Spis treści
- Wybór pomiędzy USA a Europą część 1
- Niezawodny Airbus podtrzyma szczęśliwą passe?
- Boeing musi nadrabiać
- To polityka i strategią zadecydują kto wygra
Wybór pomiędzy USA a Europą część 1
Turcja stoi przed wyborem, jaki ma większość państw planujących pozyskać samoloty tankowania powietrznego, wybór pomiędzy A330 MRTT od Airbusa a KC-46A Pegasus od Boeinga jest swoistą klasyką w tym segmencie. W większości przypadków więcej kart w swojej talii posiada europejski producent, co pokazuje ilość państw, które weszły posiadanie tej maszyny.
W ich skład wchodzą twardzi sojusznicy USA jak Kanada, Australia, Korea Południowa czy Wielka Brytania. Jednak w Turcji panują w tym wypadku nieco inne zasady, bo gra o tankowce jest dopiero wstępem o większy zakup, który może zdecydować o geopolitycznym kierunku, jaki obierze Ankara. Jednak najpierw wypada przedstawić pretendentów pierwszej rozgrywki.
Zaczynając od europejskiej propozycji Airbusa A330 MRTT, jest on samolotem wielozadaniowym służącym do tankowania w powietrzu oraz transportu wojskowego. Został opracowany na bazie cywilnego samolotu pasażerskiego Airbus A330-200, co zapewnia mu dużą ładowność, zasięg i komfort dla załogi oraz pasażerów.
Maszyna jest wyposażona zarówno w sztywny teleskopowy system tankowania (boom), jak i elastyczne przewody z koszem (drogues), dzięki czemu może tankować szeroki zakres samolotów zarówno w standardzie NATO, jak i koalicji. System tankowania jest w pełni zautomatyzowany i kontrolowany z nowoczesnej kabiny sterowania umieszczonej bezpośrednio za kokpitem, wyposażonej w panoramiczne wyświetlacze i zaawansowane czujniki optyczne.
Polecany artykuł:
Niezawodny Airbus podtrzyma szczęśliwą passe?
A330 MRTT może przenosić ponad 100 ton paliwa bez konieczności stosowania zewnętrznych zbiorników, co czyni go jednym z najbardziej efektywnych tankowców na świecie. Oprócz roli tankowca może pełnić funkcje transportowe dla ładunków, żołnierzy (do 300 osób), personelu medycznego lub rannych w wersji MEDEVAC. Kabina pasażerska może być konfigurowana zgodnie z potrzebami misji – od standardowego układu siedzeń po przestrzeń z noszami i sprzętem medycznym.
Samolot ma zasięg ponad 14 tysięcy kilometrów w trybie transportowym i około 8 tysięcy kilometrów w trybie misji tankowania, z możliwością długotrwałego przebywania w powietrzu dzięki dodatkowym tankowaniom. Wyposażony jest w systemy łączności satelitarnej, systemy samoobrony (DAS) i może być zintegrowany z sieciocentrycznymi strukturami dowodzenia NATO.
Samolot jest już użytkowany przez wiele państw, w tym Wielką Brytanię, Australię, Francję, Koreę Południową, Arabię Saudyjską i państwa NATO w ramach wspólnej floty MRTT. Jego uniwersalność, wysoka efektywność operacyjna oraz zgodność z cywilnymi normami lotnictwa czynią go kluczowym elementem nowoczesnych sił powietrznych.
i
Boeing musi nadrabiać
Przechodząc do amerykańskiej propozycji, jaką składa Boeinga, KC-46A Pegasus to samolot tankowania powietrznego i transportu strategicznego, opracowany na bazie cywilnego Boeinga 767-200ER. Został zaprojektowany dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w celu zastąpienia części floty starszych tankowców KC-135 Stratotanker i KC-10 Extender. Maszyna łączy w sobie zdolności do tankowania w powietrzu, przewozu żołnierzy, ładunków oraz misji ewakuacji medycznej, dzięki czemu stanowi wielozadaniową platformę operacyjną.
KC-46A może przenosić do około 96 ton paliwa i wykonywać tankowanie w powietrzu za pomocą sztywnego teleskopowego boomu oraz elastycznych przewodów z koszem, obsługiwanych z zaawansowanej cyfrowej konsoli sterowania tankowaniem, umieszczonej w przedniej części kadłuba. System tankowania jest wspomagany przez system kamer 3D i czujników, co pozwala operatorowi na precyzyjne manewrowanie nawet w trudnych warunkach pogodowych lub nocą, choć system ten wymagał korekt i modernizacji w początkowej fazie wdrażania.
