– Zobaczyliśmy przykład lekkomyślnej rosyjskiej retoryki i komunikatów nuklearnych" – powiedział Stoltenberg, który we wtorek przekaże przywództwo NATO byłemu premierowi Holandii Markowi Ruttemu. – Za każdym razem, gdy zwiększaliśmy nasze wsparcie poprzez nowe typy broni – czołgi bojowe, ogniem dalekiego zasięgu lub samoloty F-16 – Rosjanie próbowali nam przeszkodzić – przypomniał w wywiadzie udzielonym agencji Reutera w kwaterze głównej NATO w Brukseli. – Do tej pory nie udało im się to, zatem ostatnie rosyjskie wypowiedzi nie powinny powstrzymać sojuszników NATO przed wspieraniem Ukrainy – zaznaczył szef NATO.
Dodał, że Sojusz nie wykrył żadnej zmiany w rosyjskiej postawie nuklearnej, „która wymagałaby jakichkolwiek zmian z naszej strony”. Jens Stoltenberg podkreślił, że największym ryzykiem dla NATO byłoby zwycięstwo Putina na Ukrainie.
– Wtedy przesłanie będzie takie, że gdy (Rosja) użyje siły militarnej, ale także gdy zagrozi sojusznikom NATO, dostanie to, czego chce, a to sprawi, że wszyscy będziemy bardziej podatni – powiedział i ocenił, że „w czasie wojny nie ma opcji bez ryzyka”.
Podkreślił, że nie ma „cudownego rozwiązania”, które zmieniłoby bieg wojny, ale głębokie uderzenia na terytorium Rosji mogłyby mieć znaczenie jako część szerszych wysiłków Zachodu, aby pomóc Ukrainie odeprzeć inwazję Rosji. Stoltenberg stwierdził w wywiadzie, że każde wynegocjowane zakończenie wojny musiałoby obejmować gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy ze strony mocarstw zachodnich, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych. W przeciwnym razie Rosja nie uszanuje żadnych linii narysowanych na mapie.
– Kiedy zostanie uzgodniona jakaś linia, czy to uznana przez społeczność międzynarodową granica, czy inna linia zawieszenia broni, musimy mieć absolutną pewność, że wojna tam się zakończy. Do tej pory widzieliśmy Rosję atakującą, czekającą, a potem atakującą ponownie – ocenił Stoltenberg, przypominając poprzednie umowy, które miały zakończyć trwający od 2014 r. konflikt między Rosją a Ukrainą.
Sekretarz generalny NATO nie sądzi, „byśmy mogli zmienić zdanie prezydenta Putina, ale możemy zmienić jego kalkulację, pokazując, że koszt kontynuowania wojny jest tak wysoki, iż lepiej dla niego będzie usiąść i zaakceptować Ukrainę jako suwerenne, niepodległe państwo”.
W połowie zeszłego tygodnia Putin na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Rosji mówił o propozycjach zmian w rosyjskiej doktrynie nuklearnej, które zakładają m.in. odpowiedź z użyciem broni jądrowej nawet na konwencjonalny atak z zewnątrz. Wówczas prezydent Federacji Rosyjskiej zaproponował Radzie, „aby agresja na Rosję ze strony jakiegokolwiek państwa nieposiadającego broni jądrowej, ale z udziałem lub wsparciem państwa nuklearnego, była uważana za ich wspólny atak na Federację Rosyjską”.
Według Putina Kreml mógłby także rozważyć użycie broni atomowej, gdyby wykrył rozpoczęcie masowego wystrzeliwania rakiet, ataku samolotów lub dronów na rosyjskie terytorium. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski od dawna apeluje do Stanów Zjednoczonych i innych zachodnich sojuszników o wyrażenie zgody na to, by ukraińskie wojska mogły używać przekazywanych im pocisków dalekiego zasięgu do uderzania w cele w głębi Rosji, aby zwiększyć presję na Moskwę i skłonić ją do zakończenia wojny. Waszyngton odmawia wydania takiego zezwolenia w obawie przed eskalacją, która mogłaby doprowadzić do bezpośredniego konfliktu z Rosją.
