Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka odgrywa strategiczną rolę w logistyce wsparcia dla Ukrainy, stając się kluczowym punktem przerzutowym dla sprzętu i zaopatrzenia. Od początku pełnoskalowej inwazji Rosji w 2022 roku, lotnisko było chronione przez amerykańskie systemy obrony przeciwlotniczej Patriot. Jak poinformował Sztab Generalny Wojska Polskiego, „Obronę przeciwlotniczą Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka obecnie zapewniają pododdziały SZ RFN w ramach inicjatywy natowskiej NSATU”. To oznacza, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo tego strategicznego miejsca przejęły niemieckie siły zbrojne.
Przeniesienie odpowiedzialności za obronę Jasionki na sojuszników europejskich, w tym Niemcy, jest rezultatem ustaleń ze szczytu NATO w Waszyngtonie. Wcześniej to Stany Zjednoczone kontrolowały wsparcie dla Ukrainy w ramach tzw. grupy Ramstein. Nowe rozwiązania mają na celu bardziej równomierne rozłożenie ciężaru i odpowiedzialności wśród państw członkowskich NATO. Jak podkreślono, pozwoliło to „na zluzowanie Amerykanów – tak, by mogli np. udać się na ćwiczenia czy zająć się konserwacją i utrzymaniem w gotowości bojowej swojego sprzętu”. Oprócz niemieckich systemów, w Jasionce rozmieszczono również systemy przeciwlotnicze z Norwegii.
Jak powiedział rzecznik sił lądowych USA w Europie Terry Welch w rozmowie z PAP, wycofanie żołnierzy z tymczasowej bazy w Jasionce nie wpływa na dalsze wsparcie dla Ukrainy. Ostatni amerykańscy żołnierze opuścili Jasionkę 28 sierpnia. Pierwotnie relokacja amerykańskich żołnierzy z tymczasowej bazy nieopodal Rzeszowa została ogłoszona 7 kwietnia, zaś decyzja o zmianie miała zapaść jeszcze za kadencji prezydenta Joe Bidena i miała związek m.in. z przeniesieniem dowództwa misji wsparcia Ukrainy z USA do NATO.
„Obiekty w Jasionce miały charakter tymczasowy, a przeniesienie operacji, takich jak zaopatrzenie, magazynowanie i transport, do stałych lokalizacji w innym miejscu w kraju, gdzie znajduje się trwalsza infrastruktura, lepiej ułatwia te operacje” – wyjaśniał wówczas inny rzecznik US Army, płk Michael Weisman.
Amerykańskie wojska relokowane: Gdzie trafią żołnierze USA?
W ciągu ostatnich tygodni amerykańskie siły, które stacjonowały w Jasionce, zostały przeniesione do innych miejsc w Polsce. Informację tę potwierdził Terry Welch, rzecznik sił lądowych USA w Europie. Nowe lokalizacje dla żołnierzy armii USA to bazy lotnicze oraz jednostki wojsk lądowych rozmieszczone na terenie całego kraju. Jest to zgodne z Umową o Wzmocnionej Współpracy Obronnej (EDCA), podpisaną w 2020 roku między Polską a Stanami Zjednoczonymi.
Umowa EDCA stanowi ramy dla trwałej i długoterminowej obecności wojsk amerykańskich w Polsce, przewidując realizację 114 projektów infrastrukturalnych w 11 uzgodnionych lokalizacjach. Obiekty te mają być współużytkowane przez polskie wojsko. Do kluczowych miejsc stacjonowania lub prowadzenia działalności wojskowej przez żołnierzy USA należą m.in.:
- Baza Sił Powietrznych w Łasku;
- Poligon w Drawsku Pomorskim;
- Poligon w Żaganiu (w tym kompleksy w Żaganiu, Karlikach, Trzebieniu, Bolesławcu i Świętoszowie);
- Kompleks Wojskowy Skwierzyna;
- Baza Sił Powietrznych i Kompleks Wojskowy w Powidzu;
- Kompleks Wojskowy Poznań;
- Kompleks Wojskowy Lubliniec;
- Kompleks Wojskowy Toruń;
- Poligon w Orzyszu/Bemowie Piskim;
- Baza Sił Powietrznych w Mirosławcu;
- Poligony w Ustce, Czarnym, Wędrzynie, Biedrusku, Nowej Dębie;
- Lotniska: Wrocław-Strachowice, Kraków-Balice, Katowice-Pyrzowice;
- Baza Sił Powietrznych w Dęblinie;
Dodatkowo, umowa EDCA przewiduje możliwość dodania nowych lokalizacji w przyszłości, co zapewnia elastyczność w rozmieszczeniu sił w zależności od potrzeb strategicznych.
NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU): Co to jest?
Inicjatywa NSATU, czyli NATO Security Assistance and Training for Ukraine, odgrywa kluczową rolę w koordynacji wsparcia wojskowego dla Ukrainy. Jest to program, który ma na celu zapewnienie efektywnego szkolenia ukraińskich żołnierzy oraz usprawnienie dostaw niezbędnego sprzętu obronnego. Przeniesienie odpowiedzialności za koordynację wsparcia z USA na NATO, a tym samym na europejskich sojuszników, ma wzmocnić współpracę i zwiększyć efektywność działań. W ramach NSATU, państwa członkowskie NATO, w tym Niemcy, angażują się w ochronę strategicznych punktów, takich jak Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka, co podkreśla kolektywny charakter obrony i wsparcia dla Ukrainy.
Obecnie w Polsce stacjonuje około 10 tysięcy amerykańskich żołnierzy, choć liczba ta dynamicznie się zmienia ze względu na rotacyjny charakter kontyngentu. W Poznaniu znajduje się wysunięte stanowisko dowodzenia V Korpusu Sił Lądowych USA, które koordynuje działania sił lądowych USA w Europie oraz współpracuje z NATO i Wojskiem Polskim.
Polecany artykuł:
