Samoloty Jak-130 zostały sfilmowane już w barwach irańskiego lotnictwa w 8. Taktycznej Bazie Lotniczej Chatami, która leży na północny-wschód od miasta Isfahanu. Materiały opublikowano 2 września m.in. w państwowej telewizji IRNA. Rosyjskie maszy przyleciały w częściach na pokładzie dwóch samolotów An-124 wraz z personelem odpowiedzialnym za ich montaż i co najmniej 6 pilotami-instruktorami, którzy szkolą irańskich lotników. Teheran w 2021 roku zamówił 24 samoloty szkolno-bojowe Jak-130. Prawdopodobnie przyczyną były problemy z uruchomieniem produkcji własnego samolotu podobnej klasy o nazwie Jasin, którego prototyp zaprezentowano publicznie w 2019 roku.
Rosyjskie maszyny szkolno-bojowe mogą oczywiście być wykorzystane do atakowania celów naziemnych, ale ich główne zadanie to najprawdopodobniej przygotowanie pilotów irańskich do lotów na myśliwcach Su-35E. Chodzi o maszyny, które miały pierwotnie trafić do Egiptu, ale Moskwa straciła tego klienta i zdecydowała się sprzedać maszyny do Iranu. Teheran opłacił tą transakcję w głównym zakresie dostawami tak potrzebnych na Ukrainie bezzałogowców Shahed różnych wersji. Zarówno w wariancie rozpoznawczo-uderzeniowym jak też, a może przede wszystkim dronów kamikaze Shahed-136. Moskwa uzyskała od Teheranu również dokumentację, oprzyrządowanie i technologie niezbędne do samodzielnej produkcji tego typu broni.
Pierwsze Su-35E prawdopodobnie trafiły do Iranu już w kwietniu tego roku, ale oficjalnie brak jest informacji na ten temat. Jest to jeden z najnowocześniejszych rosyjskich samolotów bojowych – jednomiejscowy myśliwiec wielozadaniowy. Wersja eksportowa posiada nieco odmienne wyposażenie niż samoloty Rosyjskich Sił Powietrzno-Kosmicznych, ale z pewnością stanowi skokowy wzrost jakości jeśli chodzi o irańskie siły powietrzne. Obecnie nie dysponują ono żadnymi nowoczesnymi samolotami. Trzon lotnictwa stanowią myśliwce MiG-29 i legendarne F-14 Tomcat sprzed rewolucji oraz maszyny F-5E/F Tiger i ich lokalnej produkcji modyfikacje. Z tej perspektywy nie tylko Su-35, ale również Jak-130 jest ogromnym skokiem technologicznym.
Jak-130 jest lekkim poddźwiękowy samolotem szkolno-bojowym, umożliwiającym szkolenie pilotów maszyn bojowych czwartej i wyższych generacji. W tym celu został wyposażony w cyfrową awionikę i tak zwany „glass cockpit”. Maszyna tego typu osiąga prędkość 1050 km/h i zasięg ponad 2,5 tys km.
Napęd samolotu stanowią dwa silniki Iwczenko-Progres AI-222-25 o ciągu 24.52 kN, co pozwala na przenoszenie do 3 ton uzbrojenia na 7 punktach podwieszenia. Do zwalczania celów powietrznych służą naprowadzane na podczerwień pociski R-73. Cele naziemne można razić z użyciem bomb kierowanych i niekierowanych, rakiet niekierowanych oraz pocisków kierowanych Ch-29.
Sylwetka samolotu Jak-130 może się wydawać polskim czytelnikom znajoma, gdyż powstał on na bazie projektu prowadzonego wspólnie przez przemysł rosyjski i włoski. Ponieważ koncepcje obu stron zaczęły mocno się różnić, zdecydowano o odrębnej pracy. Efektem był szkolno-bojowy Jak-130 oraz szkolno-treningowych Leonardo M346 Master.
