• W ciągu ostatnich 20 miesięcy w Strefie Gazy zginęło prawie 65 tys. Palestyńczyków, a ponad 164 tys. zostało rannych; ataki i brak leków oraz żywności pogarszają sytuację cywilów.
• Polska Misja Medyczna wspiera szpitale w Dajr al-Balah, przeprowadzając codziennie dziesiątki zabiegów na ofiarach bombardowań; planowe przyjęcia są wstrzymane.
• Raport ONZ HRC oskarża Izrael o cztery akty ludobójstwa od października 2023 r., a administracja USA pod rządami Trumpa odrzuciła te zarzuty i nałożyła sankcje na palestyńskie organizacje współpracujące z Międzynarodowym Trybunałem Karnym.
Bernie Sanders stał się pierwszym amerykańskim senatorem, który publicznie określił działania Izraela jako „ludobójstwo”. Zaznaczyć należy, że niektórzy politycy lewicy, w tym np. demokratyczna kongresmenka Alexandria Ocasio-Cortez, stosują jednak to określenie od dawna.
W Strefie Gazy dla ludności cywilnej nie ma bezpiecznych miejsc
Prawie 65 tys. Palestyńczyków i Palestynek zginęło w ciągu ostatnich 20 miesięcy w Strefie Gazy. Liczba ofiar może być większa. Ponad 164 tys. osób odniosło rany. Nie mówią o tym tylko dane palestyńskie: w ubiegłym tygodniu liczbę te potwierdził w swojej wypowiedzi były szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela, Herci Halewi, który podsumował na spotkaniu w En ha-Besor w południowym Izraelu: „nie jest to delikatna wojna”.
– To w żadnym wypadku nie jest „delikatna” wojna. Mamy do czynienia z rzezią Palestyńczyków i Palestynek na miejscu. Ofiar cywilnych jest kilkukrotnie więcej niż w trwającej o 20 miesięcy dłużej wojnie w Ukrainie. A przecież nie znamy liczby ofiar pośrednich: choćby ludzi, którzy umierają z nieleczonych chorób przewlekłych. To prawdopodobnie kolejne tysiące, dziesiątki tysięcy ofiar katastrofy humanitarnej w Strefie Gazy – komentuje Jakub Belina-Brzozowski z Polskiej Misji Medycznej.
– W Strefie Gazy nie ma bezpiecznych miejsc. Bomby wybuchały obok nas – opowiada Hassan Sabbah, lekarz współpracujący z Misją.
Katastrofa humanitarna, z którą mierzą się Palestynki i Palestyńczycy, jest wielowymiarowa. W mieście Gaza ogłoszona została klęska głodu – u co piątego przebadanego dziecka stwierdzono skrajny poziom niedożywienia. Izrael właśnie rozpoczął totalny atak na miasto, w którym wciąż przebywają setki tysięcy ludzi.
– Strefa Gazy to strefa śmierci. Potwierdzają to relacje naszych lekarzy ze szpitala al-Aksa w Dajr al-Balah: każdego dnia zderzają się oni ze śmiercią ludzi, których życie dałoby się uratować. Dałoby się, gdyby na miejscu były leki, antybiotyki, jedzenie, czysta woda – wylicza Jakub Belina-Brzozowski.
PMM każdego miesiąca wysyła do szpitala w Dajr al-Balah kilkuosobowy zespół medyków z Jordanii: są to zazwyczaj ortopedzi, chirurdzy, anestezjolodzy czy pielęgniarze. Codziennie przeprowadzają oni co najmniej kilkadziesiąt zabiegów, przede wszystkim w przypadkach nagłych – na osobach poszkodowanych w ostrzałach i bombardowaniach. Planowe zabiegi i przyjęcia w szpitalach są wstrzymane przez katastrofalną sytuację medyczną na miejscu.
Bernie Sanders, żydowskiego pochodzenia, jest ikoną amerykańskiej lewicy
Do środy (17 września) senator Sanders wstrzymywał się przed używaniem słowa „ludobójstwo” w kontekście działań wojennych Izraela w Strefie Gazy. Na marginesie: twórcą tego pojęcia był Raphael Lemkin, polsko-żydowski prawnik urodzony (w 1900 r.) w Polsce. Lemkin opracował ten termin w 1944 r., łącząc greckie słowo genos (rodzaj, naród, plemię) z łacińskim - cidium (zabójstwo), aby określić planowe, systematyczne niszczenie grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych. Jego prace przyczyniły się później do uchwalenia w 1948 r. Konwencji o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
W wspomnianym oświadczeniu senator Sanders przypomniał, że „wielu ekspertów prawnych doszło do wniosku, że Izrael popełnia w Gazie ludobójstwo”. Odnotował, że takie stanowisko głosi m.in. izraelska organizacja działająca na rzecz praw człowieka B’Tselem, Amnesty International czy Human Rights Watch. We wtorek podobny wniosek przedstawiła niezależna Międzynarodowa Komisja Śledcza ONZ ds. Okupowanych Terytoriów Palestyńskich, w tym Wschodniej Jerozolimy i Izraela.
