- Estonia apeluje do krajów sąsiadujących z Rosją o zacieśnienie współpracy w obliczu narastających zakłóceń sygnału GPS.
- Problemy z zagłuszaniem, mające źródło w Rosji, wpływają na bezpieczeństwo lotnicze i morskie, generując straty finansowe i utrudniając pracę służb.
- Rosyjskie zagłuszanie ma chronić ich obiekty przed dronami, ale zagraża również dronom w regionach przygranicznych i prowadzi do międzynarodowych skarg.
- Jakie wspólne działania podejmą kraje dotknięte problemem, by przeciwdziałać rosyjskiej aktywności?
Estonia alarmuje: Rosja zagłusza GPS
Szef MSW Estonii Igor Taro oświadczył, że kraje graniczące z Rosją powinny zacieśnić współpracę w obliczu problemów z zagłuszaniem sygnału GPS.
Litwa, Łotwa, Estonia a także Finlandia i Polska są bezpośrednio dotknięte problemami w przestrzeni powietrznej oraz morskiej wynikającymi z zagłuszania sygnału GPS, które ma swoje źródło na terenie Rosji. Możemy współpracować i działać w obliczu tej wrogiej aktywności - powiedział Igor Taro.
Estonia doświadcza zakłóceń GPS od połowy 2023 roku. Według raportu estońskich służb, zakłócenia nawigacji satelitarnej GPS spowodowały szkody w sektorze bezpieczeństwa wewnętrznego kraju, szacowane na ponad 0,5 mln euro.
Rosyjskie systemy zagłuszające zagrażają dronom
Pod koniec lipca estońskie organy regulacyjne oraz nadzoru transportu poinformowały, że w pobliżu Narwy, tuż za wschodnią granicą kraju, Rosja zainstalowała nowe systemy zagłuszające.
Istnieje ryzyko, że drony w rejonach przygranicznych mogą tracić łączność i spadać na ziemię – przestrzegły służby.
W ostatnich miesiącach zakłócenia dotknęły loty obserwacyjne jednostek straży granicznej oraz policji, a część sprzętu stała się bezużyteczna. W odpowiedzi na rosnące zagrożenie wprowadzono specjalne środki ostrożności. Ustanowiono pięciokilometrową strefę zakazu lotów dla dronów w pasie przygranicznym z Rosją. Decyzja ta miała na celu zapobieżenie potencjalnym wypadkom spowodowanym przez zakłócenia, które mogłyby zagrażać życiu i mieniu ludzi.
Zakłócenia GPS – rosyjska taktyka obronna?
Wcześniej informowano, że strefy zakłóceń działania systemów nawigacji satelitarnej związane były z rosyjskimi ośrodkami zlokalizowanymi w regionie Królewca oraz Petersburga. Oba regiony są znane z dużej obecności rosyjskiego wojska, w tym jednostek specjalizujących się w walce elektronicznej i radiowej. Incydenty, zgłaszane od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę, często prowadziły do zmian tras samolotów cywilnych, m.in. w Finlandii i Estonii. W 2024 roku ostrzeżenia wydano również dla obszaru morskiego Zatoki Fińskiej, po tym jak o zakłóceniach zaczęły informować załogi statków.
Według ekspertów Rosja coraz częściej ingeruje w sygnał nawigacji satelitarnej - zagłuszając go (blokowanie sygnału) lub podszywając się pod niego (fałszowanie odczytów lokalizacji), aby chronić swoje obiekty oraz infrastrukturę o kluczowym znaczeniu przed atakami ukraińskich dronów.
Jakie działania podejmą dotknięte państwa?
Apel Estonii o współpracę w obliczu zagrożenia zagłuszaniem GPS stawia pytanie o możliwe scenariusze działania. Możliwe kroki to:
- Wspólne monitorowanie: Zintensyfikowanie monitoringu i analizy źródeł zakłóceń GPS, aby lepiej zrozumieć skalę problemu i zidentyfikować konkretne lokalizacje systemów zagłuszających.
- Działania dyplomatyczne: Podjęcie wspólnych działań dyplomatycznych na forum międzynarodowym, aby zwrócić uwagę na problem i wywierać presję na Rosję w celu zaprzestania zakłóceń.
- Wsparcie techniczne: Wymiana informacji i technologii między krajami w celu opracowania skutecznych metod przeciwdziałania zagłuszaniu GPS.
- Wzmocnienie systemów nawigacyjnych: Inwestycje w alternatywne systemy nawigacyjne, które są mniej podatne na zakłócenia, oraz w technologie, które pozwalają na wykrywanie i neutralizację sygnałów zagłuszających.
- Koordynacja działań służb: Ścisła współpraca między służbami granicznymi, policją i innymi organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w celu minimalizacji wpływu zakłóceń na ich działania.
W marcu 2025 r. osiem krajów europejskich, w tym państwa bałtyckie, Finlandia, Polska, Francja, Holandia i Ukraina, złożyło skargę do ONZ w sprawie zakłóceń sygnału GPS. Dodatkowo problemem zajęło się kilka agencji ONZ, w tym Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO), Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) i Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU). Rosja, będąca również krajem bałtyckim i posiadająca tereny silnie dotknięte zakłóceniami, oficjalnie milczy na ten temat.