Samolot może jednocześnie transportować ponad 100 pasażerów lub do 65 ton ładunku cargo na paletach, a przestrzeń wewnętrzna może zostać skonfigurowana do transportu rannych i personelu medycznego w układzie MEDEVAC. Zasięg operacyjny wynosi ponad 12 tysięcy kilometrów, co czyni go zdolnym do realizacji globalnych misji bez potrzeby częstego lądowania.
i
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych i szeroko krytykowanych aspektów amerykańskiego programu tankowca powietrznego, z którego powstał KC-46A Pegasus jest jego poważna dysfunkcja w zakresie kluczowego elementu systemowego, czyli Remote Vision System (RVS), który odpowiada za zdalne sterowanie ramieniem tankującym (boomem).
To właśnie ten komponent, jest sercem operacji tankowania w powietrzu, od lat nie spełnia oczekiwań amerykańskich sił powietrznych (US Air Force), co skutkuje nie tylko ograniczeniami operacyjnymi, ale również permanentnym opóźnieniem uzyskania pełnej gotowości operacyjnej przez flotę tych samolotów, mimo że ich fizyczne dostawy do jednostek już się odbyły. W ostatnim czasie wyszła informacja, jakoby konstrukcja Boeinga znowu miała problemy z tym kluczowym elementem.
To polityka i strategią zadecydują kto wygra
Klu zakupów uzbrojenia jak i całego przemysłu zbrojeniowego jest to, że obydwa są nierozłącznymi elementami polityki, która kształtuje politykę i relację międzynarodowe. Jak wcześniej wspomniano wybór samolotu tankowania powietrznego, może być wstępem do wyboru kierunku, jaki obierze Turcja w relacjach międzynarodowych. Wybór KC-46A pomógłby naprawić napięte stosunki między Ankarą a Waszyngtonem i mógłby wygładzić drogę do zatwierdzenia przez Kongres USA oczekujących sprzedaży F-16 Block 70/72+. Jednak przede wszystkim może pokazać "nawrócenie" Turcji, po tym jak w grudniu 2017 roku zawarła umowę na zakup rosyjskich systemów S-400. Decyzja ta wywołała szerokie konsekwencję dla Ankary, czego najboleśniejszym było wyrzucenie jej z programu F-35, którego Turcja była członkiem jako Tier II, oraz zablokowano możliwość zakupu tych myśliwców w momencie kiedy planowano zakupić ich blisko 100 egzemplarzy.
Jednak w ostatnim czasie nastawienie Waszyngtonu do sprzedaży Turcji samolotów F-35 zaczęło się delikatnie zmieniać wraz z ponowną prezydenturą Donalda Trumpa, który w ostatnim czasie powiedział, że nie wyklucza sprzedaży tych maszyn nad Bosfor. Zresztą w ostatnim czasie nie tylko Turcja może liczyć na ponowne rozpatrzenie wniosku, ale również Arabia Saudyjska oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie. Dlatego potencjalny eksportowy kontrakt Boeinga swoich tankowców powietrznych nad Bosfor może "zmotywować" republikańską administrację w Białym Domu do sprzedaży F-35.
Z drugiej strony decydując się na produkt Airbusa w postaci A330 MRTT pogłębiłby integrację z europejskim ekosystemem obronnym i sygnalizowałby otwartość na przyszłą współpracę z konsorcjum Eurofighter, którego samoloty już wykorzystują system tankowania węży w MRTT. Jednocześnie Ankara zyskałaby o wiele większą autonomię w użytkowaniu tych maszyn zarówno tankujących jak i bojowych, jakiego nie mogliby uzyskać od Stanów Zjednoczonych. Niezależność jest tym, co Turcja w ostatnim czasie sobie szczególnie ceni.
Trzeba spojrzeć także na aspekty operacyjne, z jednej strony modułowe zestawy kabiny i systemy MEDEVAC w MRTT mogą obsługiwać coraz szersze misje ekspedycyjne, których Turcja się podejmuję zwłaszcza w regionie Sahelu, północnej Afryki oraz wschodniej części Morza Śródziemnego z drugiej strony interoperacyjność KC-46A z siłami US Air Force, z którymi tureckie lotnictwo już teraz mocno współpracuje.
Wybór przez Turcję tankowców jest głębszą decyzją, która może otworzyć drzwi do wielu możliwości, ale równocześnie zamknąć je na inne. Jedno jest pewne, przy wyborze Ankara musi myśleć wieloaspektowo i nie kierować się jedynie technikaliami, jakie prezentują obydwie maszyny.
