Spis treści
- Ogromny pakiet zbrojeniowy dla Arabii Saudyjskiej – co zawiera propozycja USA?
- Co z F-35 dla Arabii Saudyjskiej?
- Kto skorzysta na umowie? Amerykańscy giganci zbrojeniowi w gotowości
- Od Bidena do Trumpa – zmiana strategii USA wobec Arabii Saudyjskiej
- Kontrowersje wokół sprzedaży broni – jak zareaguje Kongres?
Ogromny pakiet zbrojeniowy dla Arabii Saudyjskiej – co zawiera propozycja USA?
Stany Zjednoczone są gotowe zaoferować Arabii Saudyjskiej pakiet zbrojeniowy o wartości znacznie przekraczającej 100 miliardów dolarów. Jak poinformował Reuters, powołując się na sześć źródeł posiadających bezpośrednią wiedzę na ten temat, propozycja została przygotowana do ogłoszenia podczas wizyty prezydenta Donalda Trumpa w królestwie w maju.
Jak powiedział agencji Reuters jeden z anonimowych urzędników:
„Nasze stosunki obronne z Królestwem Arabii Saudyjskiej są silniejsze niż kiedykolwiek pod przywództwem prezydenta Trumpa. Utrzymanie naszej współpracy w zakresie bezpieczeństwa pozostaje ważnym elementem tego partnerstwa i będziemy nadal współpracować z Arabią Saudyjską, aby zaspokoić ich potrzeby obronne”.
W wywiadzie dla magazynu Time w zeszłym miesiącu Trump wyraził swoją sympatię dla saudyjskiego księcia i narodu saudyjskiego, dodając, że „Arabia Saudyjska... zgodziła się zainwestować bilion dolarów w naszą gospodarkę”.
Prezydent, który powiedział, Time'owi, że uważa, że „Arabia Saudyjska wejdzie w porozumienia Abrahama”, porozumienia pokojowe, w których Trump pośredniczył między Izraelem a czterema krajami arabskimi podczas swojej pierwszej kadencji. „Myślę, że bardzo szybko zostanie ono wypełnione” - powiedział Trump.
Oferowany pakiet pojawia się po tym, po tym jak administracja byłego prezydenta Joe Bidena bezskutecznie próbowała sfinalizować pakt obronny z Rijadem w ramach szerokiej umowy, która przewidywała normalizację stosunków Arabii Saudyjskiej z Izraelem. Propozycja Bidena oferowała dostęp do bardziej zaawansowanej amerykańskiej broni w zamian za wstrzymanie zakupów chińskiej broni i ograniczenie inwestycji Pekinu w tym kraju. Reuters nie mógł ustalić, czy propozycja administracji Trumpa zawiera podobne wymagania. Według informacji agencji oczekuje się, że zostanie omówiona potencjalna umowa na samoloty F-35, którymi królestwo jest zainteresowane od lat, podały trzy źródła.
Według wcześniejszych informacji medialnych z zeszłego roku, które się wtedy pojawiły, Arabia Saudyjska miała otrzymać w przyszłości zgodę na zakup samolotów F-35 w ramach wypracowanego szeregu porozumień między USA a Arabią Saudyjską, w tym gwarancje obronne i cywilną współpracę nuklearną.
Co z F-35 dla Arabii Saudyjskiej?
Jednak jak zauważa stacja Al Jazeera, jest jednak mało prawdopodobne, aby Arabia Saudyjska uzyskała dostęp do myśliwców F-35, ponieważ tylko wybrane kraje mogą kupić F-35 od USA, takie jak sojusznicy NATO, Japonia, Korea Południowa i Australia. Niemniej Donald Trump w tym roku zapowiedział np. gotowość do sprzedaży tych samolotów Indiom, które przecież współpracują mocno z Rosją oraz kupują od Moskwy nadal duże ilości uzbrojenia. Podobnie kwestia dotyczy Turcji, która została wykluczona z programu F-35 po zakupie rosyjskich systemów S-400, ale zarówno administracja Bidena jak i obecnie Trump wyciąga rękę do Turcji z możliwością ponownego zakupu samolotu 5. generacji, ale musi S-400 oddać pod kontrole USA. Na razie Izrael według doniesień medialnych ma lobbować za blokadą sprzedaży tych samolotów Ankarze. Musimy pamiętać, że Stany Zjednoczone gwarantują, że ich bliski sojusznik Izrael otrzyma bardziej zaawansowaną amerykańską broń niż państwa arabskie, co ma Izraelowi zapewniać „jakościową przewagę militarną” nad jego sąsiadami.
