Wywiad USA zaobserwował, że irańskie siły zbrojne załadowały na łodzie miny, co sugeruje, że władze w Teheranie mogły rozważać zamknięcie cieśniny kluczowej dla światowego transportu morskiego. Zamknięcie Cieśniny Ormuz mogłoby doprowadzić do jeszcze większej eskalacji bliskowschodniego konfliktu.
Źródła Reutersa nie ujawniły, w jaki sposób Stany Zjednoczone ustaliły, że miny umieszczono na irańskich statkach, ale tego typu informacje wywiadowcze zbiera się zazwyczaj za pomocą zdjęć satelitarnych, tajnych źródeł osobowych lub za pomocą kombinacji obu tych metod.
Irański parlament poparł blokadę cieśniny, choć podjęta przez tę instytucję decyzja nie była wiążąca. Ostatecznie jednak Iran zaatakował bazę amerykańską Al Udeid w Katarze.
Trump zmienił plany Iranu
Źródła Reutersa w Białym Domu przypisują niezamknięcie cieśniny przez Iran decyzji prezydenta USA Donalda Trumpa o przeprowadzeniu operacji militarnej przeciwko irańskim obiektom jądrowym.
Blef czy przygotowania?
Agencja nie ustaliła, czy miny, które załadowano w czerwcu na łodzie, zostały z powrotem rozładowane. Informatorzy Reutersa nie wykluczają również, że załadunek min był blefem, który miał pokazać zdecydowanie Teheranu.
„Irańskie siły zbrojne mogły także, po prostu, dokonywać niezbędnych przygotowań na wypadek wydania rozkazu przez przywódców w Teheranie” – przypuszcza Reuters.
Irański arsenał min morskich
Według szacunków amerykańskiego wywiadu z 2019 r., Iran posiadał wówczas ponad 5 tys. min morskich, w tym zaawansowane chińskie EM-52, które po wykryciu celu wystrzeliwują rakietę z dna morskiego. Zdaniem ekspertów wojskowych cytowanych przez Newsbase, gdyby Iran ogłosił zaminowanie cieśniny, opóźnienie w nawiązaniu sojuszu z Zachodem pozwoliłoby Republice Islamskiej na rozmieszczanie nawet 100 min dziennie. W efekcie kluczowy szlak morski mógłby stać się nieprzejezdny.
Inne miny mogą być zakotwiczone w wodzie.
Do przeprowadzenia operacji minowania Iran mógłby wykorzystać:
- Okręty podwodne typu Kilo produkcji rosyjskiej.
- Okręty podwodne typu Ghadir.
- Baterie przeciwokrętowe z irańskiego wybrzeża.
- Szybkie łodzie patrolowe obsługiwane przez IRGC.
- Drony powietrzne i morskie.
Według The Guardniana miny morskie stanowią poważne zagrożenie dla żeglugi. Ich usuwanie jest zadaniem złożonym i niebezpiecznym, szczególnie w warunkach konfliktu zbrojnego. W przeszłości, dwa amerykańskie okręty wojenne, USS Tripoli i USS Princeton, zostały uszkodzone przez irackie miny podczas wojny w Zatoce Perskiej w 1991 r. Napięcia w cieśninie ponownie wybuchły pod koniec 2007 r. w serii potyczek między irańską i amerykańską marynarką wojenną. Obejmowało to incydent, w którym irańskie łodzie motorowe zbliżyły się do amerykańskich okrętów wojennych, choć nie padły żadne strzały. Stany Zjednoczone dysponują znacznymi zasobami wojskowymi w regionie, jednak nawet one nie są w stanie całkowicie wyeliminować zagrożenia minowego.
Piąta Flota USA, stacjonująca w Bahrajnie, odpowiada za zabezpieczenie szlaków handlowych w regionie. Zazwyczaj w Bahrajnie operowały cztery amerykańskie okręty przeciwminowe (MCM), które obecnie są stopniowo wymieniane na okręty bojowe typu LCS, również wyposażone w zdolności do zwalczania min.W okresie poprzedzającym amerykańskie ataki na Iran wszystkie okręty przeciwminowe zostały tymczasowo wycofane z Bahrajnu z obawy przed możliwym odwetowym atakiem na kwaterę główną Piątej Floty.
Znaczenie Cieśniny Ormuz
Przez Cieśninę Ormuz przepływa około 20–30% światowego handlu ropą naftową, od początku 2022 r. do zeszłego miesiąca przez cieśninę przepływało dziennie około 17,8 mln do 20,8 mln baryłek ropy naftowej i paliw, zgodnie z danymi firmy analitycznej Vortexa. Kraje Zatoki Perskiej, takie jak Arabia Saudyjska, Irak, Kuwejt, Katar i ZEA, eksportują większość swojej ropy przez ten szlak do Azji, Europy i Ameryki Północnej. Dodatkowo przepływa tam 25% światowego eksportu gazu LNG, głównie z Kataru. Cieśnina ma zaledwie 33 km szerokości w najwęższym miejscu, z dwoma kanałami żeglugowymi o szerokości 3 km każdy, co czyni ją podatną na zakłócenia. Co prawda istnieją ograniczone trasy alternatywne, np. rurociągi w Arabii Saudyjskiej (Petroline) czy ZEA, ale ich przepustowość pokrywa tylko ułamek eksportu, co podkreśla kluczową rolę cieśniny.
Wszelkie zakłócenia w przepływie, np. blokady czy ataki, powodują natychmiastowy wzrost cen ropy na rynkach światowych. Na przykład w 2019 roku ataki na tankowce w regionie podniosły ceny ropy o 10% w ciągu kilku godzin.
Podcasty
Playlisty tematyczne
