Zgodnie z ustawą o ochronie granicy państwowej w przypadku konieczności zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego w strefie nadgranicznej w związku z zagrożeniem życia lub zdrowia ludzi, lub mienia, wynikającym z przekraczania granicy państwowej wbrew przepisom prawa lub podejmowania prób takiego przekraczania, lub uzasadnionym ryzykiem popełniania innych czynów zabronionych, może być wprowadzony czasowy zakaz przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej. Zakaz na określonym obszarze wprowadza w drodze rozporządzenia minister spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii komendanta głównego Straży Granicznej.
W środę (29 maja) premier Donald Tusk, który odwiedził funkcjonariuszy i żołnierzy na Podlasiu, zapowiedział, że w związku z obecną sytuacją na granicy z Białorusią przywrócona zostanie tam strefa buforowa o szerokości „mniej więcej 200 metrów”.
Tego samego dnia wiceszef MSWiA Czesław Mroczek powiedział PAP, że strefa buforowa zostanie wprowadzona rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji. Obszar obowiązywania zakazu został określony w wykazie, który załączono do projektu rozporządzenia. Obejmuje on 26 obrębów ewidencyjnych w powiecie hajnowskim, w województwie podlaskim oraz jeden obręb ewidencyjny w powiecie białostockim.
Szczegóły (obecnie) uzgadnianego rozporządzenia nie są znane. Wiadomo tylko, jakich miejscowości ów zakaz ma dotyczyć.
Ograniczenia w strefie przygranicznej z Białorusią obowiązywały już w poprzednich latach, za rządów PiS.
Od 2 września do 30 listopada 2021 r. w części województw podlaskiego i lubelskiego rozporządzeniem prezydenta RP był wprowadzony stan wyjątkowy. Wprowadzono go w związku z kryzysem migracyjnym na polsko-białoruskiej granicy. Stan wyjątkowy obowiązywał w pasie ok. 3 km od granicy na terenie 183 miejscowości na obszarze tych dwóch województw. Następnie od 1 grudnia 2021 roku do końca czerwca 2022 na tym terenie obowiązywało rozporządzenie MSWiA o zakazie przebywania na tym obszarze.
Od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. w Podlaskiem rozporządzeniem wojewody po wnioskach Straży Granicznej obwiązywał zakaz zbliżania się do granicy na odległość mniejszą niż 200 metrów; obowiązywał na długości 203,5 km. Był on wprowadzony w związku z budową zapory na granicy.
Od 1 stycznia 2023 r. w Podlaskiem ograniczenia na granicy polsko-białoruskiej reguluje inne rozporządzenie wojewody - wydane we wrześniu 2021 roku, w sprawie zakazu przebywania na całym odcinku pasa drogi granicznej na granicy z Białorusią, czyli na granicy zewnętrznej UE - czyli na odległość 15 m od linii granicy. Zakaz ten nie dotyczy jedynie właścicieli gruntów leżących w pasie drogi granicznej oraz oznakowanych szlaków turystycznych i kąpielisk. Za złamanie tego rozporządzenia grozi mandat karny...
