Historyczne tło konfliktu tajlandzko-kambodżańskiego
Spór graniczny między Tajlandią a Kambodżą ma długą i skomplikowaną historię, sięgającą początków XX wieku. Źródłem konfliktu jest porozumienie zawarte między Syjamem (ówczesną Tajlandią) a kolonialną Francją, które wyznaczyło linie graniczne. Granice te były później kwestionowane przez Tajlandię, co wielokrotnie prowadziło do zbrojnych potyczek. Głównym przedmiotem sporu są tereny na granicy prowincji Surin w Tajlandii i Uddar Meanchey w Kambodży.
Relacje między państwami pogorszyły się w maju 2025 r., kiedy kambodżański żołnierz zginął w starciu z siłami tajlandzkimi na jednym z wielu terenów będących przedmiotem sporu. Do poważnych potyczek doszło jednak po tym, jak Tajlandia w środę (23 lipiec) wieczorem odwołała swojego ambasadora w Kambodży i zapowiedziała wydalenie kambodżańskiego wysłannika z Bangkoku. Decyzja miała związek z informacją o drugim już tajskim żołnierzu, który w ciągu tygodnia stracił kończynę na minie lądowej położonej niedawno - według Bangkoku - na spornym obszarze.
Konflikt ten, jak zauważa agencja AP, „stanowi rzadki przypadek otwartej konfrontacji wojskowej między państwami ASEAN”. Długotrwałe napięcia i brak trwałego rozwiązania stanowią wyzwanie dla stabilności regionu.
Negocjacje w Malezji – przełom w rozmowach?
Prawdziwa eskalacja konfliktu miała miejsce w czwartek, 24 lipca. Armie obu krajów wzajemnie oskarżały się wówczas o sprowokowanie walk, a Agencja Reutersa poinformowała, że tajlandzki myśliwiec F-16 zbombardował cele w Kambodży. Po tych zdarzeniach podjęto intensywne działania dyplomatyczne. Premier Malezji, Anwar Ibrahim, zorganizował rozmowy w Malezji, w których uczestniczyli kluczowi przedstawiciele obu państw. W negocjacjach wzięli udział:
- Hun Manet, premier Kambodży.
- Phumtham Wechayachai, pełniący obowiązki premiera Tajlandii.
- Anwar Ibrahim, premier Malezji, przewodniczący rozmowom.
Po zakończeniu rozmów, Anwar Ibrahim ogłosił, że „obie strony osiągnęły wspólne zrozumienie, aby podjąć kroki w celu powrotu do normalności”. Uzgodniono bezwarunkowe zawieszenie broni, które miało wejść w życie od północy w poniedziałek, czasu lokalnego.
Reakcje międzynarodowe i rola ASEAN
Eskalacja konfliktu między Tajlandią a Kambodżą wywołała zaniepokojenie społeczności międzynarodowej. Wezwania do deeskalacji i dialogu płynęły z różnych stron, w tym ze Stanów Zjednoczonych. Ważną rolę w doprowadzeniu do negocjacji odegrało Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Malezja, jako kraj przewodniczący ASEAN, podjęła inicjatywę zorganizowania rozmów i mediacji między stronami konfliktu.
Ogłoszone zawieszenie broni jest krokiem w dobrym kierunku, ale przyszłość relacji między Tajlandią a Kambodżą pozostaje niepewna. Trwały pokój wymagać będzie dalszych negocjacji i rozwiązania spornych kwestii granicznych.
