„Więcej niż 20 państw członkowskich zrealizuje w tym roku cel Sojuszu dotyczący wydatków na obronność na poziomie przynajmniej 2 proc. PKB” - powiedział Stoltenberg w Waszyngtonie podczas wystąpienia w think tanku Wilson Center.
Agencja AP odnotowuje, że jest to niemal czterokrotny wzrost w porównaniu z 2021 r., gdy tylko sześć krajów wypełniało tę rekomendację Sojuszu. W kolejnym roku doszło do agresji Rosji na Ukrainę.
W obliczu tej agresji i toczącej się już ponad dwa lata wojny, która negatywnie wpłynęła na sytuację w dziedzinie bezpieczeństwa w regionie, wiele państw NATO zdecydowało się na zwiększenie wydatków na obronność. W związku z rosyjską napaścią na sąsiada na wstąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego zdecydowały się Szwecja i Finlandia.
Aktualnymi liderami jeśli o wydatki na obronność na poziomie 4,12 proc. PKB jest Polska i Estonia z 3,43 proc. - poinformowano.
Na końcu rankingu znajdują się takie kraje jak Hiszpania, Słowenia i Luksemburg, które obecnie przeznaczają poniżej 1,3 proc. Belgia (1,3 proc.), Kanada (1,37 proc.), Włochy (1,49 proc.) i Portugalia (1,55 proc.) również nie osiągają celu NATO.
Według najnowszych szacunków 32 państwa Sojuszu wydadzą łącznie w 2024 roku na obronność około 1,5 bln dolarów amerykańskich (około 1,4 bln euro). Pomijając inflację i wahania kursów walut, odpowiadałoby to wzrostowi o 10,9 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Jak wynika z tych danych, europejscy sojusznicy i Kanada osiągnęliby wzrost na poziomie nawet 17,9 proc.
Pomimo znacznych wzrostów wydatków ze strony Europejczyków, USA nadal będą inwestować w obronę około 968 mld dolarów, czyli ponaddwukrotnie więcej niż wszystkie pozostałe państwa NATO razem wzięte i "pozostaną absolutnym numerem jeden na arenie międzynarodowej" - zauważył "Welt".
Ile wydają na obronę kraje NATO?
Według danych z lutego bieżącego roku, przedstawionych przez sekretarza generalnego NATO tylko 12 krajów spełnia wymóg 2% PKB na obronność, są to: Polska - 3,9 proc. PKB. Stany Zjednoczone - 3,49 proc. PKB, Grecja - 3,01 proc. PKB, Estonia - 2,73 proc., Litwa - 2,54 proc., Finlandia - 2,45 proc., Rumunia - 2,44 proc., Węgry - 2,43 proc., Łotwa - 2,27 proc., Wielka Brytania - 2,07 proc. oraz Słowacja - 2,03 proc. Niemcy – 2 proc., PKB
Poniżej są takie kraje jak: Francja - 1,9 proc. (w tym roku ma osiągnąć 2%), Czarnogóra - 1,87 proc., Macedonia Północna - 1,87 proc., Bułgaria - 1,84 proc., Chorwacja - 1,79 proc., Albania - 1,76 proc., Holandia - 1,70 proc., Norwegia - 1,67 proc., Dania - 1,65 proc., Czechy - 1,50 proc., Portugalia - 1,48 proc., Włochy - 1,46 proc., Kanada - 1,38 proc., Słowenia - 1,35 proc., Turcja - 1,31 proc., Hiszpania - 1,26 proc., Belgia - 1,13 proc., Luksemburg - 0,72 proc.
Choć niektórym krajom nadal brakuje środków, Stoltenberg stwierdził w lutym, że europejscy członkowie NATO wydadzą w tym roku na obronność 380 miliardów dolarów, co stanowi 2 procent ich PKB.
Stany Zjednoczone odpowiadają obecnie za 68 procent wszystkich wydatków na obronę w ramach NATO, wydając w zeszłym roku 860 miliardów dolarów, w porównaniu z 404 miliardami dolarów członków europejskich i Kanady. Jakiś czas temu prezydent Estonii proponował, by Europa i USA powinny w ramach NATO się podzielić wydatkami w proporcji 50-50.
W lutym były prezydent USA i obecny kandydat Donald Trump ostrzegł, że nie będzie chronił krajów, które nie osiągną docelowego poziomu wydatków na obronę wynoszącego 2 procent PKB, jeśli zostaną zaatakowane. Zagroził także, że będzie zachęcał Rosję, aby „zrobiła, co chce” z tymi krajami. Prezydent Andrzej Duda zaczął nawet forsować pomysł, by państwa w ramach NATO zwiększyły wydatki do 3% PKB, miał rozmawiać nawet w tej sprawie z Donaldem Trumpem w czasie swojej wizyty w USA. Według The Times, powołującego się na źródło bliskie Trumpowi, Donald Trump zamierza zażądać od państw NATO zwiększenia wydatków na obronność do poziomu 3 proc. PKB, jako cenę dalszego zobowiązania USA na rzecz obrony Europy (jeśli wygra wybory) Jak pisał wówczas brytyjski dziennik, Trump miał w ten sposób podchwycić inicjatywę prezydenta Andrzeja Dudy zwiększenia progu wydatków obronnych z 2 do 3 proc. PKB.
PO/PAP
Listen on Spreaker.
