Spis treści
- Ile lotniskowców mają USA?
- Opóźnienia w dostawie USS John F. Kennedy (CVN-79)
- Marynarka Wojenna szuka rozwiązań
- Doświadczenia z budowy poprzednika
- Historia opóźnień
- Konsekwencje opóźnień
- Decyzja o jednofazowej dostawie
- Kolejne opóźnienia w perspektywie
- Lotniskowce typu Ford nowa jakość w US Navy
Lotniskowce odgrywają kluczową rolę w strategii militarnej i geopolitycznej Stanów Zjednoczonych, stanowiąc fundament projekcji siły, zapewnienia bezpieczeństwa narodowego oraz utrzymania globalnej dominacji morskiej. Lotniskowce są widocznym symbolem siły USA, odstraszającym potencjalnych przeciwników, takich jak Chiny czy Rosja. Ich obecność w regionie wzmacnia sojusze i odstrasza przeciwników.
Ile lotniskowców mają USA?
Stany Zjednoczone posiadają obecnie 11 aktywnych lotniskowców z napędem jądrowym, należących do dwóch typów: Nimitz oraz Gerald R. Ford. Lotniskowce typu Nimitz są trzonem floty USA i jest ich obecnie 10:
-
USS Nimitz (CVN-68) - w służbie od 3 maja 1975;
-
USS Dwight D. Eisenhower (CVN-69) - w służbie od 18 października 1977;
-
USS Carl Vinson (CVN-70) - w służbie od 13 marca 1982;
-
USS Theodore Roosevelt (CVN-71) - w służbie od 25 października 1986;
-
USS Abraham Lincoln (CVN-72) - w służbie od 11 listopada 1989;
-
USS George Washington (CVN-73) - w służbie od 4 lipca 1992;
-
USS John C. Stennis (CVN-74) - w służbie od 9 grudnia 1995;
-
USS Harry S. Truman (CVN-75) - w służbie od 25 lipca 1998;
-
USS Ronald Reagan (CVN-76) - w służbie od 12 lipca 2003;
-
USS George H.W. Bush (CVN-77) - w służbie od 10 stycznia 2009;
Lotniskowce tupu Ford, są najnowocześniejszymi i najmłodszymi lotniskowcami obecnie w służbie na razie US Navy ma tylko jeden lotniskowiec tego typu.
-
USS Gerald R. Ford (CVN-78) - w służbie od 22 lipca 2017;
-
USS John F. Kennedy (CVN-79) - Dostarczenie dopiero w marcu 2027 roku;
-
USS Enterprise (CVN-80) - w budowie, rozpoczętej w 2022 roku; Ma zostać dostarczony w lipcu 2030 roku, zamiast we wrześniu 2029 roku.
-
USS Doris Miller (CVN-81) - w budowie, rozpoczętej w 2023 roku;
Jak wiadomo, wszystkie lotniskowce nie mogą działać jednocześnie, jest potrzebna rotacja, zapewnienie serwisu czy koniecznych napraw. Zazwyczaj lotniskowiec przechodzi cykl konserwacji co 32 miesiące, który obejmuje okres dokowania i rozległe naprawy. Bo tak naprawdę tylko połowa z 11 lotniskowców jest w pełni dostępna – co sprawia, że marynarka jest bardziej obciążona, niż by sobie tego życzyła. W obecnej chwili, dwa lotniskowce, USS Nimitz i USS Carl Vinson, znajdują się na Bliskim Wschodzie. Trzeci, USS Gerald R. Ford, wyruszył pod koniec czerwca na misję do obszaru operacyjnego 6. Floty USA, obejmującego wschodnią część Morza Śródziemnego.
Opóźnienia w dostawie USS John F. Kennedy (CVN-79)
Zgodnie z dokumentami uzasadniającymi budżet Marynarki Wojennej na rok fiskalny 2026, USS John F. Kennedy (CVN-79) zostanie dostarczony dopiero w marcu 2027 roku. Pierwotny plan zakładał dostawę w lipcu 2025 roku. Oznacza to, że po raz pierwszy od wielu lat Stany Zjednoczone będą czasowo dysponować tylko dziesięcioma lotniskowcami, co może ograniczyć ich zdolność do natychmiastowej reakcji na kryzysy w różnych regionach świata, szczególnie w obszarze Azji i Pacyfiku.
