Spis treści
- Ukraina znowu otrzymuje wsparcie z USA
- Trump chce dostępu do metali ziem rzadkich w zamian za pomoc Ukrainie
- O zasobach Ukrainy mówiło się od dawna
- Jakimi złożami dysponuje Ukraina?
Ukraina znowu otrzymuje wsparcie z USA
Po inauguracji Donalda Trumpa na prezydenta Stanów Zjednoczonych wiele finansowań zostało wstrzymanych przez nową administrację w tym także rzekomo pomoc zbrojeniowa dla Ukrainy. Jednak w weekend (1-2 lutego) ta pomoc została wznowiona po tym jak przeanalizowano politykę względem Ukrainy przekazała agencja Reuters, powołując się na dwa źródła.
Według Reutersa w nowej administracji istnieją frakcje, które mają odmienne zdanie na temat tego, w jakim stopniu Stany Zjednoczone powinny nadal wspierać działania wojenne Kijowa za pomocą broni pochodzącej ze składów USA, powiedział jeden z rozmówców. Jak zaznacza Reuters, nie jest jasne, czy administracja Trumpa formalnie potwierdziła wstrzymanie i późniejsze wznowienie dostaw.
W ostatnim roku kadencji prezydenta Joe Bidena decyzje dotyczące kluczowych dostaw i broni na Ukrainę zostały wstrzymane nie tylko przez miesiące opóźnień w Kongresie, ale także przez wewnętrzne debaty na temat ryzyka eskalacji z Rosją, a także obawy, czy amerykańskie zapasy były wystarczające, jak wykazało dochodzenie Reutersa. Sam Donald Trump w czasie kampanii mówił wielokrotnie o wstrzymaniu pomocy dla Kijowa.
Należy tutaj wspomnieć, że od czasu objęcia urzędu prezydenta Stanów Zjednoczonych przez Donalda Trumpa nie ogłoszono żadnych pakietów pomocowych dla Ukrainy, ani jasnej polityki względem Ukrainy. W ostatnich miesiącach urzędowania Joe Biden zatwierdził średnią miesięczną kwotę 1,1 miliarda dolarów wsparcia w postaci broni amerykańskiej dla Ukrainy. Jak podkreśla Reuters, uważało się, że te dostawy zatwierdzone przez poprzednią administracje będą nadal płynąć na Ukrainę. Jednak ujawnienie krótkiej przerwy jest pierwszym zewnętrznym znakiem intensywności debaty w administracji Trumpa.
Trump chce dostępu do metali ziem rzadkich w zamian za pomoc Ukrainie
Jednak pojawia się światełko w tunelu jeśli chodzi o dalsze utrzymanie wsparcia dla Ukrainy, bowiem to Donald Trump zasugerował 3 lutego, zabezpieczenia przez Ukrainę dostępu USA do metali ziem rzadkich w zamian za dalszą pomoc wojskową. Jak mówił amerykański prezydent
"Mówimy Ukrainie, że mają bardzo cenne metale ziem rzadkich. Chcemy, by zastawili je jako gwarancję. Chcemy gwarancji, bo dajemy im pieniądze garściami" - powiedział Donald Trump podczas podpisywania rozporządzeń, w tym dot. ustanowienia państwowego funduszu majątkowego.
"Więc staramy się zawrzeć umowę z Ukrainą, gdzie oni zabezpieczą to, co im dajemy, za pomocą ich metali ziem rzadkich i innych rzeczy" - dodał.
Trump nie podał szczegółów tego, jak takie porozumienie ma wyglądać, lecz dodał, że Kijów jest tym zainteresowany. Według mediów ukraińskich prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski rozmawiał już jesienią 2024 r. z Donaldem Trumpem o udostępnieniu kluczowym partnerom Ukrainy jej złóż metali ziem rzadkich w zamian za gwarancje bezpieczeństwa. Według portalu Suspilne: „Zełenski dodał punkt dotyczący zasobów metali ziem rzadkich do swojego „planu zwycięstwa”, licząc na Stany Zjednoczone". Rozmówca portalu podkreślił, że „Aby zagwarantować wykorzystanie tych zasobów, konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa, żeby Rosjanie nie zajmowali ziem z tymi zasobami”.
Politico również sądzi, że pomysł Trumpa może być dla Ukrainy szansą: „przynajmniej na udostępnienie swoich kluczowych surowców sojusznikom, choć niekoniecznie wprost na zasadę quid pro quo sugerowaną przez Trumpa"
Wypowiedź Trumpa dot. metali ziem rzadkich w zamian za pomoc, spotkała się z krytycznym głosem ze strony Niemiec, Scholz nazwał ten ruch „bardzo egoistycznym, bardzo egocentrycznym”. Scholz powiedział, że Ukraina potrzebuje swoich zasobów naturalnych do finansowania powojennej odbudowy, a nie do targowania się o pomoc w zakresie bezpieczeństwa. „Dlatego uważam, że lepiej byłoby, gdyby zasoby Ukrainy były wykorzystywane dla dobrej przyszłości” – powiedział.
O zasobach Ukrainy mówiło się od dawna
Bliski sojusznik Trumpa senator Lindsey Graham już w ubiegłym roku zwracał uwagę na ukraińskie złoża cennych minerałów i pierwiastków - kluczowych w produkcji zespołów elektronicznych - jako argument przemawiający za koniecznością obrony Ukrainy przez USA.
Przed tym, jak Trump został prezydentem, podobnych argumentów używali popierający wsparcie dla Ukrainy konserwatyści, m.in. publicysta Marc Theissen, który szacował wartość ukraińskich złóż gazu, uranu i minerałów na 26 bilionów dol. Theissen pytał Trumpa na łamach "Washington Post", czy "chce, aby Rosja i Chiny zdobyły ten +skarbiec zasobów naturalnych+, czy też chce je rozwijać z Ukrainą, dla dobra narodu amerykańskiego".
Jakimi złożami dysponuje Ukraina?
Ukraina dysponuje złożami surowców kluczowych dla gospodarki, a przejęcie kontroli nad nimi było jedną z przyczyn rosyjskiej agresji na ten kraj. Jak przypomnieli w swoim raporcie z 2023 r. analitycy Polskiej Izby Ekologii, Ukraina posiada znaczne rezerwy metali przemysłowych, jedne z największych w Europie zasoby metali ziem rzadkich oraz perspektywiczne rezerwy litu.
Szacuje się, że na obszarze tzw. tarczy wołyńsko-azowskiej może znajdować się 500 tys. ton tego metalu, nazywanego białym złotem, gdyż odgrywa kluczową rolę w zielonej transformacji, m.in. jako materiał do produkcji baterii litowo-jonowych. Według ocen wartość złóż metali w Ukrainie sięga 10-12 bln dolarów. Część tych zasobów znajduje się na terenach Ukrainy, które są okupowane przez Rosję.
PM/PAP
