Spis treści
- Nowe instrumenty finansowe
- Polska skorzysta na zmianach
- Priorytety inwestycyjne
- Wsparcie dla europejskiego przemysłu
- Integracja z Ukrainą
- Uproszczenie procedur
- Długoterminowa perspektywa
Nowe instrumenty finansowe
19 marca 2025 roku Komisja Europejska przedstawiła białą księgę w sprawie obronności europejskiej – Gotowość 2030. Określa ona ramy dla planu ReArm Europe, którego celem jest zmobilizowanie ponad 800 mld euro w celu wzmocnienia obronności Europy.
Oprócz instrumentu SAFE, KE proponuje państwom członkowskim możliwość zwiększenia wydatków na obronność o 1,5 proc. PKB bez obawy o procedurę nadmiernego deficytu.
„Komisja proponuje państwom członkowskim dosyć innowacyjną ofertę finansowania, czyli zwiększenie możliwości finansowania wydatków obronnych. Czy to oferując program SAFE, czyli 150 mld euro na wydatki, żeby uzupełnić braki, zidentyfikować krytyczne zdolności, których nam brakuje, czy też dając państwom członkowskim przestrzeń fiskalną do zwiększenia wydatków już z budżetu krajowego na cele obronne, które nie będą wliczane do procedury nadmiernego deficytu – tłumaczy w rozmowie z agencją Newseria Katarzyna Smyk, dyrektorka Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.”
Polska skorzysta na zmianach
Polska, która obecnie znajduje się w procedurze nadmiernego deficytu, szczególnie skorzysta na proponowanych zmianach.
„Polska znajduje się w procedurze nadmiernego deficytu także dlatego, że realizuje wysokie inwestycje na cele obronne, więc taka ulga od tych wydatków będzie dla Polski bardzo ważna i Polska o to, jak widać skutecznie, zabiegała.”
Priorytety inwestycyjne
Instrument SAFE ma wesprzeć inwestycje w kluczowe obszary obronności, takie jak amunicja, pociski kierowane, systemy artyleryjskie, drony, obrona powietrzna i cyberbezpieczeństwo, walka elektroniczna czy systemy do ochrony infrastruktury krytycznej. O dofinansowanie będą mogły ubiegać się zarówno pojedyncze państwa, jak i grupy państw członkowskich, a także Ukraina i Norwegia.
Wsparcie dla europejskiego przemysłu
Celem planu ReArm Europe jest nie tylko wzmocnienie obronności, ale także rozwój europejskiego przemysłu obronnego. „Spośród 150 mld euro proponujemy, aby 65 proc. tej kwoty wydane zostało na zdolności europejskie bądź produkowane w Europie.” Wspólne umowy na zamówienia publiczne będą zawierały wymóg, aby co najmniej 65 proc. komponentów pochodziło z UE, EFTA-EOG lub Ukrainy.
Integracja z Ukrainą
Plan zakłada również coraz ściślejszą integrację ukraińskiego sektora obronnego z unijnym.
Jednym z celów tego pakietu w zakresie wspierania unijnych zdolności obronnych jest również dalsze wspieranie Ukrainy i korzystanie z jej doświadczeń – mówi Katarzyna Smyk. Ukraina w tym procesie aplikowania o środki jest takim samym partnerem jak każde państwo członkowskie.”
Uproszczenie procedur
KE planuje również uprościć procedury administracyjne związane z zakładaniem firm w sektorze obronnym.
"Komisja Europejska identyfikuje wiele barier na rynku dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw czy w ogóle przedsiębiorczości w dziedzinie obrony. Jedną z nich są bariery administracyjne, biurokratyczne. Dlatego temu pakietowi towarzyszy również pakiet uproszczeniowy, którego celem jest to, aby inwestycji w obronność towarzyszyły lżejsze kryteria związane z wymogami przy otwieraniu firmy.”
Długoterminowa perspektywa
Propozycje zawarte w białej księdze to rozwiązania krótkoterminowe. Dalsze zmiany, w tym większe wykorzystanie funduszy europejskich na cele zbrojeniowe, będą możliwe w kolejnej perspektywie finansowej 2028-2034. „
"To, co może zmienić sytuację, to jest nowy budżet Unii Europejskiej. Dyskusje w jego sprawie zaczniemy już latem, kiedy Komisja Europejska przedłoży propozycje. Natomiast ten budżet obejmuje okres od 2028 do 3034 roku, a reagować musimy już teraz – podkreśla Katarzyna Smyk.”
Na podstawie Newseria