Jak czytamy w najnowszym budżecie na budowę okrętów na rok finansowy 2026:
„Termin dostawy CVN 79 został przesunięty z lipca 2025 r. na marzec 2027 r. (wstępne przyjęcie do ustalenia) w celu wsparcia zakończenia certyfikacji zaawansowanego urządzenia hamującego (AAG) i kontynuacji prac nad zaawansowaną windą broni (AWE).”
Oba te systemy są nowością w typie Ford i, jak się okazuje, sprawiają niemałe problemy. Szacunkowe 20-miesięczne opóźnienie jest najnowszym z szeregu opóźnień mających wpływ na niemal każdy większy projekt Marynarki Wojennej.
„Wszystkie nasze programy to jeden wielki bałagan” – powiedział sekretarz marynarki wojennej John Phelan na niedawnym przesłuchaniu w Kongresie.
W kwietniu przedstawiciele Marynarki Wojennej poinformowali członków podkomisji Senatu, że zarówno siły zbrojne, jak i stocznia HII-Newport News Shipbuilding, produkująca CVN 79, są „bardzo skoncentrowane” na jak najszybszym skończeniu gotowego do walki okrętu. Poinformowali również, że budowa CVN 79 została ukończona w około 95%.
Marynarka Wojenna szuka rozwiązań
W odpowiedzi na te trudności, rzecznik Marynarki Wojennej w oświadczeniu dla USNI News zaznaczył, że:
„Marynarka wojenna bada możliwości wstępnego odbioru okrętu przed formalną dostawą i ściśle współpracuje z zainteresowanymi stronami, aby zapewnić jak najszybsze przejście do operacji floty i lotniskowca zdolnego do walki.”
Oznacza to, że Marynarka Wojenna rozważa przyjęcie okrętu w ograniczonym zakresie, zanim wszystkie systemy zostaną w pełni certyfikowane. Bloomberg zaznacza, że obecnie Marynarka Wojenna USA wraz z głównym wykonawcą, firmą Huntington Ingalls Industries (HII), intensywnie pracują nad rozwiązaniem problemów produkcyjnych, aby zapewnić ukończenie budowy USS John F. Kennedy (CVN-79). Rzecznik HII, Todd Corillo, wyjaśnił, że firma skupia się na przezwyciężaniu trudności związanych z produkcją i łańcuchem dostaw, które wpływają zarówno na programy budowy lotniskowców, jak i okrętów podwodnych.
Doświadczenia z budowy poprzednika
Rzecznik HII Newport News Shipbuilding, Todd Corillo, wyjaśnił, że firma stara się wykorzystać doświadczenia zdobyte podczas budowy pierwszego okrętu w tego typu:
„W szczególności budowa John F. Kennedy (CVN 79) była dość zaawansowana, gdy zrealizowano wiele wniosków wyciągniętych z budowy Forda, co uniemożliwiło terminowe wdrożenie wniosków wyciągniętych z budowy Kennedy'ego.”
Dodał również, że kolejne okręty Enterprise (CVN 80) i Doris Miller (CVN 81), będą mogły w większym stopniu skorzystać z doświadczeń zdobytych przy budowie Forda.
Historia opóźnień
Warto przypomnieć, że opóźnienia w budowie USS John F. Kennedy nie są nowością. Już w 2023 roku Marynarka Wojenna przesunęła termin dostawy z czerwca 2024 roku na 2025 rok. Powodem były prace, które zazwyczaj wykonywane są po dostawie, w okresie Post Shakedown Availability.
Podobne problemy dotknęły również USS Gerald R. Ford (CVN-78), główny okręt tego typu. Opóźnienia były spowodowane trudnościami z instalacją i integracją wind broni oraz problemami z systemem AAG.
