Spis treści
- Portugalia prowadzi negocjacje ws. Saab JAS 39 Gripen
- Portugalia rezygnuje z F-35... na razie?
- Saab JAS 39 Gripen
W marcu pisaliśmy o tym, że minister obrony Portugalii Nuno Melo w wywiadzie dla PÚBLICO/Renascença powiedział, że Portugalia zastanowienia się "nad najlepszymi opcjami" niż zakup F-35 z powodu niepewność administrację Trumpa. Minister wtedy powiedział, że alternatywa będzie poszukiwana w Europie. I jak się okazuje, chyba ją znaleziono.
Portugalia prowadzi negocjacje ws. Saab JAS 39 Gripen
Według informacji CNN Portugal ministerstwo obrony Portugalii prowadzi negocjacje w sprawie zakupu szwedzkich myśliwców Gripen
„Deklaracje ministra Nuno Melo o nieobliczalności USA pod rządami prezydenta Donalda Trumpa otworzyły rozmowy w sprawie zakupu myśliwców na europejskim rynku”, przekazała CNN Portugal.
Stacja, odnotowując proces wymiany samolotów F-16 w portugalskiej armii nowszymi maszynami i zaznaczyła, że rozpoczęte ze Szwedami negocjacje dotyczą modelu JAS 39 Gripen. Dodała, że zainicjowanie rozmów potwierdziły już władze koncernu Saab.
„Prowadzimy rozmowy z Portugalią i przedstawimy, co Saab może zaoferować. Następnie zobaczymy, czy uznają Gripena za realną alternatywę” – powiedział prezes szwedzkiej firmy zbrojeniowej Saab, Micael Johansson, w wywiadzie dla szwedzkiej gazety Dagens Industri.
Minister obrony Portugalii podkreślił, że istotnym kryterium, które należy wziąć pod uwagę, będzie potencjalny zwrot ekonomiczny dla portugalskiego przemysłu, a w szczególności portugalskiego klastra lotniczego. Jak zwraca uwagę portal:
"Czynnik ten może działać na korzyść szwedzkiej firmy, która w ostatnich kontraktach promowała partnerstwa przemysłowe z krajami kupującymi, oferując transfer technologii i zaangażowanie lokalnych firm w łańcuch dostaw i produkcji. Tak właśnie stało się w przypadku Brazylii, która nabyła 36 takich samolotów w 2014 roku. Partnerstwo między Saabem i Embraerem umożliwiło zbudowanie linii montażowej, na której myśliwce są produkowane przy udziale brazylijskich inżynierów i techników".
Nieoficjalne doniesienia medialne sugerują, że Portugalia może być zainteresowana zakupem około 30 myśliwców. Firma potwierdziła również, że Kolumbia ogłosiła wybór samolotów JAS 39 E/F Gripen, a teraz trwają jeszcze ostateczne negocjacje, oraz że oferta została złożona Kanadzie. Łącznie Saab mógłby potencjalnie zabezpieczyć kontrakty na ponad sto samolotów, co byłoby dla firmy ogromnym osiągnięciem. Od 1987 r., zbudowano około 300 Gripen, a producent Saab ma zdolność produkcyjną wynoszącą zaledwie 24 egzemplarze rocznie. Można jednak sądzić, że gdyby znalazło się jeszcze więcej chętnych, to produkcja mogłaby wzrosnąć jak w przypadku samolotów Rafale.
Portugalia rezygnuje z F-35... na razie?
Zgodnie z wcześniejszymi planami władz Portugalii resort obrony miał zakupić 27 samolotów F-35 za kwotę 5,5 mld euro. Kwotę tą portugalskie władze zamierzały uiścić w okresie 20 lat. Jednak wybór Donalda Trumpa i późniejsza polityka zmieniły wszystko — jak mówił minister. Nuno Melo przyznaje, że „świat już się zmienił” i Portugalia nie może pozostać obojętna wobec otoczenia geopolitycznego, ponieważ jej najważniejszy sojusznik nie oferuje już tej „przewidywalności”. Minister przyznał nawet, że „nasz sojusznik” mógłby wprowadzić ograniczenia „w użytkowaniu, konserwacji, podzespołach” i we wszystkim, co ma związek z zapewnieniem zdolności bojowej myśliwców F-35 w każdych okolicznościach.
