Spis treści
- Europa liderem wsparcia finansowego
- Wyścig zbrojeń wstrzymany?
- USA nie deklaruje kolejnego wsparcia, Europa dostarcza
- USA znacząco złagodziły żądania ws. zwrotu pomocy udzielonej Ukrainie
Europa liderem wsparcia finansowego
Kwestia wsparcia zarówno pieniężnego jak i militarnego dla Ukrainy przez ostatnie miesiące była tematem wielu ataków ze strony Donalda Trumpa i środowiska niektórych Republikanów zwłaszcza tych sympatyzujących z MAGA. W swoich wypowiedziach podkreślali, że Stany Zjednoczone udzieliły Ukrainie największego wsparcia (co było faktem) i należy z tym skończyć lub ograniczyć ze względu np. na korupcję, która ma panować na Ukrainie, oraz że to kosztuje amerykańskiego podatnika, co akurat było populizmem na potrzeby kampanii. Niemniej od 2022 roku, do końca ubiegłego Stany Zjednoczone były największym darczyńcom pomocy militarnej i finansowej dla Ukrainy. Jednak nowe badanie wskazuje, że to się zmieniło i to Europa zaczyna odgrywać wiodącą rolę w pomocy dla Ukrainy.
Badanie przeprowadzone przez Instytut Gospodarki Światowej (IfW) z Kilonii pokazuje, że Europa przewyższyła USA w łącznej wartości udzielonej Ukrainie pomocy, liczby te obejmują pomoc wojskową, finansową i humanitarną.
Wyścig zbrojeń wstrzymany?
Chociaż Stany Zjednoczone nadal przodują w łącznej wartości pomocy wojskowej (65 mld euro), przewaga ta topnieje. "Odkąd Donald Trump objął urząd prezydenta, USA nie zatwierdziły żadnej nowej pomocy. Ostatnia transza dostaw broni o wartości 500 mln dolarów została zatwierdzona 9 stycznia, za rządów poprzednika Trumpa — Joe Bidena — i obejmował systemy przeciwlotnicze, rakiety powietrze-ziemia oraz wyposażenie dla myśliwców F-16" - czytamy w raporcie. Natomiast Europa kontynuuje wsparcie, co zwiększa różnicę między stronami Atlantyku.
USA nie deklaruje kolejnego wsparcia, Europa dostarcza
Jak wynika z badania, gdy od stycznia nie płyną nowe deklaracje ze strony USA, to w styczniu i lutym Wielka Brytania przekazała 360 mln EUR, Niemcy 450 mln EUR, Norwegia 610 mln EUR, Dania 690 mln EUR i - co najważniejsze - Szwecja 1,1 mld EUR. Ponadto Komisja Europejska niedawno wypłaciła Ukrainie wstępną pożyczkę w wysokości 3 mld EUR. Łącznie od początku wojny Europa przeznaczyła na pomoc 138 mld EUR, czyli o 23 mld EUR więcej niż Stany Zjednoczone. Jedynie w obszarze pomocy wojskowej Stany Zjednoczone są dalej z przodu, choć z niewielkim marginesem: od lutego 2022 r. przeznaczyły łącznie około 65 mld EUR na Ukrainę, czyli o około 1 mld EUR więcej niż Europa.
Ukraine Support Tracker zwraca również uwagę, że wiele krajów Europy Zachodniej zapewnia znacznie mniejsze wsparcie w porównaniu z krajami skandynawskimi i bałtyckimi. Kraje takie jak Estonia i Dania przeznaczyły na Ukrainę ponad 2 proc. swojego produktu krajowego brutto. W Niemczech i Wielkiej Brytanii jest to nieco poniżej 0,5 procenta; we Francji, Włoszech i Hiszpanii - tylko 0,1 do 0,2 procent.
W niedawno opublikowanym raporcie „Ukraine Aid: How Europe can replace US support” autorzy wykazali, że w szczególności największe kraje europejskie - Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy i Hiszpania - musiałyby zwiększyć swoją pomoc, aby w pełni lub częściowo zastąpić pomoc USA, to by mogło dużej mierze zrekompensować dotychczasową pomoc USA, zwłaszcza pod względem pomocy finansowej.
USA znacząco złagodziły żądania ws. zwrotu pomocy udzielonej Ukrainie
Według informacji Bloomberga powołującego się na źródła bliskie sprawie, USA zmniejszyły żądania ws. zwrotu pomocy udzielonej Ukrainie od początku pełnoskalowej rosyjskiej inwazji z 300 mld dol. do ok. 100 mld dol.
Jak zauważył Bloomberg, administracja prezydenta USA Donalda Trumpa wywiera presję na Ukrainę, aby zawrzeć umowę o podziale zysków z przyszłych ukraińskich projektów inwestycyjnych, w tym dotyczących infrastruktury i złóż minerałów. W oczach Waszyngtonu ma to być rekompensata za przekazanie broni oraz innych form pomocy udzielonych Kijowowi za prezydentury Joe Bidena.
Szef amerykańskiego resortu finansów Scott Bessent powiedział w rozmowie z Bloombergiem, że negocjacje na linii Kijów–Waszyngton wciąż trwają. "Jesteśmy bardzo, bardzo blisko (przyp. red. uzgodnienia porozumienia). (…) Możemy je podpisać nawet jeszcze w tym tygodniu" – zapowiedział.
Według źródeł Bloomberga administracja Trumpa wyraża niechęć wobec przystąpienia USA do specjalnego funduszu inwestycyjnego, który ma w przyszłości wspierać odbudowę Ukrainy, co - jak podkreśla Bloomberg - jest kluczowym interesem Kijowa. Zamiast tego władze w Waszyngtonie nalegają, aby wsparcie Kijowa w wojnie było traktowane jako wkład do funduszu. Ukraińscy negocjatorzy mają trudność, by odwieść od tego pomysłu stronę amerykańską.
