Nim przedstawię wybiórcze kalendarium katastrof samolotów wojskowych w XXI w., trzeba nadmienić, że odkąd człowiek opanował sztukę przemieszczania się w powietrzu, odtąd temu towarzyszą wypadki.
W pierwszej w świecie katastrofie lotniczej, a było to 5 czerwca 1785 r. we Francji, zginął pilot i pasażer balonu wypełnionego gorącym powietrzem. Rozdarła się powłoka, balon runął o ziemię, załoganci zginęli.
Do pierwszej w świecie katastrofy samolotu wojskowego doszło 17 września 1908 r. w USA, w stanie Wirginia. Wypadek zdarzył się podczas prezentacji samolotu Wright Military. Thomas Selfridge był pasażerem i pierwszą ofiarą śmiertelna w historii lotnictwa wojskowego po tym, gdy pękło śmigło w aeroplanie, co skutkowało grawitacyjnym kontaktem z ziemią. Pilot przeżył, odniósł jednak ciężkie rany.
Po tej inwokacji pora przedstawić kalendarium katastrof samolotów wojskowych, do których doszło w XXI w. Zaznaczam, że jest to zestawienie wybiórcze i nie obrazuje w pełni tematu. Oczywiście w XX w. dochodziło do wielu katastrof w lotnictwie wojskowym.
Dość wspomnieć o śmiertelnie pechowych myśliwcach Lockheed F-104 Starfighter, zwanych „latającymi trumnami”. Maszyna ta zyskała złą reputację wśród pilotów i mediów ze względu na trudności w pilotażu, prowadzące w konsekwencji do katastrof. W latach 1954-1980 doszło do ok. 270 wypadków F-104, co stanowiło jedną z najwyższych statystyk w historii katastrof w lotnictwie wojskowym.
W XX w. zdarzały się takie katastrofy, których skutkiem mogła być nie tylko śmierć tych, którzy znajdowali się na pokładzie pechowych samolotów. Dość wspomnieć o katastrofie B-52 Stratofortress, który to rozbił się w 24 stycznia 1961 r. w Karolinie Północnej. Przenosił dwie bomby wodorowe. Podobno nie było to jedyny taki przypadek. To teraz przejdźmy do zapowiadanego kalendarium...
Rok 2001
• 13 czerwca. w pobliżu lotniska w Bydgoszczy, rozbił się samolot szkoleniowy Iskra TS-11. Zginęło dwóch pilotów oblatywaczy.
• 24 sierpnia. Su-22 rozbił się podczas lotu szkoleniowego w okolicach bazy lotniczej w Krzesinach. Pilot zdołał się katapultować i przeżyć.
• 27 września. MiG-21 rozbił się w okolicach Elbląga. Pilot katapultował się.
Rok 2002
• 26 lipca. Podczas pokazów lotniczych na lotnisku Skniłów w Lwowie myśliwiec Su-27 rozbił się w tłumie obserwatorów. Zginął pilot. W wyniku tego tragicznego incydentu zginęło 77 osób, w tym 28 dzieci, a 543 zostały ranne, co czyni to zdarzenie najtragiczniejszym wypadkiem w historii pokazów lotniczych.
Rok 2003
• 21 września. An-24 rozbił się podczas lądowania na lotnisku w Kosowie, co skutkowało śmiercią wszystkich 17 osób na pokładzie.
Rok 2004
• 30 czerwca. F-16 rozbił się podczas misji w Iraku, a pilot zdołał się katapultować i przeżyć.
Rok 2005
• 10 lutego. Również w Iraku rozbił się samolot transportowy C-130. Na pokładzie było 31 osób. Nikt nie przeżył.
Rok 2006
• 28 października. Śmigłowiec Mi-24, należący do Polskiego Kontyngentu Wojskowego, rozbił się w Afganistanie. Trzech członków załogi zginęło, dwóch zostało rannych.
Rok 2007
• 19 września. Su-22 rozbił się podczas lądowania w bazie lotniczej w Powidzu. Pilot zginął.
Rok 2008
• 23 stycznia. Samolot transportowy CASA C-295M rozbił się podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Mirosławcu. W samolocie było 20 osób, w tym 16 wysokich rangą oficerów Sił Powietrznych RP. wszyscy zginęli.
