W inauguracji Wielką Brytanię reprezentował wiceminister obrony lord Vernon Coaker, a Królestwo Szwecji – minister obrony Pål Jonson.
Sojusznicze zobowiązania – polska deklaracja
Wicepremier, minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił w swoim wystąpieniu, że NATO stało się silniejsze dzięki przystąpieniu Szwecji do Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz obecności brytyjskich sojuszników.
– Jesteśmy silniejsi razem i tylko w takim wypadku jesteśmy w stanie obronić nasze wartości, nasze tradycje, naszą kulturę (…). Sojusz Północnoatlantycki jest sojuszem obronnym, chroniącym nasze terytoria, naszych mieszkańców, nasze wartości, naszą cywilizację (…). Chciałbym tutaj w obecności naszych przyjaciół z Wielkiej Brytanii i Szwecji potwierdzić wszystkie zobowiązania państwa polskiego wobec naszych sojuszników w NATO, (...) ze szczególnym uwzględnieniem artykułu 5. – oświadczył szef MON.
Co ważne, dodał, że Polska oczekuje od reszty państw NATO tego samego.
Kosiniak-Kamysz poinformował, że nad Bałtykiem prowadzona będzie operacja sojusznicza, w której wezmą udział żołnierze szwedzcy i brytyjscy. – Ochrona polskiej przestrzeni powietrznej, ochrona państw bałtyckich to nasze sojusznicze zobowiązanie, z którego nasi przyjaciele się wywiązują. Stwierdził również, że obecność żołnierzy szwedzkich i brytyjskich jest „potwierdzeniem sojuszniczych zobowiązań, ale też ogromnym wsparciem dla walczącej Ukrainy”. – Bez zabezpieczenia logistyki, bez infrastruktury, bez dostarczania sprzętu nie ma szans na powodzenie Ukrainy, nie ma szans na obronę Ukrainy i jej niepodległości i odzyskiwanie swoich terytoriów.
Szwecja po raz pierwszy uczestniczy w Air Policing
Wicepremier mówił również o wyzwaniach dla polskiej prezydencji w Radzie UE, m.in. o pracy nad mobilnością militarną. W tym kontekście mówił o zaplanowanym na środę swoim udziale w Forum Bezpieczeństwa UE i w nieformalnym posiedzeniu Rady ds. Zagranicznych, na którym będą prowadzone rozmowy o białej księdze na rzecz obronności i zwiększeniu wydatków na obronność.
– Bardzo bym chciał, żeby podmiotem tych działań była Unia Europejska, ale również nasi sojusznicy z Wielkiej Brytanii – powiedział szef MON, podkreślając, że „ten trudny moment, w którym znalazła się Europa i świat, jest też najlepszym momentem relacji europejsko-brytyjskich od czasu Brexitu”. Swoje opinie wygłosili goście inauguracji. Minister Jonson podkreślił, że Szwecja po raz pierwszy uczestniczy w misji zagranicznej NATO Air Policing.
– To pokazuje spójność, solidarność wśród sojuszników. Jesteśmy dumni z tego, że to jest nasza pierwsza misja Air Policing i że ma ona miejsce w Polsce. Jesteśmy też dumni z tego, że możemy ją realizować wraz z Wielką Brytanią…
24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku
Samoloty Eurofighter Typhoon brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (RAF) oraz JAS-39 Gripen szwedzkich Sił Powietrznych przybyły do bazy w Malborku we wtorek (25 marca). MON podkreśliło w komunikacie o tym fakcie, że „kontyngenty naszych sojuszników pełnić będą wspólny nadzór nad przestrzenią powietrzną wschodniej flanki NATO w ramach misji enhanced Air Policing. Dla Szwecji jest to historyczna chwila, ponieważ jest to pierwsza zagraniczna misja szwedzkiego lotnictwa po wstąpieniu do Sojuszu Północnoatlantyckiego”.
NATO Air Policing to misja w czasie pokoju, której celem jest zachowanie bezpieczeństwa nieba sojuszników. Jest to zadanie zbiorowe i obejmuje ciągłą obecność – 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku – samolotów myśliwskich i załóg, które są gotowe do szybkiej reakcji na możliwe naruszenia przestrzeni powietrznej.
Misje pokojowe NATO z polskim udziałem
„Założona w 1961 r. podczas zimnej wojny, NATO Air Policing jest integralną częścią NATO Integrated Air and Missile Defence (IAMD). Działając 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku, NATO Air Policing jest stałą częścią szybko zmieniającego się środowiska bezpieczeństwa, dając NATO możliwość ochrony swojego nieba w czasie pokoju” – czytamy na stronie internetowej NATO. „NATO chroni niebo nad Bałtykiem od 2004 r., kiedy Estonia, Łotwa i Litwa dołączyły do Sojuszu. Państwa członkowskie NATO posiadające wymagane zdolności dobrowolnie przyczyniają się do misji NATO Air Policing w państwach bałtyckich, a odpowiedzialność ta jest rotacyjna co cztery miesiące...”.
Od 1 kwietnia 2025 r. polskie i rumuńskie siły powietrzne przejęły odpowiedzialność za misję NATO Baltic Air Policing, operując z bazy lotniczej w Szawlach na Litwie. Polski Kontyngent Wojskowy ORLIK-13, składający się z około 140 żołnierzy oraz myśliwców F-16 z 32. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Łasku, będzie pełnił dyżur bojowy przez najbliższe cztery miesiące, chroniąc przestrzeń powietrzną państw bałtyckich.
