„W momencie, gdy wystąpiła z niego (CFE) Moskwa, sytuacja zasadniczo się zmieniła” – stwierdziły władze Mołdawii.
Republika Mołdawii zamierza zawiesić Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, podpisany w Paryżu 19 listopada 1990 r. Decyzja w tej sprawie została poparta przez rząd, a następnie ma ją zatwierdzić parlament i prezydent kraju - pisze portal Newsmaker o środowej decyzji rządu.
Wśród przyczyn takiego kroku wymieniono oficjalne wystąpienie Federacji Rosyjskiej z traktatu 7 listopada 2023 r., agresję militarną na państwo członkowskie traktatu – Ukrainę, a także fakt, że Rosja jeszcze w 2007 r. zawiesiła implementację porozumienia.
Mołdawia zamierza zawiesić traktat „z możliwością powrotu do jego stosowania w późniejszym terminie”. Zawieszenie traktatu wejdzie w życie 150 dni po otrzymaniu notyfikacji przez państwa będące stronami układu.
„Z wystąpieniem Federacji Rosyjskiej z tego traktatu okoliczności, które stanowiły podstawę jego zawarcia w 1990 r., zasadniczo się zmieniły. Dotychczas o zawieszeniu traktatu zdecydowało 21 państw” – stwierdził sekretarz stanu w ministerstwie obrony Mołdawii Valeriu Mija, cytowany przez portal Newsmaker.
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie w pierwotnej wersji został podpisany 19 listopada 1990 r. przez państwa należące wówczas do Sojuszu Północnoatlantyckiego i Układu Warszawskiego. Nakładał on limity ilościowe na pięć kategorii uzbrojenia ofensywnego – czołgi, bojowe wozy piechoty, artylerię od kalibru 100 mm, samoloty i śmigłowce bojowe. Przewidywał też mechanizm wzajemnej kontroli i inspekcji.
W lipcu 2007 r. Rosja, powołując się na nieratyfikowanie zmodyfikowanej wersji Traktatu CFE przez państwa NATO, ogłosiła "zawieszenie" implementacji jego postanowień oraz zaprzestała dostarczać wymaganych przezeń informacji, zaś od 2015 r. nie uczestniczyła we Wspólnej Grupie Konsultacyjnej nadzorującej jego przestrzeganie.
Wynegocjowana w 1999 r. nowa wersja traktatu nie została ratyfikowana przez kraje NATO, bo Rosja nie zgodziła się na likwidację swych baz w mołdawskim Naddniestrzu i w Gruzji. Zachód zobowiązywał się jednak do przestrzegania traktatu pomimo braku ratyfikacji. Zmieniło się to dopiero po wystąpieniu z niego przez Rosję.
PAP