Rok 2009
• 31 marca. An-28 Bryza-2RF rozbił się na lotnisku Gdynia-Babie Doły. zginęła 4-osobowa załoga.
• 20 maja. Indonezyjski samolot transportowy C-130 rozbił się na wyspie Jawa. Zginęło 98 osób.
Rok 2010
• 10 kwietnia. Tu-154, należący36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, rozbił się przy podchodzeniu do lądowania na lotnisku w Smoleńsku. Zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński.
Rok 2011
• 26 lipca. C-130 Hercules rozbił się w Maroku. W katastrofie zginęło 78 osób, co było jedną z najtragiczniejszych katastrof lotniczych w tym państwie.
Rok 2012
• 25 grudnia. Antonow An-72, należący do Sił Zbrojnych Kazachstanu, rozbił się podczas podchodzenia do lądowania. W katastrofie zginęło 27 osób, w tym 20 funkcjonariuszy kazachskiej służby granicznej oraz 7 członków załogi.
Rok 2013
• 12 czerwca. Rozbił się turecki F-16, podczas misji w rejonie Morza Egejskiego. Pilot zdołał się katapultować i przeżył.
Rok 2014
• 19 czerwca. MiG-21, wykonujący lot szkoleniowy, rozbił się pod Kozienicami. Pilot katapultował się. Przeżył.
Rok 2015
• 24 września. Turecki F-16 rozbił się podczas wykonywania krajowej misji treningowej. Pilot zginął.
• 21października. Rozbił się w Afganistanie prywatny, mołdawski śmigłowiec czarterowany przez rząd afgański ido wykonywania misji na zlecenie ONZ. Zginęła załoga i afgańscy żołnierze, 12 osób.
Rok 2016
• 2 czerwca. Podczas pokazów lotniczych w Tennessee rozbił się F/A-18C Hornet. Pilot nie przeżył.
Rok 2017
• 18 grudnia. MiG-29 uległ katastrofie podczas podejścia do lądowania na lotnisku w Mińsku Mazowieckim, Polska. Pilot zdołał się katapultować i przeżyć.
Rok 2018
• 18 lipca. Pod Pasłękiem rozbił się MiG-29, wykonujący lot szkoleniowy. Pilot nie przeżył.
Rok 2019
22 stycznia. W obwodzie murmańskim rozbił się przy lądowaniu bombowiec Tu-22M3. Zginęło dwóch członków załogi, a trzech zostało rannych.
Rok 2020
• 12 maja. F-16 rozbił się podczas rutynowego lotu szkoleniowego w stanie Michigan. Pilot zginął.
Rok 2021
• 29 lipca. W Afganistanie C-130 Hercules rozbił się podczas lądowania. Na pokładzie było tylko 11 osób. Wszyscy zginęli.
• 16 października. Podczas szkolnego lotu ukraińskiego myśliwca Su-27 doszło do katastrofy, która zakończyła się śmiercią pilotów. Maszyna była pilotowana przez dwóch pilotów. Pierwszy z nich był Ukraińcem, drugi - Amerykaninem.
Rok 2022
16 kwietnia. W Korei Południowej rozbił się, wskutek awarii, F-15K. Pilot zginął.
Rok 2023
23 marca. Amerykański śmigłowiec HH-60G Pave Hawk rozbił się w pobliżu Ghazni w Afganistanie. Sześciu lotników zginęło. Helikopter leciał po dwójkę afgańskich dzieci, które miał przetransportować do szpitala US Army.
Rok 2024
• 15 lipca. C-130 Hercules należący do Armée de l'Air et de l'Espace uległ katastrofie podczas lądowania na lotnisku wojskowym w Évreux. Załoga nie przeżyła lądowania...
Rok 2025. 30 stycznia o 21:47 czsu lokalnego, wojskowy śmigłowiec Black Hawk należący do US Army uderzył nad Waszyngtonem w podchodzący do lądowania samolot pasażerski linii American Eagle. Maszyny runęły do rzeki Potomac. Na pokładzie samolotu było 60 pasażerów i cztery osoby załogi. W śmigłowcu trzyosobowa załoga...