Konsekwencje opóźnień
Opóźnienia w dostawie USS John F. Kennedy mają poważne konsekwencje dla Marynarki Wojennej USA. USS Nimitz (CVN-68), najstarszy lotniskowiec w służbie, ma zostać wycofany z eksploatacji w maju 2026 roku. Oznacza to, że flota Marynarki Wojennej zmniejszy się z 11 do 10 lotniskowców na prawie rok, zanim JFK wejdzie do służby.
Decyzja o jednofazowej dostawie
W 2020 roku Marynarka Wojenna zrezygnowała z dwufazowego podejścia do dostawy Kennedy'ego na rzecz dostawy jednofazowej. Jak czytamy w dokumentach budżetowych na rok finansowy 2024, wydłużyło to o dwa lata prace nad szczegółowym projektem i umową na budowę lotniskowca.
Dodatkowe prace obejmowały modyfikacje, dzięki którym lotniskowiec mógłby obsługiwać samoloty piątej generacji F-35C Joint Strike Fighter Lightning II oraz nowy radar Enterprise Air Surveillance Radar.
Początkowo Marynarka Wojenna uważała, że dwufazowy model dostawy pozwoli zaoszczędzić pieniądze. Jednak, gdy ustawodawcy zażądali, aby JFK został wyposażony w modyfikacje F-35C przed zakończeniem okresu dostępności po próbach morskich, służba zrezygnowała z planów dostawy w dwóch fazach.
Kolejne opóźnienia w perspektywie
Niestety, to nie koniec złych wiadomości, jak zauważa USNI News najnowsze dokumenty budżetowe wskazują, że przyszły USS Enterprise (CVN-80) również ma prawie roczne opóźnienie. Lotniskowiec ma zostać dostarczony w lipcu 2030 roku, zamiast we wrześniu 2029 roku.
„Termin dostawy CVN 80 został przesunięty z września 2029 r. na lipiec 2030 r. z powodu opóźnień w dostępności materiałów i wydajności przemysłu/łańcucha dostaw” – czytamy w dokumentach budżetowych.
Rzecznik Marynarki Wojennej oświadczył, że harmonogram CVN 80 jest zagrożony przez opóźnienia w dostawach materiałów o krytycznym znaczeniu.
Lotniskowce typu Ford nowa jakość w US Navy
Lotniskowce typu Gerald R. Ford to najbardziej zaawansowane okręty Marynarki Wojennej USA, zaprojektowane jako następca typu Nimitz, oferujące przełomowe technologie i większą efektywność operacyjną. Mają 333 metry długości, wyporność około 100 000 ton i są napędzane dwoma reaktorami jądrowymi A1B, zapewniającymi niemal nieograniczony zasięg przez 25 lat bez wymiany paliwa, z prędkością maksymalną ponad 30 węzłów.
Załoga liczy około 4500 osób, o 20% mniej niż w typu Nimitz, dzięki automatyzacji. Wyposażone w elektromagnetyczny system katapult EMALS, umożliwiają szybsze starty (do 160 dziennie) i obsługę zarówno ciężkich myśliwców, jak F-35C, jak i lżejszych dronów, takich jak MQ-25 Stingray. Zaawansowany system lin hamujących AAG zwiększa niezawodność lądowań, a radar dwuzakresowy DBR zapewnia precyzyjne wykrywanie celów, w tym pocisków balistycznych i dronów. Uzbrojenie obejmuje systemy Phalanx CIWS, pociski RIM-116 RAM i RIM-162 ESSM, z planami integracji broni laserowej. Przenoszą do 90 statków powietrznych, w tym F/A-18E/F, EA-18G Growler i E-2D Hawkeye. Modułowa konstrukcja ułatwia modernizacje, umożliwiając adaptację do przyszłych technologii, takich jak autonomiczne drony.
Pierwszy okręt, USS Gerald R. Ford, przyjęty w 2017 roku, kosztował 17 mld USD i zakończył udaną misję w 2024 roku, wspierając operacje w Morzu Śródziemnym.
Polecany artykuł:
