Spis treści
- Francja stawia sprawę jasno – wyklucza izraelskie firmy z targów Eurosatory 2024
- Skąd Izrael pozyskuje broń?
Izrael w ostatnim czasie z poszkodowanego kraju, który został zaatakowany przez bojowników Hamasu, staje się krajem trochę jak „gorący ziemniak” z powodu popełnianych zbrodni na ludności cywilnej w Strefie Gazy. Najpierw USA zakomunikowało, że wstrzymało jeden transport amunicji dla Izraela w świetle zapowiadanych przez Izrael planów operacji wojskowej w Rafah w Strefie Gazy, co miało pokazać Izraelowi, że jego działania nie będą tolerowane przez USA. 2 maja portal Politico przekazał, że premier Izraela Benjamin Netanjahu przyjął zaproszenie od przywódców obu amerykańskich partii do wygłoszenia przemówienia w Kongresie USA. Zaproszenie Netanjahu wzbudziło kontrowersje wśród części polityków Partii Demokratycznej, którzy w ostatnich tygodniach coraz głośniej domagali się ograniczenia amerykańskiej pomocy wojskowej dla Izraela lub obwarowania jej warunkami w związku ze skalą ofiar cywilnych wskutek izraelskich działań wojennych w Strefie Gazy.
Niezrzeszony senator Bernie Sanders, który otwarcie wyrażał dezaprobatę dla amerykańskiego wsparcia militarnego dla Izraela w trwającej wojnie, potępił zaproszenie izraelskiego przywódcy do Kongresu. Politico informuje, że niektórzy politycy Partii Demokratycznej, m.in. Hank Johnson, Maxwell Frost i Janice Schakowsky, także zasygnalizowali, że prawdopodobnie zbojkotują przemówienie Netanjahu. Zaproszeniu izraelskiego polityka stanowczo sprzeciwiła się też była spikerka Izby Reprezentantów Nancy Pelosi.
Palestyńska organizacja terrorystyczna Hamas dokonała ataku na Izrael 7 października 2023 roku, w wyniku którego 1200 osób zginęło a ponad 240 zostało porwanych do Strefy Gazy; władze izraelskie podają bilans 251 porwanych. Terrorystyczny atak spowodował operację odwetową Izraela w półenklawie palestyńskiej, której skutkiem jest wojna z Hamasem trwająca już ponad osiem miesięcy.Jak podkreśla Reuters, palestyńskie władze odpowiedzialne za opiekę zdrowotną szacują, że od tego czasu w Gazie zginęło ponad 36 280 osób.
Francja stawia sprawę jasno – wyklucza izraelskie firmy z targów Eurosatory 2024
Francuskie władze zakomunikowały, że izraelskim firmom zakazano udziału w Międzynarodowych Targach Obrony i Bezpieczeństwa - Eurosatory, które odbędą się w Paryżu w dniach 17–21 czerwca. Główny organizator targów, Coges Events, potwierdził wykluczenie, stwierdzając: „Decyzją urzędników rządowych w hali wystawowej Eurosatory 2024 nie będzie stoisk izraelskiego przemysłu obronnego”. Francuskie Ministerstwo Obrony zasugerowało, że decyzja ta była powiązana ze sprzeciwem Paryża wobec ciągłego izraelskiego ataku na Rafah w południowej Strefie Gazy. „Nie są już spełnione warunki goszczenia izraelskich firm na wystawie w czasie, gdy prezydent [przyp. red. Francji] wzywa Izrael do zaprzestania działalności w Rafah ” – oznajmiło ministerstwo agencji informacyjnej Reuters.
Według agencji prasowej AFP na francuską wystawę zarejestrowały się 74 izraelskie firmy, w tym dziesięć wystawiających broń. Wśród wystawców znalazły się izraelskie Elbit Systems, Israel Aerospace Industries, Rafael, Elta, Aeronautics, Gilat Satellite Networks, Marom Dolphin, Plasan Sasa i SIBAT, Dyrekcja Międzynarodowej Współpracy Obronnej izraelskiego Ministerstwa Obrony. „Le Monde” donosi, że w zeszłym tygodniu do organizatorów wydarzenia zwróciły się różne organizacje, żądając, aby uniemożliwiły izraelskim firmom wystawianie się, co ich zdaniem zachęcałoby do zakupu i sprzedaży „broni, która mogłaby zostać użyta w zbrodniach w Strefie Gazy i okupowanych terytoriach palestyńskich”. Oznacza to nowy poziom wykluczania izraelskich firm z wystaw.
Oświadczenie Francji nadeszło zaledwie kilka dni po zbombardowaniu przez Izrael obozu dla przesiedleńców w Rafah w południowej Gazie, wywołując międzynarodowe oburzenie i powszechne protesty we Francji. Prezydent Emmanuel Macron powiedział, że jest „oburzony” izraelskim nalotem, w wyniku którego zginęło 45 osób w obozie. W poprzednich tygodniach Francja dołączyła do innych krajów zachodnich, wzywając Izrael do powstrzymania się od inwazji na Rafah, które stało się domem dla setek tysięcy Palestyńczyków przymusowo wysiedlonych z innych części Gazy.
Thomas Portes, członek lewicowej partii France Unbowed, z radością przyjął tę decyzję na X, zauważając, że działania podjęte przeciwko Izraelowi w związku z jego atakiem na Gazę przyniosły owoce. Nalegał, aby rząd utrzymywał presję i nałożył na Izrael embargo na broń.
