Komunikat prasowy Kancelarii Prezydenta dotyczący tej nowelizacji zająłby pełne dwie kolumny „Super Expressu”. Siłą rzeczy więc wskażemy na niektóre z postanowień znowelizowanej ustawy, a zainteresowanych szczegółami odsyłamy do tego miejsca.
Zatem najważniejsze (nie tylko) dla uchodźców jest to, że przedłużono do 30 września 2025 r. okres obowiązywania tymczasowej ochrony dla obywateli Ukrainy, który zgodnie z obowiązującymi przepisami kończy się 30 czerwca 2024 r. Tak cezura implikuje szereg innych zobowiązań państwa polskiego względem podmiotów rzeczonej ustawy.
Przedłużeniu do 30 września 2024 r. podlega także dostęp do tzw. socjalu, czyli bezpłatnej ochrony zdrowia (NFZ), świadczeń wypłacanych przez ZUS i możliwość pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania (wg GUS: to zespoły pomieszczeń (pokoi i pomieszczeń pomocniczych) zlokalizowanych w jednym lub kilku budynkach, zajętych przez jeden odrębny zakład świadczący usługi: hotelarskie, opiekuńczo-wychowawcze, zdrowotne bądź inne usługi, które są związane z zamieszkaniem w takim zakładzie większej liczby osób).
Regulacja zakłada też, że od 1 lipca finansowanie wsparcia „w postaci zakwaterowania i wyżywienia” uchodźców z Ukrainy, będących w szczególnie trudnej sytuacji, będzie możliwe jedynie na podstawie podpisanej umowy z właściwym miejscowo wojewodą lub organem samorządowym działającym na polecenie wojewody.
Zmienią się także zasady partycypacji w kosztach pobytu i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania tak, aby pobieranie należnych dopłat było bardziej efektywne niż obecnie.
Ustawa zakłada też wygaszenie świadczeń związanych z rekompensatą ponoszonych przez właścicieli lokali prywatnych kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych. Od 1 lipca ma nastąpić wygaszenie wsparcia finansowania wykonywania fotografii i jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł.
A co poza tym? Skrótowo wymieńmy…
• W szkołach, w których uczą się ukraińskie dzieci mające problemy z posługiwaniem się językiem polskim, będą zatrudniani asystenci międzykulturowi…
• Ustala się maksymalnie 36-miesięczny okres, w którym uczniowie będący obywatelami Ukrainy będą mogli uczestniczyć w dodatkowych bezpłatnych zajęciach z języka polskiego, jeżeli rozpoczęli je w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024...
• Przedłuża się na rok 2025 dla uchodźców preferencje podatkowe stanowiących podatkowe wsparcie w związku z trwającym konfliktem w Ukrainie…
• Możliwe jest ubiegania się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu łączenia rodzin dla obywateli Ukrainy, którzy korzystają w RP z ochrony czasowej...
• Nastąpiło wprowadzenie szczególnych podstaw cofnięcia posiadanego przez obywateli Ukrainy zezwolenia na pobyt czasowy; zezwolenie to będzie cofane w przypadku gdy będą tego wymagały względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego...
Według danych MSWiA z połowy maja Polsce przebywa 952 tys. osób posiadających PESEL UKR, czyli tych, którzy po przybyciu do Polski od 24 lutego 2022 roku złożyli wniosek o nadanie numeru PESEL.
Wówczas Maciej Duszczyk odpowiadał na poselskie zapytania zadawane po czytaniu rządowego projektu ustawy, którą 10 czerwca podpisał prezydent RP. 15 maja wiceminister spraw wewnętrznych i administracji wyjaśniał:
– 762 tys. osób (obywateli Ukrainy – Portal Obronny) mamy w ZUS-ie, natomiast jeżeli spojrzymy sobie na odsetek aktywności ekonomicznej uchodźczyń i uchodźców wojennych z Ukrainy, to w tym przypadku mamy ok. 70 proc. Ostatnie dane to było 69 proc. aktywnych na rynku pracy, co – jak zaznaczam – […] jest to najwyższy wskaźnik w krajach OECD – wskazał wiceminister.
Nowelizacja ustawy powstała w MSWiA we współpracy m.in. z Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwem Zdrowia i z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.
