Piloci najnowszych słowackich maszyn najpierw krążyli nad lotniskiem, a następnie stopniowo przelatywali nad pasem startowym ze złożonym podwoziem. Dopiero przy kolejnym podejściu wylądowali i przejechali pod symboliczną bramą triumfalną stworzoną ze strumieni wody z pojazdów strażackich.
Zakup 14 nowoczesnych myśliwców F-16 C/D Block 70 w USA jest najdroższym kontraktem w historii niepodległej Słowacji. Bratysława zapłaciła za nie ponad 1,5 miliarda euro. Samoloty miały trafić na Słowacji w zeszłym roku, ale ich produkcja została opóźniona z powodu braku chipów. Lockheed Martin wyprodukował do tej pory pięć samolotów F-16 Block 70 dla Słowacji, a pozostałe dziewięć samolotów dla Słowacji jest w produkcji.
Kontrakt podpisał w 2018 r. rząd ówczesnego premiera Petera Pellegriniego, który w poniedziałek witał na lotnisku nowe maszyny jako prezydent kraju i zwierzchnik jego sił zbrojnych.
"To okazja, aby ochrona słowackiego nieba wróciła w słowackie ręce" - powiedział prezydent.
Przypomniał, że przed laty oferta amerykańska została oceniona jako najbardziej ekonomiczna, a teraz Słowacja otrzymuje najnowocześniejsze myśliwce F-16, w których awionika spełnia parametry maszyn piątej generacji.
Tym samym, kontynuował prezydent, słowackie myśliwce będą mogły współdziałać z maszynami innych sił powietrznych NATO. Pellegrini powiedział, że po wybuchu wojny na Ukrainie wydatki na obronność są nie tylko zobowiązaniem wobec NATO, ale także zobowiązaniem wobec obywateli, którzy muszą czuć się bezpiecznie.
Do końca 2024 roku na Słowację z USA przyleci jeszcze jedna maszyna. Pozostałe w 2025 i 2026 roku. Co ciekawe jak podał serwis Defense News 11 lipca, Słowacja rozważa zakup czterech dodatkowych myśliwców F-16, oprócz już zamówionych 14 samolotów. Ma to zrekompensować decyzję Bratysławy o rezygnacji z zakupu 12 śmigłowców szturmowych Bell AH-1Z Viper z rakietami powietrze-ziemia AGM-114 Hellfire II.
Jak zwrócił uwagę na początku lipca portal Czdefence, Słowacja nadal nie zbudowała jeszcze odpowiedniej infrastruktury do obsługi F-16. Jak przypomina portal, w telewizji słowackiej Daniel Zmeko, szef Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Słowacji, powiedział, że żadne lotnisko wojskowe na Słowacji nie zostało zmodernizowane od 30 lat. Według pierwotnych planów lotnisko Sliač, na którym stacjonowały myśliwce MiG-29, miało zostać przebudowane od 2019 r., a koszt został wówczas ustalony przez słowackie Ministerstwo Obrony na 55,38 mln EUR. Według Słowackiej Izby Kontroli (SAO) szacunkowy koszt przebudowy lotniska Sliač wynosi jednak 126 mln EUR.
Dlatego minister Robert Kaliňák, podjął decyzję, że myśliwce F-16 zostaną tymczasowo rozmieszczone na lotnisku w Kuchyně, gdzie zostaną utworzone tymczasowe obiekty w postaci mobilnych hangarów dla nowych samolotów. Według ministra obrony Roberta Kaliňáka trwająca przebudowa bazy Sliač potrwa od dwóch do trzech lat. Jednak co także istotne, lotnisku w Kuchyně może się zmieścić tylko 8 samolotów F-16. Pozostałe sześć myśliwców zostanie wykorzystanych do szkolenia słowackich pilotów w USA.
Do czasu osiągnięcia przez słowacką eskadrę pełnej zdolności bojowe, za bezpieczeństwo przestrzeni powietrznej Słowacji odpowiadają piloci z Polski, Czech, Węgier i Niemiec. Za pomoc w ochronie słowackiego nieba dziękował w poniedziałek sojusznikom prezydent i wicepremier, minister obrony Robert Kaliniak.
W 2022 r. Słowacja zrezygnowała z eksploatacji postsowieckich Mig-29, które przekazano Ukrainie, Słowacja posiadała 13 samolotów postsowieckich. W związku z tym, że na Słowacji doszło do zmiany władzy, to decyzja poprzedniego rządu ws. przekazania tych samolotów Ukrainie nie spotkała się z optymistycznym nastawieniem. W czerwcu sekretarz stanu w departamencie wojskowym Igor Melicher przekazał, że według niego Słowacja nielegalnie przekazała Ukrainie myśliwce MiG-29 i przygotowywane są środki prawne przeciwko byłemu ministrowi obrony Jarosławowi Nadji. Igor Melicher stwierdził na konferencji prasowej, że nie było i nie ma oficjalnej analizy prawnej dotyczącej możliwości przekazania 13 myśliwców i części systemu Kub Ukrainie. Jego zdaniem materiały przedstawione przez byłego ministra nie spełniały kryterium oficjalnego dokumentu resortu.
F-16 Block 70 to najnowszy wariant tej dobrze znanej maszyny, która przez dekady stanowiła trzon lotnictwa NATO. Jest on wyposażony w wiele rozwiązań zastosowanych w samolocie F-35 lub mających ułatwić współdziałanie z samolotami 5. generacji i kolejnych. Dobrym przykładem jest tu m.in. w najnowszej generacji radar AESA typu APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar), czyli rozwiązanie bazujące na postępach uzyskanych w ramach prac nad radarami AESA APG-77 dla F-22 Raptor i APG-81 dla F-35 Lightning II.
APG-83 powstał z myślą o zabudowie na starszych samolotach bez jakichś istotnych zmian w ich strukturze. Korzysta on z technologii AESA, czyli aktywnego skanowania elektronicznego. To znaczy, że antena zbudowana jest z wielu modułów nadawczo-odbiorczych, które mogą działać niezależnie i sterować wiązką fal radiowych bez obracania anteny. Pozwala to jednocześnie wykonywać wiele różnych zadań, ale brak ruchomych elementów zwiększa bezpieczeństwo i niezawodność anteny.
Nowy radar i systemy dowodzenia oraz kierowania ogniem pozwalają na wykorzystanie przez F-16 Block 70 nowych typów uzbrojenia, wykorzystywanych też przez F-35 a system komunikacji pozwala w pełni działać w sieciocentrycznym systemie walki oraz wymiany danych.
Samoloty F-16 Block 70 dodatkowo posiada zaawansowaną awionikę, wydłużony okres użytkowania konstrukcji wynoszący 12 000 godzin oraz kluczowe funkcje bezpieczeństwa, takie jak automatyczny system zapobiegania kolizjom naziemnym (Auto GCAS). Lockheed Martin ma zaległości w produkcji 128 samolotów F-16 Block 70/72 w Greenville w Karolinie Południowej, przy czym do tej pory dostarczono łącznie 12 samolotów dla partnerów międzynarodowych. Na początku tego miesiąca, firma dostarczyła w ciągu całego cyklu 4600 F-16.
PM/PAP
Listen on Spreaker.
