Turecki program myśliwców 5. generacji coraz bardziej zaawansowany
Turecka Prezydencja Przemysłu Obronnego (SSB) potwierdziła zamówienie szóstego prototypu krajowego myśliwca KAAN. Samolot ten powstaje w ramach programu prowadzonego przez Turkish Aerospace Industries (TAI), a jego rozwój uznawany jest za największy przełom w historii tureckiego przemysłu zbrojeniowego. Każdy z zamówionych prototypów ma inne zadanie w ramach programu. Pierwszy służył do testów konstrukcji, kolejne – do walidacji awioniki i sensorów. Szósty prototyp posłuży do testów równoległych, obejmujących m.in. próby aerodynamiczne, badania odporności środowiskowej, walidację zaawansowanych systemów pokładowych i próby startowe.
Projekt realizowany jest etapowo. Pierwsze egzemplarze KAAN-a trafią do sił powietrznych z podstawowymi funkcjami stealth i fuzją sensorów. Wersje Block 30 i Block 40 mają być wyposażone w całkowicie krajowy silnik, którego rozwój jest obecnie priorytetem. Zastąpi on obecnie używane w KAAN amerykańskie silniki General Electric F110. Dzięki temu Turcja ma uniezależnić się od zagranicznych dostawców silników.
Turecki myśliwiec 5. generacji KAAN
Program KAAN rozpoczął się formalnie w 2016 roku jako część strategii modernizacji tureckich sił powietrznych. Wcześniejsze prace obejmowały analizy koncepcyjne i symulacje komputerowe. W 2019 roku na salonie lotniczym w Paryżu zaprezentowano pełnowymiarowy model maszyny, a w lutym 2024 roku KAAN odbył pierwszy lot, potwierdzając szybkie tempo rozwoju projektu.
Intensywny rozwój KAAN-a to bezpośrednia odpowiedź na decyzję USA z 2019 roku o wykluczeniu Turcji z programu F-35 po zakupie rosyjskiego systemu rakietowego S-400. Ankara, pozbawiona dostępu do amerykańskiej technologii, przyjęła wówczas kurs na pełną niezależność. Choć we wczesnej fazie projektowania wsparcia udzielił jej brytyjski BAE Systems, obecnie program rozwijany jest przede wszystkim siłami krajowymi.
Co jednak ciekawe, Ankara wznowiła rozmowy z Waszyngtonem na temat możliwości powrotu do programu F-35. Nie stoi to jednak na przeszkodzie tworzenia własnego myśliwca, który w przyszłości może znaleźć zainteresowanie również na rynkach zagranicznych, zwłaszcza Turcja że chce oferować ten samolot państwom, które z różnych względów nie mogą lub nie chcą kupować F-35. Już teraz Turcy przekonują, że KAAN znajduje się na liście zakupów Indonezji. Zainteresowanie nim mają też wykazywać kraje z Zatoki Perskiej.
Maszyna jest klasycznym przedstawicielem piątej generacji — dwusilnikowym, naddźwiękowym samolotem stealth, zdolnym do prowadzenia operacji zarówno w zakresie walki powietrznej, jak i uderzeń na cele naziemne. Kadłub zaprojektowano z naciskiem na niską wykrywalność radarową. KAAN ma wewnętrzne komory uzbrojenia, co eliminuje konieczność stosowania zewnętrznych pylonów, pogarszających charakterystykę stealth. Wyposażono go w aktywny radar AESA, system IRST, zaawansowane systemy walki elektronicznej oraz architekturę umożliwiającą fuzję danych z różnych sensorów i wspomaganie decyzji pilotów przez sztuczną inteligencję.
KAAN ma osiągać prędkości naddźwiękowe, wykazywać dużą manewrowość w walce oraz dysponować zasięgiem bojowym przekraczającym 1000 kilometrów. Już teraz pojawiają się doniesienia, że w przyszłości może potencjalnie przenosić broń hipersoniczną, a ostatnio Turcja pochwaliła się opracowaniem pocisków powietrze‑ziemia SOM‑M specjalnie na potrzeby KAAN-a.
Rozwój i integracja myśliwca w siłach powietrznych mają potrwać do początku lat 30., a pełną gotowość operacyjną KAAN ma osiągnąć w 2035 roku.
