Prawosławie jest strukturą zdecentralizowana i poszczególne krajowe kościoły (cerkwie) są niezależne (autokefaliczne). 90 mln wiernych ma RKP. Najmłodszą Cerkwią jest (zjednoczeniowy) Ukraiński Kościół Prawosławny (UKP). Jego autokefalia została ogłoszona w 2019 r. Ma ok. 12-14 mln wiernych. W całym świecie prawosławnych jest ok. 260 mln. Nadal działa Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego mający autonomię w ramach moskiewskiej jurysdykcji religijnej. UKP jest nieuznawany przez Patriarchat Moskiewski i inne. Uznawany jest tylko przez trzy prawosławne autokefalie.
MNISI MOSKIEWSCY MUREM STOJĄ ZA WŁADIMIREM PUTINEM
Po upadku CCCP w jego dawnych składowych (także na Ukrainie i Rosji) odrodziła się religijność. Na Ukrainie jednak nadal ok. 12 proc. społeczeństwa nie deklaruje przynależności do którejkolwiek grupy wyznaniowej. Inaczej: to ateiści.
Przypomnieć należy, że każdy kościół chrześcijański związany jest, mniej lub bardziej, z państwem, w którym funkcjonuje. Tradycyjnie jednak najbardziej propaństwowe są kościoły prawosławne, szczególnie RKP. Nic dziwnego, że Cyryl I popiera putinowską SWO (specjalną operację wojskową). I nic dziwnego, że Ukraina chciałaby zdelegalizować Cerkiew związaną z Moskwą działającą na jej terytorium, gdyż Kijów (między innymi) utożsamia ją z rosyjską delegaturą.
Problem w tym, że takie zamiary postrzegane są jako wojna z religią i ograniczanie swobód obywatelskich oraz wolności wyznania. Taki pogląd przedstawia nie tylko Moskwa, ale i część świata politycznego sympatyzującego z Ukraina, a także wielu obywateli… Ukrainy!
W Kijowie, na wzgórzach nad Dnieprem, bielą się zabudowania klasztorne Kijowsko-Pieczerskiej Ławry. To jeden z głównych centrów prawosławia we wschodniej Europie. I jedne z najstarszych, bo monastyr założono w 1051 r. Z tejże przyczyny jest on pod zwierzchnictwem Patriarchatu Moskiewskiego (formalnie należy do Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego). Rząd ukraiński nakazał tamtejszym mnichom opuścić mury klasztorne. Mnisi, nazwijmy ich moskiewskimi, mieli wyprowadzić się do końca marca 2024 r. Nie posłuchali nakazu i gdy władza chciała ich siłą usunąć, spotkało się to ze społecznymi protestami.
ZEŁENSKI ZWLEKA(Ł) Z PRZYSPIESZENIEM PRAC NAD USTAWĄ DELEGALIZACYJNĄ
Legislacja delegalizacji wszystkiego co jest powiązane z Patriarchatem Moskiewskim jest na tzw. ścieżce prawnej. Gdy proces zostanie zakończony i odpowiednie prawo wejdzie w życie, to faktyczna delegalizacja będzie trudna i czasochłonna.
Tak uważa (nie tylko) dr Andrzej Szabaciuk (Katedra Teorii Polityki i Studiów Wschodnich KUL). Tłumaczy PAP, że przepisy przewidują, że najpierw Państwowa Służba ds. Etnopolityki i Wolności Sumienia musi sporządzić ekspertyzę, czy wspólnota religijna (parafia) ma związki formalne lub kanoniczne z Rosyjską Cerkwią Prawosławną. Potem ta wspólnota będzie miała dziewięć miesięcy na zerwanie tych powiązań i jeśli tego nie zrobi, sprawa będzie kierowana do sądu.
– A od decyzji sądu można się odwołać i zapewne część tych struktur prawosławnych będzie się odwoływać. To może trwać nawet latami.
Dr Szabaciuk przypomina, że projekt ustawy umożliwiającej delegalizację wpłynęła do Rady Najwyższej 19 stycznia 2023 r., a jej pierwsze czytanie odbyło… w sierpniu. We wtorek (20 sierpnia) Rada Najwyższa Ukrainy przyjęła projekt ustawy nr 8371 w sprawie ogólnego uregulowania działalności organizacji religijnych, czyli wprowadzającej zakaz działalności RKP i powiązanych z nią organizacji religijnych oraz konfiskatę ich majątków Projekt przewiduje także zakaz wjazdu na terytorium Ukrainy dla duchowieństwa RKP i sporządzenie (przez komisję rządową) rejestru organizacji stowarzyszonych z Patriarchatem Moskiewskim. Ustawa, by weszła w życie, musi zostać podpisana przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Kiedy? Nie wiadomo.
Jasne jest, że Zełenski zwlekał z decyzją, choćby dlatego, że w USA (jakiś czas temu) Republikanom ta ustawa nie spodobała się. To raz. A dwa: w listopadzie to Republikanie mogą dojść do władzy...
– Republikanie w rozmowie z Zełenskim wyrażali wątpliwości, czy mogą przekazać pakiet pomocowy Ukrainie w sytuacji, gdy tam dochodzi do naruszania wolności sumienia, w ten sposób dając wiarę propagandzie rosyjskiej – mówił PAP ekspert z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. – Prace nad ustawą ruszyły, gdy pakiet pomocowy został zaakceptowany. Zełenski starał się je jednak maksymalnie długo opóźniać, mając świadomość, że nie jest potrzebny Ukrainie w takim trudnym momencie wojny kolejny konflikt wewnętrzny…
RELIGIA JAKO NARZĘDZIE W WALCE POLITYCZNEJ… NA UKRAINIE
Rzecz w tym, że zwolennikiem jak najszybszego wykasowania z Ukrainy wszystkiego co jest powiązane z Patriarchatem Moskiewskim (z którym obecnie związek ma tylko kilka procent Ukraińców, bo po agresji nastąpił odpływ wiernych) jest b. prezydent Petro Poroszenko.
Obecnemu kadencja już się skończyła, ale w czasie wojny prawo ukraińskie nie przewiduje organizacji wyborów prezydenckich. Gdy taki czas nadejdzie, to Petroszenko prawdopodobnie będzie chciał ubiegać się o urząd. Czy Zełenski będzie mógł nadal odsuwać w czasie zaistnieje rzeczonej ustawy? Kto to wie. Nie może tego odkładać ad acta.
Raz: że tylko 4 proc. społeczeństwa pozostało wiernych moskiewskiej Cerkwi. Dwa: bo Cyryl, że nie kryje antyukraińskich i proputinowskich poglądów. W Wielkanoc błogosławił rosyjskich żołnierzy i wzywał do modlitw za rosyjską armię. Sojusz tronu i ołtarza to nie nowina. Kreml i hierarchia moskiewska nie przejmują się tym, że estoński parlament uznał Patriarchat Moskiewski za „instytucję wspierającą agresję militarną Federacji Rosyjskie”, a ukraińska Cerkiew uważa, że w przyszłości na ławie oskarżonych, obok Putina, powinien zasiąść także patriarcha Moskwy Cyryl (Kiryłł) I...
Listen on Spreaker.
Podcasty
Playlisty tematyczne
