Jak przebiga modernizacja lotnictwa taktycznego? To nie tylko F-35 [relacja z panelu]

Uczestnikami panelu, w którym dyskutowano na temat przyszłości i rozwoju lotnictwa taktycznego byli:

• gen. dyw. pil. Ireneusz Nowak – Inspektor Sił Powietrznych
• gen. dyw. pil. Ireneusz Starzyński - Dowódca COP – DKP
• gen. bryg. pil. Piotr Iwaszko - Dowódca 1. Skrzydła Lotnictwa Taktycznego
• gen. bryg. dr Artur Kuptel – Szef Agencji Uzbrojenia
• Robert Novotny, Brig Gen, USAF (Ret); Director, Fighters Business Development - Boeing Defense,Space & Security

Całość moderował redaktor prowadzący Portalu Obronnego Juliusz Sabak.

Dyskusja rozpoczęła się od pytania skierowanego do Gen. Nowaka z pytaniem o wielodomenowość i rolę sił powietrznych w tym systemie. Pan generał rozpoczął od tego, że obecny poziom modernizacji Sił Powietrznych RP jest niespotykany. Obecnie trwa przezbrajanie polskiego lotnictwa z postsowieckiego sprzętu. Jest to proces, skomplikowany, ponieważ należy zmienić tutaj przede wszystkim proces myślenia przede wszystkim w sytuacji, kiedy Polska kupuje samoloty F-35.

Z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że obecnie Siły Powietrzne RP, przeżywają proces transformacji niespotykany od wielu. Przez długi czas tkwiliśmy w trendzie, w którym się zwijaliśmy, likwidując bazy powietrzne — powiedział gen. dyw. pil. Ireneusz Nowak.

Ponadto dodał, że "Modernizacja idzie dobrze, możemy mówić o kontraktach, które już są podpisane jak F-35 czy AH-64 Apache. Jednak musimy się skupić w obszarze floty lotnictwa wsparcia śmigłowców szkolnych" - powiedział gen. Nowak

Generał Nowak w tym miejscu podkreślił mocno jak ważne, są zdolności, w obszarze szkolenia, szczególnie przy tak dużym zakupie śmigłowców szturmowych AH-64, które Polska kupiła w ilości 96 sztuk. Obecne śmigłowce szkole w postaci SW-4 Puszczyk, będące jednostką jednosilnikową, mogą być niewystarczające do efektywnego szkolenia na nowoczesnych wiropłatach.

I to właśnie szkoleniem, było kolejnym obszarem, jakim podniósł pan generał. Przede wszystkim podniesiono kwestie mentalności i wiedzy młodych pilotów, jaką prezentują młodzi piloci. Generał Nowak podkreślił, że ci ludzie doskonale wiedzą, co robią i mają pełną świadomość zagrożeń, z jakimi będą musieli się mierzyć.

Ponadto powiedziano, że szczególnie promowane jest lotnictwo wsparcia ze szczególnym uwzględnieniem samolotów tankowania powietrznego w ramach programu Karkonosze. Jest on od pewnego czasu coraz bardziej słyszalnym tematem w debacie publicznej na temat priorytetów modernizacyjnych Sił Zbrojnych RP. Uważany jest on obecnie za równie priorytetowy co program Orka dla Marynarki Wojennej czy podpisanie umowy na Borsuki dla Wojsk Lądowych.

"Drugim obszarem jest szkolenie, które nie idzie źle. Jak się spojrzy, co robią młodzi piloci, to oni doskonale rozumieją, co robią i jakie stoją przed nimi zagrożenia. Mogę powiedzieć to z pełną odpowiedzialnością" - powiedział generał Nowak.

Podniesiono również kwestie współpracy międzynarodowej. Gen. Nowak skupił się szczególnie na kierunku skandynawskim, podkreślając przybycie w niedługim czasie szwedzkich myśliwców JAS 39 Gripen, które będą stacjonować w Polsce. Jednakże współpraca z państwami ma nie ograniczać się jedynie do stacjonowania samolotów w Polsce.