Kto skorzysta na umowie? Amerykańscy giganci zbrojeniowi w gotowości
Mimo tego, że szansa na F-35 dla Arabii Saudyjskiej jest niska, to mimo wszystko potencjalna umowa z Arabią Saudyjską to ogromna szansa dla amerykańskich firm zbrojeniowych. Lockheed Martin mógłby dostarczyć szereg zaawansowanych systemów uzbrojenia, w tym samoloty transportowe C-130. Jedno ze źródeł podało, że Lockheed mógłby dostarczyć również pociski rakietowe i radary.
Oczekuje się, że RTX Corp, wcześniej znany jako Raytheon Technologies, również odegra znaczącą rolę w pakiecie, który będzie obejmował dostawy od innych głównych amerykańskich wykonawców w dziedzinie obronności, takich jak Boeing Co, Northrop Grumman Corp i General Atomics. Poza tym w ciągu ostatnich 12 miesięcy, w centrum uwagi Arabii Saudyjskiej znalazła się umowa na 20 miliardów dolarów na drony General Atomics w stylu MQ-9B SeaGuardian i samoloty. Jak podały trzy źródła, kilku dyrektorów firm zbrojeniowych rozważa podróż do regionu w ramach delegacji.
2 maja Stany Zjednoczone wstępnie zatwierdziły sprzedaż Arabii Saudyjskiej pocisków rakietowych powietrze-powietrze o wartości 3,5 miliarda dolarów, co można odbierać jako wstęp do dużo większych zakupów uzbrojenia w USA przez Arabię Saudyjską. Sprzedaż broni obejmuje 1000 zaawansowanych pocisków powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120C-8, sekcje naprowadzania i inne wsparcie techniczne. Pociski zostaną zbudowane przez RTX Corp z Tucson w Arizonie.
Według mediów amerykańskich sprzedaż tego uzbrojenia prawdopodobnie będzie jedną z kilku zapowiadanych przez Trumpa podczas jego wizyty w królestwie. Arabia Saudyjska już powiedziała, że chce zainwestować 600 miliardów dolarów w Stanach Zjednoczonych w ciągu najbliższych czterech lat. Co ciekawe podróż do Arabii Saudyjskiej będzie pierwszą oficjalną podróżą zagraniczną do innego kraju (nie licząc pogrzebu papieża Franciszka). Wcześniej prezydenci USA zazwyczaj odwiedzali takie kraje jak Kanada, Meksyk lub Wielką Brytanię.
Od Bidena do Trumpa – zmiana strategii USA wobec Arabii Saudyjskiej
Administracja Donalda Trumpa zdaje się przywracać politykę zacieśniania relacji z Arabią Saudyjską, która charakteryzowała jego pierwszą kadencję. W przeciwieństwie do bardziej ostrożnego podejścia Joe Bidena, Trump otwarcie celebrował sprzedaż broni do Arabii Saudyjskiej jako korzystną dla amerykańskich miejsc pracy.
Administracja Bidena w 2021 roku nałożyła zakaz sprzedaży broni ofensywnej do Arabii Saudyjskiej w związku z zabójstwem Jamala Khashoggiego i w celu wywarcia presji na królestwo, aby zakończyło wojnę w Jemenie. Administracja Bidena zaczęła łagodzić swoje stanowisko wobec Arabii Saudyjskiej w 2022 r. po tym, jak inwazja Rosji na Ukrainę wpłynęła na globalne dostawy ropy. Zakaz sprzedaży broni ofensywnej został zniesiony w 2024 r., gdy Waszyngton ściślej współpracował z Rijadem po ataku Hamasu z 7 października w celu opracowania planu dla powojennej Strefy Gazy.
Z kolei Donald Trump w swojej pierwszej kadencji świętował sprzedaż broni do Arabii Saudyjskiej jako dobrą dla amerykańskich miejsc pracy. USA od dawna zaopatruje Arabię Saudyjską w broń. W 2017 r. Trump zaproponował sprzedaż królestwu broni o wartości około 110 mld USD. Do 2018 r. zainicjowano transakcje o wartości zaledwie 14,5 mld USD, ale Kongres zaczął kwestionować te transakcje w świetle morderstwa saudyjskiego dziennikarza Dżamala Chaszodżdżiego.
Kontrowersje wokół sprzedaży broni – jak zareaguje Kongres?
Zgodnie z amerykańskim prawem, duże międzynarodowe transakcje dotyczące broni muszą zostać zweryfikowane przez członków Kongresu przed ich sfinalizowaniem. Sprzedaż broni do Arabii Saudyjskiej budzi kontrowersje w Kongresie od czasu zabójstwa saudyjskiego dziennikarza Jamala Khashoggiego w 2018 roku.
