Spis treści
- Ujawnienie tajnych planów
- Baza w Jasnym pod lupą
- Zachodnie komponenty w rosyjskich bazach
- Rosja rozwija swój arsenał nuklearny
Ujawnienie tajnych planów
Dziennikarze z Danwatch i Der Spiegel odkryli tajne plany ujawniające układ obiektów wojskowych ze strategiczną bronią jądrową latem 2024 r. Chociaż władze rosyjskie ograniczyły dostęp do tych zapisów, dziennikarze byli w stanie ominąć te środki „wykorzystując różne technologie cyfrowe, w tym sieć serwerów zlokalizowanych w Rosji, Kazachstanie i Białorusi”.
Dziennikarze przeanalizowali dwa miliony stron z przetargów wojskowych w Rosji. Dokumenty przedstawiają plany pięter i szczegóły wyposażenia obiektów 621. i 368. pułku rakietowego oraz opisują materiały potrzebne do budowy i kto powinien je dostarczyć. Jak podkreślono w publikacji, „dokumenty ujawniają, jak równolegle z rozwojem systemów uzbrojenia w całej Rosji budowano zupełnie nowe obiekty; stare bazy zostały zrównane z ziemią i odbudowane od podstaw”.
W publikacji dodano, że wiele obiektów jądrowych zostało zburzonych i odbudowanych w ciągu ostatniej dekady, ale „wzniesiono setki nowych koszar, wież strażniczych, centrów kontroli i budynków magazynowych, a także wykopano kilometry podziemnych tuneli”.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rosyjskimi wojskowe dokumenty przetargowe nie powinny być publikowane w domenie publicznej od 2020 r. Jak przypomina portal Meduza, Duma Państwowa wtedy uchwaliła ustawę zaostrzającą przepisy dotyczące kontraktów na zamówienia wojskowe, powołując się na obawy dotyczące tajemnic bezpieczeństwa narodowego, które często występują w tych dokumentach. W tym samym czasie Ministerstwo Obrony Rosji utworzyło nową bazę danych dla zamówień wojskowych, dostępną wyłącznie dla sprawdzonych rosyjskich przedsiębiorstw. Jednak, jak wykazało dochodzenie, dokumenty te pozostają dostępne online.
Baza w Jasnym pod lupą
Portal Danwatch wśród milionów dokumentów znalazł szczegółowe plany budowy i modernizacji bazy w pobliżu miasta Jasny, gdzie od 2019 r. przechowywany jest hipersoniczny pocisk szybujący Avangard.
W dokumentacji przetargowej znalazły się m.in. opisy zastosowanych systemów bezpieczeństwa, w tym lokalizacja czujników aktywności sejsmicznej i radioaktywności, a także kamer z takimi wiadomościami jak „Stój! Zawróć! Strefa zakazana!”, „Przysięga wojskowa” i „Zasady pielęgnacji obuwia”. Można dowiedzieć się o miejscu przebywania żołnierzy oraz przechowywania broni. Zapisy ujawniają również wewnętrzny układ obiektów, w tym opisy miejsc, w których żołnierze jedzą, śpią, korzystają z toalety i odpoczywają. Opisują również sprzęt sportowy używany przez wojsko, głównie bieżnie i ciężarki, a także gry, w które grają, takie jak szachy i warcaby.
„Do tej pory mogliśmy monitorować te bazy tylko z góry, korzystając z obrazów satelitarnych” – powiedział Danwatch i Der Spiegel Hans M. Kristensen, dyrektor Nuclear Information Project w Federation of American Scientists. „Teraz, dzięki tym wyjątkowym rysunkom, możemy po raz pierwszy dostać się do środka budynków i pod ziemię. To zupełnie niespotykane”.
Eksperci cytowani przez duńskie i niemieckie media zwracają uwagę, że odtajnienie tak szczegółowego materiału może wyrządzić Rosji szkody, a w najgorszym wypadku nowe bazy broni jądrowej będą podatne na ataki. Hans Kristensen, dyrektor Nuclear Information Program w Federation of American Scientists, który monitoruje rozwój arsenałów nuklearnych mocarstw od dziesięcioleci, nazwał to „absolutnie niewiarygodnym”, że dziennikarze byli w stanie znaleźć takie informacje o rosyjskich obiektach nuklearnych.
Zachodnie komponenty w rosyjskich bazach
Inny wątek ustaleń Danwatch i "Der Spiegel" to wykorzystywanie przez Rosję do modernizacji swoich baz części pochodzących z Danii, w tym zaworów, pomp i izolacji, prawdopodobnie wyprodukowanych przez rosyjskie oddziały duńskich spółek.
Koncerny Danfoss i Grundfos sprzedały swoje udziały w Rosji w 2022 r., ale producent izolacji Rockwool posiada jeszcze cztery fabryki. Wszystkie trzy firmy zaprzeczyły, aby ich części były wykorzystywane w obiektach wojskowych, twierdzą także, że nie naruszyły żadnych sankcji.
Według dokumentów do budowy bazy w Jasnym zamówiono i dostarczono również produkty od dużych firm z Niemiec, Francji, Włoch, Holandii oraz Szwajcarii.
Polecany artykuł:
Rosja rozwija swój arsenał nuklearny
Władimir Putin konsekwentnie podkreślał potrzebę modernizacji broni jądrowej, deklarując w październiku 2024 r., że Rosja będzie kontynuować rozwój swoich strategicznych sił odstraszania i będzie unowocześniać swoje Strategiczne Siły Rakietowe (RVSN) za pomocą nowych stałych i mobilnych systemów. W 2024 r. Władimir Putin zatwierdził zaktualizowaną doktrynę nuklearną Rosji. Dokument zawierał klauzulę o możliwości ataku nuklearnego w odpowiedzi na „agresję jakiegokolwiek państwa nieposiadającego broni jądrowej z udziałem lub wsparciem mocarstwa nuklearnego”. Wówczas Kreml oświadczył, że użycie przez Ukrainę zachodnich rakiet niejądrowych przeciwko Rosji zgodnie z nową doktryną może być podstawą do odpowiedzi nuklearnej.
Wcześniej Rosja utworzyła jednostki szturmowe złożone z personelu Strategicznych Sił Rakietowych (RVSN). Dowództwo rosyjskie już rozmieściło te jednostki w rejonie Torecka na wschodzie Ukrainy. W sumie w Rosji jest 11 składów broni jądrowej. Rosja ma około 900 strategicznych głowic nuklearnych rozmieszczonych w podziemnych silosach. W ciągu ostatniej dekady większość z nich została zmodernizowana i wzmocniona, szczególnie za pomocą elektronicznych systemów monitoringu i nowoczesnych systemów obrony powietrznej.