Kolejną rzeczą, jaką zdradził Gen. Nowak, jest możliwość korzystania ze szwedzkich poligonów, w celu możliwości trenowania i wystrzeliwania pocisków dalekiego zasięgu, które w warunkach polskich są niemożliwe. Ponadto poruszono kwestie, współpracy ze Skandynawami w zakresie ćwiczeń DOL (Drogowe Odcinki Lotniskowe). Państwa te a szczególnie Finlandia są bardzo rozwinięte w zakresie tego typu możliwości.

Zauważono, jak ważna, jest dywersyfikacja i zróżnicowanie miejsc lotniskowych. Tego typu działania mają utrudnić zlokalizowanie i likwidację miejsc stacjonowania naszego lotnictwa. Podkreślono fakt, że nawet Federacja Rosyjska ze swoimi zdolnościami napadu powietrznego miałaby problem z likwidacją wszystkich możliwych miejsc.

Podczas opisywanego panelu została podniesiona kwestię operacyjną przy pozyskiwaniu uzbrojenia. Generał Kuptel podczas swojego wystąpienia, podkreślił potrzebę stworzenia instytucji, która będzie posiadała więcej kompetencji, aby móc realizować tak dużą liczbę kontraktów, jaka jest obecnie.

Szef Agencji Uzbrojenia jako dobry przykład podał FMV (Försvarets materielverk), czyli Szwedzka Agencja ds. Zaopatrzenia Obronnego. Generał Kuptel powiedział, że obecnie w Agencji Uzbrojenia zatrudnionych jest kilkaset osób realizujących kontrakty dla Sił Zbrojnych RP, Szwedzki FMV zatrudnia kilka tysięcy osób, realizując mniejszą liczbę zamówień uzbrojenia niż Polska.

"Resort Obrony Narodowej poradził sobie i przyśpieszył procesy. Agencja Uzbrojenia robi wszystko, aby dostarczyć sprzęt na czas. Potrze jednak dodatkowych ekspertów, aby to uzbrojenie wdrażać szybciej. Potrzeba instytucji, która będzie miała więcej kompetencji, aby móc realizować te kontrakty. Dobrym przykładem jest Szwecja, której instytucja zakupowa ma kilka tysięcy osób. Agencja Uzbrojenia posiada zaledwie kilkaset osób. Potrzebujemy więcej ludzi" - powiedział gen. bryg. Artur Kuptel.

Ponadto szef Agencji Uzbrojenia powiedział, że ruszyła procedura pozyskania śmigłowców treningowych. Obecnie trwa procedura analityczna. Dodatkowo pan generał ujawnił, że kontrakt na modernizację jest już przejrzany. Obecnie oczekuje się na odpowiedź od rządu Stanów Zjednoczonych.

Jeśli jesteśmy przy nowym uzbrojeniu, poruszona została również kwestia FA-50. Dowódca 1 Skrzydła Taktycznego, gen. bryg. pil. Piotr Iwaszko powiedział, że uzbrojenie do koreańskich samolotów powinniśmy mieć już uzbrojenie do koreańskich samolotów. Mowa jest zarówno o uzbrojeniu bojowym jak i treningowym. Ponadto Gen. Iwaszko powiedział, że spodziewane jest przybycie pod koniec tego roku F/A 50PL.

Na koniec Gen. Iwaszko powiedział, że część pilotów F-35 powinna zakończyć szkolenia instruktorskie.

My w obecnych czasach jesteśmy postrzegani jako ci, którzy posiadają odpowiednie zdolności Sił Powietrznych. W najbliższych tygodniach powinniśmy mieć już uzbrojenie do FA-50 w tym te szkoleniowe. Ponadto spodziewamy się przybycia pod koniec tego roku pierwszy FA-50PL. - powiedział gen.bryg. Piotr Iwaszko Dowódca 1 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego.

