Decyzja Litwy o wyborze brazylijskiego samolotu transportowego Embraer KC-390 Millennium jako przyszłej platformy powietrznej dla jej sił zbrojnych stanowi przełomowy moment w modernizacji litewskich zdolności wojskowych. Wpisuje się on w szerszy kontekst rosnącego zaangażowania tego państwa w struktury NATO oraz potrzebę reagowania na dynamicznie zmieniające się wyzwania w dziedzinie bezpieczeństwa regionalnego. Wybór przez Litwę samolotów KC-390 nie był przypadkowy, lecz efektem gruntownej analizy porównawczej różnych dostępnych na rynku samolotów transportowych zarówno pod względem parametrów technicznych, jak i zgodności z wymogami sojuszniczymi.
KC-390 Millennium to nowoczesna, odrzutowa maszyna transportowa średniego zasięgu, zaprojektowana przez brazylijskiego producenta Embraer z myślą o wielozadaniowości i elastyczności operacyjnej. Samolot ten może nie tylko przewozić żołnierzy, sprzęt wojskowy i ładunki logistyczne, ale również realizować misje ewakuacji medycznej, tankowania w powietrzu, desantów spadochronowych czy działań w trudnych warunkach terenowych i klimatycznych.
W odróżnieniu od wielu konkurentów na rynku jak na przykład amerykańskiego C-130J Super Hercules, brazylijska maszyna oferuje wyższe prędkości przelotowe, większą ładowność, a także nowocześniejsze systemy awioniki i sterowania, co czyni go bardzo atrakcyjnym wyborem dla mniejszych państw NATO, które chcą dysponować nowoczesną i efektywną flotą przy zachowaniu rozsądnych kosztów operacyjnych.
Polecany artykuł:
Jak powiedziała litewska wiceminister obrony narodowej, Lorety Maskaliovienė:
„Dokładnie przeanalizowaliśmy różne typy samolotów transportowych dostępnych na rynku, a nasza ocena jasno wykazała, że C-390 Millennium jest najbardziej odpowiednią platformą do spełnienia naszych krajowych wymagań operacyjnych. Dlatego Litwa wybrała Embraer Company do dalszych negocjacji i spodziewa się sfinalizować umowę zakupu w nadchodzących miesiącach”.
Wypowiedź ta podkreśla pragmatyczny charakter decyzji: wybór C-390 ma na celu nie tylko zwiększenie mobilności operacyjnej litewskich sił zbrojnych, ale także umożliwienie krajowi bardziej aktywnego udziału w sojuszniczych operacjach reagowania kryzysowego, ćwiczeniach międzynarodowych oraz misjach logistycznych.
Szczególnie istotne jest to w kontekście potencjalnych zagrożeń ze strony Rosji i wzrostu znaczenia tzw. „przemyku suwalskiego” – kluczowego geostrategicznego obszaru, przez który Litwa musi zapewnić zdolność do szybkiego przerzutu wojsk i sprzętu w razie zagrożenia. Z kolei prezes Embraer Defence & Security, Bosco da Costa Junior, w swoim komentarzu zwraca uwagę na to, że Litwa dołącza tym samym do coraz szerszego grona europejskich użytkowników tej platformy, wśród których są już między innymi Holandia, Portugalia, Austria, Czechy, Węgry czy Szwecja.
„Jesteśmy zaszczyceni, że zostaliśmy wybrani przez władze Litwy. Ten wybór odzwierciedla zaangażowanie Embraer w umacnianie zdolności obronnych w Europie. W tym względzie C-390, ze swoją wszechstronnością, wydajnością i interoperacyjnością NATO, jest idealną platformą — łatwo dostępną do wykonywania najbardziej wymagających misji”.
16 czerwca, pierwszego dnia Paris Air Show, Embraer ogłosił, że Portugalia zamawia szósty KC-390. Następnie, 17 czerwca, Embraer ogłosił, że Holandia zamówiła najnowocześniejszy Aeromedical Evacuation System dla floty C-390 Królewskich Holenderskich Sił Powietrznych: samowystarczalny, transportowany drogą powietrzną moduł medyczny typu roll-on/roll-off, który pełni funkcję mini szpitala.
Oznacza to nie tylko wzmocnienie interoperacyjności w ramach NATO, ale również możliwość budowania wspólnych mechanizmów szkoleniowych, logistycznych oraz wspólnego serwisowania i zarządzania flotą, co w dłuższej perspektywie obniża koszty eksploatacji i zwiększa spójność systemów uzbrojenia w regionie. Embraer, który posiada zakłady i centra serwisowe także w Europie, zadeklarował pełne wsparcie dla litewskiego programu, w tym potencjalne zaangażowanie litewskiego przemysłu w działania towarzyszące.
Sam proces przetargowy został już oficjalnie uruchomiony, a podpisanie umowy spodziewane jest w ciągu kilku miesięcy. Zakup ma objąć trzy maszyny C-390, co – biorąc pod uwagę skalę litewskich sił powietrznych – stanowi znaczący krok naprzód w kierunku zbudowania elastycznych, wielozadaniowych i nowoczesnych zdolności transportu powietrznego. Maszyny te będą mogły operować zarówno z nowoczesnych baz, jak i z pasów nieprzygotowanych, dzięki solidnej konstrukcji, silnemu podwoziu i technologii fly-by-wire z zaawansowanym systemem wspomagania pilota.
W dłuższym horyzoncie strategicznym wybór C-390 przez Litwę wpisuje się w rosnące zainteresowanie państw Europy Środkowo-Wschodniej zakupami sprzętu, który nie tylko zwiększa autonomiczne zdolności obronne, ale jednocześnie wzmacnia ich pozycję w ramach NATO przez udział we wspólnych programach z innymi członkami Sojuszu. To również wyraźny sygnał, że państwa regionu coraz częściej spoglądają poza tradycyjnych dostawców z USA czy Europy Zachodniej i są gotowe do współpracy z partnerami z globalnego Południa – pod warunkiem, że oferują oni produkty nowoczesne, sprawdzone i interoperacyjne.
W rezultacie, decyzja Litwy to nie tylko kwestia techniczna czy logistyczna – to manifestacja szerszej strategii obronnej, która zakłada zwiększenie zdolności do autonomicznego działania, większe uczestnictwo w działaniach NATO, a także unowocześnienie całego systemu reagowania kryzysowego i zabezpieczania przestrzeni powietrznej, logistyki oraz transportu wojskowego w sytuacjach nagłych, w tym także humanitarnych i medycznych.