Ale czy to oznacza definitywny koniec zakupu F-35 z USA? Niekoniecznie, jak wskazuje wysoki rangą przedstawiciel portugalskich sił powietrznych w rozmowie z Flight Global, Lizbona nie wykluczyła potencjalnego przyszłego zakupu samolotów F-35A, pomimo komentarzy ministra obrony.
„Każdy miesiąc lub rok, który stracimy, opóźni wprowadzenie samolotu, który zastąpi F-16, dlatego jesteśmy w gorącym momencie, aby podejmować decyzje” – powiedział dziennikarzom generał dywizji Joao Nogueira, dyrektor dyrekcji ds. utrzymania systemów uzbrojenia w Lizbonie 26 marca.
Portugalia obecnie eksploatuje 21 myśliwców F-16A i cztery samoloty szkoleniowe modelu B z 48 pozyskanych. Pierwsze samoloty zostały zamówione w 1994 roku w liczbie 20 sztuk, a kolejne 1999 roku w liczbie 28 sztuk. Od tamtej pory część samolotów została wycofana, a część podana modernizacji i sprzedana do Rumunii - 12 sztuk. Z tego też powodu, że kraj ten posiada małą liczbę F-16 nie zdecydował się na przekazanie samolotów Ukrainie. Cztery myśliwce zostaną od kwietnia wysłane do Estonii, gdzie wezmą udział w misji NATO Baltic Air Policing z bazy lotniczej Amari.
Saab JAS 39 Gripen
Saab JAS 39 Gripen to jednosilnikowy myśliwiec wielozadaniowy, który łączy w sobie zaawansowaną technologię z prostotą obsługi i niskimi kosztami eksploatacji - jego cena to ok. 60-80 milionów USD za egzemplarz w zależności od konfiguracji. Pierwszy lot odbył się w 1988 roku, a samolot wszedł do służby w szwedzkich siłach powietrznych w 1997 roku. Obecnie jest używany przez kilka krajów, w tym Szwecję, Węgry, Czechy, RPA i Tajlandię, a Brazylia zamówiła jego najnowszą wersję, Gripen E/F.
JAS 39C/D posiada długość: 14,1 m, rozpiętość skrzydeł: 8,4 m, a wysokość to 4,5 m. Masa własna wynosi ok. 6 800 kg. Maksymalna masa startowa wynosi 14 000 kg. Silnik to Volvo RM12 (licencyjna wersja General Electric F404). Prędkość maksymalna: Mach 2 (ok. 2 470 km/h na dużej wysokości). Pułap wynosi 15 240 m. Zasięg: ok. 3 200 km (z dodatkowymi zbiornikami paliwa). Promień działania: ok. 800 km (w zależności od konfiguracji uzbrojenia)
Samolot posiada radar PS-05/A (w wersji C/D) w stanie wykrywać cele na odległość do 120 km. System fly-by-wire: cyfrowy system sterowania lotem, który zwiększa manewrowość i stabilność. Wyświetlacze HUD i wielofunkcyjne ekrany w kokpicie. Jeśli chodzi o uzbrojenie, to samolot posiada działo Mauser BK-27 kal. 27 mm (wbudowane). Samolot ma 8 punktów podwieszeń z możliwością przenoszenia do 5 300 kg ładunku. JAS 39C/D może przenosić rakiety powietrze-powietrze (np. AIM-9 Sidewinder, IRIS-T, AIM-120 AMRAAM), rakiety powietrze-ziemia (np. AGM-65 Maverick), bomby kierowane (np. GBU-12 Paveway), pociski manewrujące (np. KEPD 350 Taurus w niektórych konfiguracjach).
Cechy szczególną jest krótki czas przygotowania do startu (ok. 10 minut) i możliwość operowania z krótkich pasów startowych, w tym dróg publicznych.
Jeśli chodzi w wersje JAS 39E/F (Gripen NG) to została wprowadzona wprowadzana od 2019 roku i posiada znaczące ulepszenia jak silnik: General Electric F414G. Radar AESA: Raven ES-05, z aktywnym skanowaniem elektronicznym, o większym zasięgu i zdolnościach wykrywania. Zwiększony zasięg i ładowność (maksymalna masa startowa: 16 500 kg). Lepsza integracja z nowoczesnym uzbrojeniem, np. pociskami Meteor.
