Europa buduje nowy czołg przyszłości. W projekcie MARTE brakuje ważnego gracza

2025-07-03 8:00

Europa podjęła decyzję o budowie nowego czołgu podstawowego przyszłości Main ARmoured Tank of Europe, czyli MARTE. Inicjatywa ta ma na celu "przeprowadzenie prac studialnych i projektowych w kierunku stworzenia nowego systemu czołgu podstawowego, który sprosta zarówno obecnym, jak i przyszłym zagrożeniom, a także będzie odpowiadać na ujednolicone potrzeby państw członkowskich biorących udział w projekcie". Projekt skupia 51 podmiotów z 12 krajów, ale wśród nich brakuje Francji.

Leopard 2A7V

i

Autor: NATO eFP Battle Group Lithuania/X/ Creative Commons Leopard 2A7V

Spis treści

  1. Marte - czołg przyszłości dla Europy bez Francji?
  2. Co wiadomo o MARTE?
  3. MARTE zintegrowanym system bojowy XXI wieku?

Marte - czołg przyszłości dla Europy bez Francji?

Projekt MARTE, koordynowany przez niemieckie konsorcjum MARTE ARGE (złożone z KNDS Deutschland oraz Rheinmetalla), skupia 51 podmiotów z 12 państw, w tym 11 członków Unii Europejskiej oraz Norwegię. Oficjalne wsparcie polityczne i finansowe zadeklarowały m.in. Niemcy, Włochy, Hiszpania, Szwecja, Finlandia, Estonia, Grecja, Rumunia, Belgia, Holandia i Norwegia.

„Ambitna propozycja opracowana i przedłożona Komisji Europejskiej została nagrodzona dotacją z Europejskiego Funduszu Obronnego w wysokości około 20 mln euro. Poza finansowaniem ze strony Komisji Europejskiej, projekt MARTE cieszy się silnym wsparciem łącznie 11 ministerstw obrony jako potencjalnych przyszłych klientów. Liderem konsorcjum jest niemieckie Ministerstwo Obrony, a udział w projekcie biorą także resorty obrony Belgii, Hiszpanii, Estonii, Finlandii, Grecji, Włoch, Niderlandów, Norwegii, Rumunii i Szwecji” – poinformował w komunikacie prasowym Rheinmetall.

W projekcie MARTE wyraźnie widać brak Francji, która współpracuje z Niemcami w ramach programu MGCS (Main Ground Combat System), zakładającego stworzenie rodziny pojazdów opancerzonych nowej generacji (w tym m.in. czołgu, załogowego pojazdu wsparcia i bezzałogowego pojazdu bojowo-rozpoznawczego). Niewykluczone, że Francja, posiadająca własne zdolności produkcyjne w zakresie czołgów (m.in. Leclerc), może postrzegać MARTE jako zagrożenie dla swoich interesów przemysłowych, szczególnie że nowy program powstał w oparciu o współpracę m.in. z włoską firmą Leonardo, szwedzkim Saabem oraz hiszpańską Indra Sistemas.

Zwłaszcza że Francuzi zaangażowani są w inny projekt badawczo-rozwojowy opracowania innowacyjnych technologii dla czołgów podstawowych - zarówno obecnych, jak i przyszłości, zainicjowany przez firmę Thales, a mianowicie FMBTech (Technologies for Existing and Future Main Battle Tansk). Projekt ten również ma finansowanie z Europejskiego Funduszu Obronnego i realizowany jest w ramach konsorcjum składającego się z 26 podmiotów z 13 państw członkowskich UE oraz Norwegii. Wśród nich są trzy podmioty z Polski. Są to: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych OBRUM, Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego i Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej.

Co wiadomo o MARTE?

Rheinmetall wyjaśnił, że: „Projekt MARTE jest koordynowany i prowadzony przez MARTE ARGE GbR – spółkę joint venture utworzoną przez KNDS Deutschland GmbH & Co.KG oraz Rheinmetall Landsysteme GmbH. Inicjatywa łączy komplementarnych partnerów przemysłowych, w tym wiodące duże koncerny, firmy średniej wielkości, instytucje badawcze oraz innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP)”.

Celem MARTE jest przeprowadzenie prac studialnych i projektowych w kierunku stworzenia nowego systemu czołgu podstawowego, który sprosta zarówno obecnym, jak i przyszłym zagrożeniom, a także będzie odpowiadać na ujednolicone potrzeby państw członkowskich biorących udział w projekcie. Poprzez integrację innowacyjnych i przełomowych technologii, zaprojektowany zostanie odporny system obronny, dopasowany do zmieniających się wyzwań współczesnego pola walki, z uwzględnieniem wniosków wyciągniętych z aktualnych konfliktów - doprecyzowano.

Spółka MARTE ARGE odpowiada za zarządzanie całym przedsięwzięciem przy wsparciu firmy doradczej Erdyn, a także pięciu wiodących europejskich firm z sektora obronnego: KNDS Deutschland GmbH & Co.KG i Rheinmetall Landsysteme GmbH (Niemcy), Leonardo SPA (Włochy), Indra Sistemas SA (Hiszpania) oraz SAAB AB (Szwecja).

W oparciu o ich bogatą wiedzę i doświadczenie w zakresie czołgów podstawowych, każda z tych firm zarządza jednym z pięciu pakietów roboczych, na które podzielono zakres prac projektowych. Pozostałe firmy z konsorcjum wspierają działania dostarczając specjalistycznej wiedzy technicznej w wybranych obszarach (szczegóły poniżej) - przekazał Rheinmetall.

Warto przypomnieć, że projekt MARTE został oficjalnie uruchomiony 1 grudnia 2024 roku wraz z podpisaniem umowy grantowej pomiędzy MARTE ARGE a Komisją Europejską.

MARTE zintegrowanym system bojowy XXI wieku?

Projekt MARTE będzie obejmował prace studialne i projektowe nad nową platformą czołgu podstawowego (MBT), która w sposób adekwatny odpowie na obecne i przyszłe zagrożenia oraz potrzeby, integrując innowacyjne i przełomowe technologie. Dodatkowo, projekt przewiduje analizę możliwości wykorzystania tych technologii do modernizacji obecnie eksploatowanych czołgów podstawowych, tam gdzie będzie to możliwe. Najprawdopodobniej oznacza to, że MARTE będzie platformą przystosowaną do współpracy z dronami, systemami rozpoznania, AI oraz nowej generacji środkami walki elektronicznej. Można powiedzieć, że jest on częścią szerszych wysiłków na rzecz budowania niezależnych zdolności obronnych Europy i zmniejszenia zależności od platform spoza Unii Europejskiej w obliczu

Warto zauważyć, że projekt MARTE nie jest jedyną europejską inicjatywą dotyczącą przyszłościowych czołgów. Równolegle funkcjonują koncepcje narodowe – Wielka Brytania rozwija program modernizacji Challengerów 3, Francja inwestuje w rozwój Leclerc Evolution, a Polska intensyfikuje współpracę z Koreą Południową w zakresie czołgów K2PL. W przypadku tych ostatnich pojawiły się ambitne plany uczynienia z nich hitu eksportowego polskiego producenta, Bumaru Łabędy, o czym mówił podczas konferencji prasowej 2 lipca wiceminister obrony narodowej Paweł Bejda. Podkreślono również, że pojawiają się pierwsi zainteresowani czołgami K2PL, które są dostosowane do warunków terenowych w tej części Europy.

Portal Obronny SE Google News