Zagraniczni ochotnicy walczący po stronie Ukrainy będą mogli otrzymać jej obywatelstwo. I nie tylko oni...

UKRAIŃSKIE OBYWATELSTWO NIE DLA AGRESORÓW

Wołodymyr Zełenski poinformował (22 stycznia) w wiedeo-przemówieniu o wprowadzeniu projektu umowy zezwalającej na posiadanie więcej niż jednego obywatelstwa. Dzięki takiej zmianie w prawie etniczni Ukraińcy żyjący poza kraju mogliby wejść w posiadanie paszportów z tryzubem na okładce bez rezygnowania z innego obywatelstwa.

„Dziś przedkładam Radzie Najwyższej Ukrainy kluczowy projekt ustawy, która umożliwi przyjęcie kompleksowych zmian w ustawodawstwie i wprowadzenie instytucji wielokrotnego obywatelstwa. Umożliwi to wszystkim etnicznym Ukraińcom i ich potomkom z różnych krajów świata posiadanie naszego obywatelstwa. Oczywiście z wyjątkiem obywateli kraju agresora”.

Czy to oznacza, że nie objęci zostaną te osoby, które zostały przymuszone do przyjęcia obywatelstwa FR? Ten wyjątek nie dotyczy tej grupy. W sierpniu 2023 r. naukowcy z Yale University opublikowali raport dotyczący zmuszania Ukraińców mieszkających na terenach okupowanych przez Rosję do przyjmowania jej obywatelstwa.

TRZY MILIONY UKRAIŃCÓW PRZYMUSZONYCH DO PRZYJĘCIA OBYWATELSTWA FR

Według danych rosyjskich obywatelstwo Federacji Rosyjskiej miało przyjąć od 2014 r. – czyli od aneksji Krymu i od rozpoczęcia pełnoskalowej wojny ok. 3 mln Ukraińców (z obywatelstwem ukraińskim, z którego musieli zrezygnować). Dodajmy, że akcja „paszportyzacji” prowadzona przez Moskwę potrwa jeszcze do lipca 2024 r. Potem osoby przebywające na terytorium Federacji (dla Moskwy Krym takim jest, dla Ukrainy – to ziemie pod czasową okupacją rosyjską) zostaną uznane za „cudzoziemców” lub „bezpaństwowców”.

Zełenski podkreślił w przemowie: „Ci, którzy w chwili wybuchu wojny na pełną skalę, bez względu na miejsce zamieszkania, urodzenie czy paszport, powiedzieli twierdząco: „Jestem Ukraińcem”, Ukraińcy z pochodzenia, którzy od dawna to udowodnili duchem, że są Ukraińcami, po wielu latach oczekiwania powinni w końcu zostać Ukraińcami na podstawie paszportu”.

WALCZĄCY ZA UKRAINĘ CUDZOZIEMCY BĘDĄ MOGLI OTRZYMAĆ JEJ OBYWATELSTWO

Projekt ustawy o wielokrotnym obywatelstwie zakłada, że paszporty z tryzubem mogą otrzymywać zagraniczni ochotnicy, walczący – rzecz jasna – po stronie Ukrainy. Wprowadzenie w życie wzmiankowanej ustawy wymaga zmiany ukraińskiej konstytucji.

Czy ta zmiana ma związek z wojną i próbą szukania żołnierza poza granicami Ukrainy do jej obrony? Trzeba podkreślić, że z taką inicjatywą Zełenski wystąpił przed rosyjską agresją. Można teraz zastanawiać się, dlaczego czekał z przedstawieniem projektu ustawy tak długo.

„Musimy myśleć o naszej przyszłości, o tym, aby było nas 60 milionów. A w ramach zainicjowanej przez prezydenta ustawy konieczne będzie wypracowanie pewnych mechanizmów, aby np. osoba, która aktualnie walczy po stronie Ukrainy i jest obywatelem Białorusi lub innego państwa wrogiego Ukrainie, , miał możliwość przyjęcia obywatelstwa ukraińskiego. To kwestia techniki prawnej i nie mam wątpliwości, że zostanie ona rozstrzygnięta w tym dokumencie” – uważa Oleksandr Mereżko, przewodniczący parlamentarnej komisji polityki zagranicznej.

Jednak nie tylko o pozyskanie żołnierza chodzi w proponowanej zmianie. W grę wchodzą także kwestie demograficzne. Gdy po rozpadzie Sowietów Ukraina stała się niepodległym państwem, to miała 51,5 mln obywateli. Dziś ma ok. 37 mln (bez Krymu i kontrolowanych przez Rosję terenów okupowanych), z czego ponad 4 mln, jako uchodźcy, żyją poza granicami Ukrainy. Nie wiadomo, ilu z nich wróci do kraju.

OBYWATELSTWO UKRAIŃSKIE MOŻNA RÓWNIEŻ STRACIĆ, JEŚLI TYLKO...

W projekcie jest jednak nie tylko o nadawaniu obywatelstwa, prawie do posiadania nie tylko ukraińskiego, ale także o jego pozbawianiu. A nastąpi ono w przypadku:

Zgodnie z projektem ustawy pozbawienie obywatelstwa nastąpi m.in. w przypadku: • dobrowolne nabycie obywatelstwa państwa agresora/okupanta, którym obecnie jest Federacja Rosyjska; • służby wojskowej po stronie kraju agresora/okupanta; • zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego, jeżeli obywatel posiada paszport innego państwa; • niezłożenia egzaminów z podstaw Konstytucji Ukrainy, historii Ukrainy i znajomości języka państwowego.

Wielokrotne obywatelstwo funkcjonuje w prawodawstwie większości państw, m.in. w: Belgii, Bułgarii, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Kanadzie, Niemcy, Węgry, Łotwa, Litwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Hiszpania , Szwecja, Szwajcaria, Wielka Brytania, USA i Watykan.

Istotne ograniczenia lub całkowity zakaz podwójnego obywatelstwa istnieje m.in. w Austrii, Bułgarii, Estonii, Hiszpanii, Litwie, Łotwie, Niemczech i Norwegii.