnej pod koniec obecnej dekady, czyli około 2026–2028 roku.