Decyzja została podjęta po demonstracji zwolenników propalestyńskich, która odbyła się 22 maja przed francuskim Ministerstwem Obrony, żądając wykluczenia Izraela z targów i zaprzestania sprzedaży broni do tego kraju.
W piątek 31 maja w mediach społecznościowych minister izraelskiego gabinetu wojennego Benny Gantz napisał na platformie X francuskiemu premierowi Gabrielowi Attalowi, że decyzja o zakazie izraelskiej delegacji udziału w targach obronnych „ostatecznie nagradza terror”. Dodając, że omawiał tę kwestię z premierem Francji Gabrielem Attalem i poprosił go o ponowne rozważenie decyzji.
Anonimowe źródło z dużej francuskiej firmy zbrojeniowej powiedziało i24NEWS : „Jesteśmy bardzo rozczarowani sytuacją. Z naszymi izraelskimi partnerami łączą nas historyczne relacje oparte na zaufaniu. Jest to niedopuszczalne, ale decyzję podjęły władze francuskie”.
To nie pierwsze takie potraktowanie Izraela, w marcu rząd Chile pod przewodnictwem prezydenta Gabriela Borica oświadczył, że Izrael nie będzie mógł wziąć udziału w pokazach lotniczych FIDAE 2024, które odbywają się w kwietniu. Jednak nie wszystkie kraje marginalizują Izrael, Elbit Systems został powitany na targach CANSEC w Kanadzie (29–30 maja).
Skąd Izrael pozyskuje broń?
Według Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) na Stany Zjednoczone przypadało 69% izraelskiego importu głównej broni konwencjonalnej w latach 2019–2023. Z raportu SIPRI wynika jednak, że pomimo dostaw łączny wolumen izraelskiego importu broni z USA w 2023 roku był prawie taki sam jak w 2022 roku.
Stany Zjednoczone zapewniają Izraelowi roczną pomoc wojskową o wartości 3,8 miliarda dolarów ramach 10-letniego porozumienia, które ma umożliwić jego sojusznikowi utrzymanie, jak to nazywają, „jakościowej przewagi militarnej” nad sąsiadującymi krajami – przypomina BBC.
Od początku wojny tylko dwie sprzedaże sprzętu wojskowego USA do Izraela zostały upublicznione po uzyskaniu nadzwyczajnego zezwolenia – jedna na 14 000 sztuk amunicji czołgowej o wartości 106 milionów dolarów, a druga na 147 milionów dolarów komponentów do produkcji pocisków artyleryjskich kal. 155 mm.
Według SIPRI Niemcy są kolejnym co do wielkości eksporterem broni do Izraela, odpowiadającym za 30% importu w latach 2019–2023. W 2023 r. wartość sprzedaży broni przez kraj europejski do Izraela wyniosła 326,5 mln euro co stanowi 10-krotny wzrost w porównaniu z 2022 r. – przy czym większość pozwoleń na wywóz została przyznana po atakach z 7 października.
Niemiecki rząd podał w styczniu, że sprzedaż obejmowała sprzęt wojskowy o wartości 306,4 mln euro i „broń wojenną” o wartości 20,1 mln euro. Według agencji informacyjnej DPA, wśród tych ostatnich znajdowało się 3000 przenośnych broni przeciwpancernych i 500 000 sztuk amunicji do broni automatycznej lub półautomatycznej. Stwierdzono również, że większość licencji eksportowych została przyznana na pojazdy lądowe oraz technologie opracowywania, montażu, konserwacji i naprawy broni.
We wrześniu ubiegłego roku, tuż przed rozpoczęciem wojny, Niemcy podpisały z Izraelem umowę o wartości 3,5 miliarda dolarów na zakup zaawansowanego systemu obrony przeciwrakietowej Arrow 3, przechwytującej rakiety balistyczne dalekiego zasięgu. Porozumienie – największe w historii Izraela – musiało zostać zatwierdzone przez Stany Zjednoczone, ponieważ wspólnie opracowały one system.
Na trzecim miejscu znajdują się Włochy, odpowiadały za zaledwie 0,9% izraelskiego importu w latach 2019–2023. Sprzedaż obejmowała śmigłowce i artylerię morską. Sprzedaż „broni i amunicji” wyniosła w ubiegłym roku 13,7 mln euro, jak podaje magazyn Altreconomia, cytując krajowe biuro statystyczne ISTAT. W okresie od października do grudnia zatwierdzono eksport o wartości około 2,1 mln euro.
Według BBC Izrael obecnie zajmuje 9 miejsce co do wielkości eksportera broni na świecie, skupiający się na zaawansowanych produktach technologicznych, a nie na sprzęcie wielkoskalowym. Według SIPRI miała 2,3% udziału w światowej sprzedaży w latach 2019–2023, przy czym trzema głównymi odbiorcami były Indie (37%), Filipiny (12%) i Stany Zjednoczone (8,7%). Według izraelskiego ministerstwa obrony wartość sprzedaży w 2022 r. wyniosła 12,5 miliarda dolarów. Ministerstwo podało, że bezzałogowe statki powietrzne stanowiły 25% tego eksportu, następnie pociski, rakiety i systemy obrony powietrznej (19%) oraz radary i systemy walki elektronicznej (13%).