Ponadto - "część pilotów F-35 powinna zakończyć szkolenia instruktorskie" - dodał gen. Iwaszko

Dowódca COP-DKP gen. dyw. pil. Ireneusz Starzyński wytłumaczył jak ważne, jest zapewnienie ciągłości dowodzenia. Powiedział stanowczo, że F-35 jest jego wierzchołkiem. Pan generał powiedział, że widoczne jest pole do popisu w systemach dowodzenia i wsparcia, najlepszym tego przykładem jest IBCS, który będzie mózgiem zintegrowanego systemu obrony powietrznej Polski.

Ponadto poruszono temat sieciocentryczności, jako niezwykle waży element modernizacyjny, do którego Polska się przygotowuje.

Następnie pan generał Starzyński do wsparcia sojuszniczego, jakie dostaje Polska od swoich partnerów europejskich w postaci wsparcia lotniczego ze strony Niemiec, Włoch, Norwegii, Szwecji czy Holandii, ale również morskiego kiedy Rzym wysłał do Polski fregatę przeciwlotniczą Horizon.

"Widzimy pole do popisu w systemach wsparcia i dowodzenia, chociażby IBCS. Jednym z najważniejszych elementów jest sieciocentryczność, do której się przygotowujemy. - powiedział Dowódca COP-DKP gen. dyw. pil. Ireneusz Starzyński

Ostatnią osobą występującą panelu był również generał, ale w tym przypadku przywdziewający barwy US Air Force w stanie spoczynku gen. brig. (ret) Robert Novotny. Obecnie jest on dyrektorem ds. sprzedaży myśliwców w Boeing Defence Security&Space.

Pan generał dzielił się podczas swego wystąpienia, swoimi doświadczeniami operacyjnymi mówiąc, że wszystko, co jest przez nas budowane, musi być spięte w jeden system. Trafnie zauważył, że podstawą jest posiadanie zdolności do prowadzenia operacji wielodomenowych.

Wchodząc w środowisko przemysłu zbrojeniowego, w którym obecnie się znajduje, powiedział, że dziś kluczowy jest czas dostaw, który jest wysoko oczekiwany dziś przez klientów, związany przede wszystkim zmieniającą się architekturą bezpieczeństwa na świecie.

Ponadto podkreślił sensowność i potrzebę tworzenia mieszanych zdolności w celu implikacji wroga, aby miał trudności w odpowiednio szybkiej reakcji.

"Wszystko musi być spięte, jeden system, podstawą jest zdolność do prowadzenia operacji wielodomenowych. Drugą kwestią jest czas dostaw. Klienci dziś oczekują szybkich dostaw, bo sytuacja tego wymaga" — powiedział Robert Novotny Dicretor, Fighter Buissness Development Boeing Defense Security&Space

Ponadto dodał, że "Jeżeli mamy mieszane siły zbrojne, tworząc implikacje dla wroga tym trudniej, jest zareagować przeciwnikowi" - Robert Novotny

Panel pod tytułem "Nie tylko F-35. Modernizacja lotnictwa taktycznego" mówił i opisywał nie tylko przyszłość i drogę budowy nowoczesnego lotnictwa taktycznego przez Polskę, ale także wszystko to, co jest wokół niego, czyli systemy sieciocentryczne, lotnictwo wsparcia tworzące jeden wspólny system oraz środowisko wielodomenowe, w którym będzie musiało się odnaleźć.

Po raz kolejny zostało powiedziane, że F-35 będzie mózgiem tego całego systemu i to na nim będzie on budowany. Należy podchodzić z pewną dozą optymizmu, do przyszłości polskiego lotnictwa taktycznego. Widoczna jest wizja oraz znajomość problemów, jakie są obecnie.

Przede wszystkim wydaje się, że najważniejszym program dla Sił Powietrznych RP nie są kolejne eskadry samolotów bojowych, ale realizacja programu Karkonosze, który polega na pozyskaniu samolotów tankowania powietrznego. Było to niejednokrotnie podkreślane i wydaje się, że o nim będziemy w najbliższym czasie najgłośniej mówić w kontekście wzmacniania zdolności przez Siły Powietrzne RP.