Podczas wizyty w bazie lotniczej Decimomannu na Sardynii szef resortu obrony zaznaczył, że we Włoszech znajduje się też zakład montażu końcowego i kontroli F-35 w Cameri w Piemoncie. Zakład ten ma strategiczne znaczenie dla programu F-35 w Europie. To tam odbywa się końcowy montaż tych myśliwców dla Włoch i innych krajów europejskich.
Włochy są jedynym krajem w Europie z linią montażu końcowego i odbioru technicznego F-35 (obok Fort Worth w USA). Zakład w Cameri, prowadzony przez firmę Leonardo we współpracy z Lockheed Martin, produkuje F-35 nie tylko dla Włoch, ale także dla innych europejskich użytkowników, takich jak Holandia i Belgia. Cameri pełni również funkcję centrum serwisowego (MRO&U) dla F-35 w Europie.
Strategiczne znaczenie inwestycji
"Przyszłość buduje się, nie ograniczając się do obrony, ale czyniąc z niej motor społeczny, ekonomiczny oraz innowacji technologicznej. To jest tego przykład" - dodał Crosetto, cytowany przez Ansę.
Gdzie będą szkoleni piloci F-35?
Crosetto nie wyjaśnił, gdzie będzie odbywać się szkolenie pilotów F-35. Na Sycylii znajduje się baza wojskowa USA Sigonella.
Włochy kluczowy partner w programie F-35
Włochy są jednym z kluczowych europejskich użytkowników samolotów F-35 Lightning II, zaangażowanym w program Joint Strike Fighter (JSF) od jego początków. Włochy dołączyły do programu JSF w 1998 roku jako partner drugiego poziomu, co umożliwiło im udział w rozwoju i produkcji samolotów. W odróżnieniu od partnerów trzeciego poziomu, takich jak Dania czy Norwegia, Włochy mają większy wkład przemysłowy, co przełożyło się na stworzenie kluczowej infrastruktury produkcyjnej.
Początkowo Włochy planowały zakup 131 samolotów F-35, ale z powodów budżetowych liczba ta została zredukowana do 90 egzemplarzy w 2012 roku. W czerwcu 2025 roku ogłoszono plany dokupienia kolejnych 25 maszyn, co zwiększy flotę do 115 samolotów, plasując Włochy w elitarnym gronie państw posiadających ponad 100 F-35 (obok USA i Japonii).
Włochy użytkują dwa warianty F-35:
- F-35A (konwencjonalny start i lądowanie): 60 egzemplarzy dla Sił Powietrznych (Aeronautica Militare), zastępujących samoloty Tornado i AMX.
- F-35B (krótki start i pionowe lądowanie): 30 egzemplarzy, z czego 15 dla Sił Powietrznych, a 15 dla Marynarki Wojennej (Marina Militare), przeznaczonych do operacji z lotniskowców Cavour i przyszłego Trieste. Dodatkowe 10 F-35B z nowego zamówienia będzie podzielone między oba komponenty.
Włochy otrzymały swój pierwszy F-35A w grudniu 2015 roku, zmontowany w zakładach FACO (Final Assembly and Check-Out) w Cameri, co czyni je szóstym krajem, który otrzymał ten samolot. W 2019 roku dostarczono pierwsze F-35A do bazy Amendola, a w 2022 roku F-35A oznaczony jako „6-01” wylądował w bazie Ghedi, przeznaczony dla 6. Skrzydła Lotniczego. Nowe zamówienie 25 maszyn (15 F-35A i 10 F-35B) jest częścią Wieloletniego Programu Obronnego (DPP) na lata 2024–2026, zatwierdzonego przez parlament we wrześniu 2024 roku. Do grudnia 2023 roku Włochy zainwestowały w program F-35 około 4,7 mld euro, z dodatkowymi 1,6 mld euro, przeznaczonymi na zakład FACO w Cameri. Nowe zamówienie 25 samolotów szacowane jest na 7 mld euro.
Włochy równolegle inwestują w 24 nowe Eurofightery Typhoon (Tranche 4) łącząc F-35 z europejskimi maszynami. Kontrakt na te samoloty został podpisany 23 grudnia 2024 roku z konsorcjum Eurofighter i agencją NETMA, a jego wartość szacuje się na około 7,5 mld euro. Zakup ten jest częścią wieloletniego planu obronnego na lata 2024–2026.
