We francuskiej bazie lotniczej Mont-de-Marsan odbyła się 2 października uroczystość przekazania władzom Chorwacji pierwszego myśliwca Dassault Rafale. W 2021 roku prezydent Francji Emmanuel Macron oraz premier Chorwacji Andrej Plenković podpisali kontrakt, dotyczący przekazania Zagrzebiowi 12 używanych myśliwców Francuskich Sił Powietrznych i Kosmicznych. Za miliard euro do nowego użytkownika trafi 10 samolotów jednomiejscowych i 2 maszyny dwumiejscowe.
Dassault Rafale przekazany uroczyście Chorwacji, którą reprezentował Minister Obrony Narodowej Mario Banožić wraz z szefem Kancelarii Premiera Zvonimirem Frką-Petešićem, należy do wersji dwumiejscowej i nosi numer boczny 170. Została również zaopatrzona w utrzymane w barwach obniżonej widzialności oznaczenia chorwackiego lotnictwa, w postaci okrągłych szachownic na kadłubie i skrzydłach oraz wzoru szachownicy na całej powierzchni statecznika pionowego z umieszczoną centralnie tarczą herbową z tym samym wzorem. Na przedniej części kadłuba, pod kabiną pilotem namalowano hełm rycerski z pióropuszem. Dokładnie takie same oznaczenia barwy noszą obecnie używane przez chorwackie lotnictwo maszyny MiG-21bis.
Zaprezentowany, dwumiejscowy Dassault Rafale jest wykorzystywany do szkolenia chorwackich pilotów, którzy również wzięli udział w uroczystości, ale ze względów bezpieczeństwa nie publikowano ich wizerunków. Jak zauważył minister Mario Banožić - „ Jest to prawne przejęcie pierwszego Rafale, który ostatecznie trafi do Chorwacji, wraz z kolejnymi pięcioma maszynami, na początek drugiego kwartału 2024 r.”
Natomiast towarzyszący ministrowi Dowódca Chorwackich Sił Powietrznych, generał brygady Michael Križanec stwierdził: „Będą to samoloty czwartej generacji plus, które pozycjonują nas jako wiarygodnych partnerów NATO, członka Unii Europejskiej, na pozycji, którą mieliśmy do tej pory w innych obszarach sił zbrojnych.” Jest to stanowisko o tyle zrozumiałe, że dotąd siły powietrzne Chorwacji była poważnie technologicznie zapóźnione, wykorzystując coraz bardziej kurczącą się flotę myśliwców MiG-21bis, pochodzących z lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W Europie już tylko Rumunia posiadała te maszyny w służbie, ale systematycznie wycofywała je, zastępując używanymi F-16.
Dla Zagrzebia pozyskanie francuskich myśliwców było decyzją o tyle ważną, że konkurująca z Chorwacją militarnie i politycznie Serbia w ostatnich latach otrzymała o Rosji i Białorusi kilkanaście zmodernizowanych myśliwców MiG-29. W chwili dostarczenia pierwszej szóstki Rafale, a więc w połowie przyszłego roku, Chorwacja mocno zdeklasuje konkurenta. Pozostałe 6 maszyn ma zostać przekazanych w 2025 roku.
Dassault Rafale to francuski samolot wielozadaniowy generacji 4,5 czy też 4+, który powstał po wycofaniu się Paryża z programu Eurofighter. Stąd pewne podobieństwa obu konstrukcji, które są dość ciężkimi, dwusilnikowymi samolotami przenoszącymi znaczną ilość uzbrojenia. Francuski Rafale wyróżnia się pewnymi unikalnymi cechami, jak również posiada wariant morski, wykorzystywany na jedynym francuskim lotniskowcu z napędem atomowym Charles de Gaulle.
Samolot wielozadaniowy Dassault Rafale zbudowany został w układzie kaczka, ze skrzydłami delta, pojedynczym statecznikiem pionowym i dodatkowymi powierzchniami sterującymi w części dziobowej. Dzięki temu charakteryzuje się wysoką manewrowością. W wyniku ograniczonego zastosowania technologii stealth uzyskano bardzo wysokie konwencjonalne możliwości bojowe. Maszyna mierzy 15,27 m długości i skrzydła o rozpiętości 10,9 m. Napęd zapewniają dwa silniki turboodrzutowe z dopalaczami typu Snecma M88 o ciągu 60kN, który przy zastosowaniu dopalaczy jest podnoszony do 75 kN. Zapewnia to maszynie francuskiej prędkość 1,8 Macha, czyli ponad 1900 km/h.
Na 14 punktach podwieszenia można przenosić łącznie 9,5 tony uzbrojenia, które obejmuje szeroką gamę bomb i pocisków powietrze-ziemia oraz rakiet powietrze-powietrze. Są wśród nich przede wszystkim francuskie środki bojowe, w tym pociski powietrze-powietrze MICA, Meteor i Magic II, ale też pociski manewrujące SCALP/Storm Shadow oraz francuskie pociski rakietowe z głowicami jądrowymi ASMP-A. Wśród możliwych podwieszeń warto odnotować też zasobnik-zbiornik do tankowania w locie innych maszyn oraz zasobnik rozpoznawczy Thales AREOS (Airborne Recce Observation System). Stałe uzbrojenie myśliwca to działko lotnicze kalibru 30 mm, typu GIAT 30/M791.
