Myśliwce F-16 dla Rumunii za symboliczne euro
To 18 samolotów, które do końca roku wejdą na własność państwa rumuńskiego za symboliczną cenę. Jest to procedura, której nie można pominąć, a następnie rozpoczną się techniczne rozmowy na poziomie ekspertów, aby zakończyć proces. To wciąż kwestie techniczne – powiedział Ionut Moșteanu podczas konferencji prasowej.
Rumuński minister obrony zapytany o to, czy samoloty będą wykorzystywane do patroli w ramach misji typu air policing, czy do szkoleń, sprecyzował, że przejęte od Holandii F-16 będą używane do „szkolenia”. Jak wyjaśnił: „To ośrodek przygotowania i szkolenia pilotów NATO i sojuszników NATO”. Po podpisaniu MoU Moșteanu przypomniał też, że w ośrodku trenują piloci z różnych państwa NATO i partnerskich, w tym chociażby Japonii, czy Ukrainy.
Centrum szkoleniowe F-16 to konkretny i wartościowy rezultat współpracy dwustronnej między Rumunią a Królestwem Niderlandów, przy kluczowym wsparciu naszych amerykańskich partnerów z Lockheed Martin – podkreślił Mosteanu, określając ośrodek jako „unikatową, zaawansowaną platformę szkoleniową w Europie”.
F-16 w Rumunii
Rumunia posiada obecnie dwie eskadry myśliwców F-16, które stacjonują w bazie Fetesti i bazie Campia Turzii. 17 maszyn zostało zakupionych od Portugalii, a 32 od Norwegii. Pierwsze F-16 trafiły do rumuńskich sił powietrznych w 2016 roku, rozpoczynając proces stopniowego wycofywania przestarzałych MiG-21 LanceR, będących rumuńską modernizacją radzieckich MiG-29. Z kolei zakup norweskich F-16, który ogłoszono w 2022 roku, obejmował egzemplarze zmodernizowane do standardu M6.5.2, pozwalające na szersze wykorzystanie uzbrojenia NATO i integrację z nowoczesnymi systemami dowodzenia.
Według rumuńskich serwisów informacyjnych, z 32 norweskich myśliwców F-16 do Rumunii dotarło do tej pory 18 maszyn, ale do końca 2025 r. mają zakończyć się ich dostawy. Po ich zrealizowaniu, a także po formalnym przejęciu 18 holenderskich F-16 (są to maszyny wycofane ze służby przez Holendrów i już wcześniej przekazane na potrzeby centrum szkoleniowego) Rumunia będzie posiadała łącznie 67 myśliwców tego typu, co pozwoli na utworzenie łącznie czterech eskadr.
Maszyny bez wątpienia wzmocnią możliwości obronne Rumunii, ale staną się również elementem strategii odstraszania w regionie. Państwo ze względu na swoje położenie – nad Morzem Czarnym oraz obok Ukrainy niejednokrotnie mierzyło się z problemami w postaci wtargnięć rosyjskich dronów w jego przestrzeń powietrzną. W wielu z tych incydentów loty dronów były śledzone właśnie przy pomocy myśliwców F-16.
Rumunia zamierza też zakupić 32 myśliwce piątej generacji F-35A. W listopadzie 2024 r. władze tego państwa podpisały Letter of Offer and Acceptance (LOA) z USA w ramach rządowego programu Foreign Military Sale. Na te maszyny stawia również Holandia, która we wrześniu 2024 r. wycofała ze służby po 45 latach myśliwce F-16. Zdecydowano wówczas, że 24 "przechodzące na emeryturę" myśliwce trafią na Ukrainę, a 18 zostanie skierowanych do centrum szkoleniowego w Rumunii. Obecnie Holendrzy wykorzystują 45 myśliwców F‑35A Lightning II, a docelowo ich flota ma liczyć około 52-58 maszyn.
Centrum szkoleniowe F-16 w Rumunii
Europejskiego Centrum Szkoleniowe F-16 (European F-16 Training Center – EFTC) powstało w listopadzie 2023 roku przy współpracy Rumunii, Holandii, Danii, a także firmy Lockheed Martin. Rumunia zapewnia infrastrukturę i bazy, Holandia przekazuje F‑16, a Lockheed Martin koordynuje szkolenie poprzez międzynarodowych instruktorów i techników zespołu GFD, Draken International, ILIAS Solutions i Daedalus Aviation Group.
Obiekt zlokalizowany jest w 86. Bazie Lotniczej „Gheorghe Mociornița” w Fetești (znanej również jako Borcea). Jego głównym zadaniem jest harmonizacja standardów operacyjnych między sojusznikami, szkolenie w rejonie Morza Czarnego i wzmacnianie gotowości lotnictwa NATO. Ośrodek zapewnia zaawansowane szkolenia w pięciu modułach: od podstaw F‑16, przez loty w roli flight‑lead, po misje nocne i obsługę systemów celowniczych. Na jego terenie szkolą się piloci z NATO, ale też państw partnerskich, szczególnie z Ukrainy.
Rumuńskie centrum szkolenia dysponuje flotą 18 (jeszcze) holenderskich F‑16, czyli głównie maszyn w wersji F‑16AM/BM Block 15 MLU, silnie wspieranych przez symulatory Lockheed Martin. Dużą rolę odgrywa tutaj też doświadczenie międzynarodowych instruktorów i wsparcie techniczne z Draken International oraz Airbus/GFD. W praktyce oznacza to, że ośrodek nie tylko podnosi umiejętności pilotów, ale staje się strategicznym wsparciem w obliczu rosyjskiej presji i wzrostu zagrożeń hybrydowych w regionie Morza Czarnego.