Sanders wezwał rząd USA do wywarcia na izraelski rząd presji, by osiągnąć „natychmiastowe zawieszenie broni, wielki napływ pomocy humanitarnej pod auspicjami ONZ oraz pierwsze kroki w kierunku zapewnienia Palestyńczykom własnego państwa”. A na zakończenie oświadczenia napisał:„Nie miejmy złudzeń. Jeśli nie będzie rozliczenia Netanjahu i jego wspólników, będących zbrodniarzami wojennymi, inni demagodzy pójdą tą samą drogą. Historia wymaga, by świat przemówił jednym głosem i powiedział: dość tego. Koniec z ludobójstwem”.
84-letni Bernie Sanders jest ikoną amerykańskiej lewicy i jednym z najważniejszych głosów progresywnego skrzydła Partii Demokratycznej, mimo że formalnie pozostaje niezależny. Od lat walczy o powszechną opiekę zdrowotną, wyższe płace, ochronę klimatu i ograniczenie wpływu korporacji na politykę. Ma żydowskie pochodzenie.
Rząd Izraela zaprzecza i krytykuje Organizację Narodów Zjednoczonych
Rząd izraelski z oburzeniem ocenia wszelkie oskarżenia płynące ze świata pod jego adresem. Szczególnie dotyczy to ONZ. W 72-stronicowym raporcie opublikowanym we wtorek (16 września) komisja powołana przez Radę Praw Człowieka ONZ (HRC) stwierdziła, że Izrael „dopuścił się czterech aktów ludobójstwa” w enklawie od 7 października 2023 r., kiedy Hamas zaatakował Izrael, a Izrael rozpoczął kampanię wojskową. „Izrael kategorycznie odrzuca zniekształcony i fałszywy raport i wzywa do natychmiastowego zniesienia Komisji Śledczej” – oświadczyło Ministerstwo Spraw Zagranicznych Izraela.
Raport wskazuje na „wyraźną intencję zniszczenia Palestyńczyków w Gazie na podstawie publicznych wypowiedzi izraelskich urzędników i wzorców działania sił bezpieczeństwa”. Administracja prezydenta Trumpa zdecydowanie odrzuca zarzuty o ludobójstwo. Rzecznik Departamentu Stanu USA nazwał raport „szczytem hipokryzji”. Sekretarz stanu Marco Rubio, który odwiedził Jerozolimę w tym samym czasie co publikacja raportu, potwierdził pełne wsparcie USA dla „militarnej wizji zwycięstwa" Izraela.
W odpowiedzi na raport Departament Stanu USA nałożył sankcje na trzy palestyńskie organizacje praw człowieka: Al-Haq, Al Mezan i Palestyńskie Centrum Praw Człowieka, za ich współpracę z Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Przypomnijmy, że MTK 21 listopada 2024 r. wydał nakaz aresztowania Benjamina Netanjahu, oficjalnie określając go „zbrodniarzem wojennym”. Jest on pierwszym przywódcą demokratycznego kraju zachodniego ściganym przez MTK za zbrodnie wojenne.
Amerykańskie media zwracają uwagę na fakt, że Izrael nadal zakazuje niezależnego dostępu międzynarodowych dziennikarzy do Gazy. CNN i inne główne sieci telewizyjne potwierdziły, że Izrael ma uprawnienia do zatwierdzania treści z Gazy, a dziennikarze mogą wejść tylko w osłonie izraelskich wojsk. W czerwcu ponad 250 naczelnych redakcji podpisało otwarty list wzywający Izrael do zapewnienia dziennikarzom nieograniczonego dostępu do Strefy Gazy, podkreślając, że obecne ograniczenia stanowią bezprecedensowy zakaz niezależnego dostępu mediów podczas nowoczesnej wojny.
W odniesieniu do tego co Siły Obronne Izraela (IDF) czynią w Strefie Gazy padają dwa określenia: ludobójstwo i zbrodnie wojenne. To różne pojęcia prawne, choć mogą się częściowo nakładać.
Ludobójstwem jest celowe i systematyczne działanie mające na celu zniszczenie w całości lub części grupy narodowej, etnicznej, rasowej lub religijnej. Kluczowe jest tu zamierzenie zniszczenia grupy jako takiej, a nie tylko atak na poszczególnych ludzi. Przykłady: Holocaust, ludobójstwo Ormian w Imperium Osmańskim, ludobójstwo w Rwandzie.
Zbrodnią wojenną jest naruszenia prawa wojennego w trakcie konfliktów zbrojnych, np. mordowanie jeńców wojennych, tortury, ataki na cywilów, niszczenie mienia, które nie jest celowym elementem działań militarnych. Nie muszą obejmować zamiaru zniszczenia całej grupy i dotyczą raczej naruszenia zasad prowadzenia wojny, określonych międzynarodowymi konwencjami...
