Ok. 35 proc. deklaruje powrót do rodzinnego kraju, ale pod warunkiem, że będzie w nim znów bezpiecznie. Prof. Panu Poutvaara, szef Centrum Studiów Migracyjnych Ifo, podkreśla, że na Ukrainę „tylko 4 proc. planuje wkrótce wrócić, niezależnie od sytuacji w zakresie bezpieczeństwa”.
Z badań wynika, że z rzeszy uchodźczej na Ukrainę wróciło już 11 proc. osób.
Dlaczego aż 25 proc. Ukraińców czasowo przebywających poza granicami swojego państwa, chce na stałe związać się z krajami, które udzieliły im gościny?
Po pierwsze: im dłużej trwa wojna, tym lepiej uchodźcy mogą sobie wyobrazić przyszłość poza Ukrainą.
Po drugie: byt kształtuje świadomość – dla większości uchodźców poziom życia po powrocie do kraju będzie nieporównywalny (na niekorzyść) dotychczas prowadzonego, na wygnaniu (przez wojnę), życia.
Autorzy badań tak je podsumowali:
„Powodzenie wysiłków na rzecz odbudowy i rozwoju powojennej Ukrainy będzie w decydującym stopniu zależeć od ilości i jakości dostępnego kapitału ludzkiego. Liczba ludności Ukrainy spadała już przed inwazją rosyjską, a od 1991 r. liczba zgonów przekraczała roczny wskaźnik liczba urodzeń. Ponadto powszechna korupcja i niskie zaufanie do wymiaru sprawiedliwości – Ukraina zajmuje 104. miejsce na 180 krajów w Indeksie postrzegania korupcji za 2023 r. – zniechęcają ludzi do powrotu. Jednym z największych wyzwań dla Ukrainy będzie wykorzystanie wspólnych celów, którym sprzyja wojna, do napędzania dalszych zmian instytucjonalnych i kulturowych. Pokonując te wyzwania, Ukraina może zwiększyć atrakcyjność powrotów dla uchodźców i efektywnie wykorzystać swój kapitał ludzki w procesie powojennej odbudowy…”.
Kiedy ruszyła fala uchodźcza, to tylko 10 proc. uciekinierów twierdziło, że zamierzają osiedlić się na dłużej w kraju, który ich przyjął. Natomiast prawie 60 proc. deklarowało, że wróci, gdy na Ukrainie „będzie bezpiecznie”.
Według Bloomberga od początku wojny na pełną skalę za granicę wyjechało ponad 7 mln Ukraińców. Spośród nich ok. 6 mln osiedliło się w krajach Unii Europejskiej. W samych Niemczech zarejestrowanych jest 1 169 630 ukraińskich uchodźców. Setki tysięcy mieszkają w Polsce, Czechach i innych krajach Europy.
To, ilu z nich wróci do kraju, będzie miało - powtórzmy - wpływ na proces powojennej odbudowy Ukrainy. Ci, którzy zostają w azylanckich państwach będą pracowali na jego i swój, a nie Ukrainy, rozwój.
Dane przedstawione przez Ifo można uznać za budujące optymizm, jeśli porówna się z uzyskanymi przez Austriacki Instytut Badań nad Rodziną (na zlecenie Austriackiego Funduszu Integracji). Wyniki pewnie zaszokowały Wołodymyra Zełenskiego i nie tylko jego.
Otóż z austriackich badań wynika, że tylko 3 proc. uchodźców planuje na 100 proc. powrót na Ukrainę (wobec 30 proc. w 2022 r. i 13 proc. w 2023 r.). 12 proc. uchodźców chce w przyszłości wrócić na Ukrainę, nie podając dokładnych dat. Natomiast 56 proc. w ogóle nie planuje wracać.
To spory problem dla rządzących Ukrainą. Szukają sposobu na zachęcenie do powrotu tych, którzy albo się nad tym wahają, albo uważają, że wolą żyć, na ten przykład, w Wiedniu niż w Kijowie.
Pod koniec sierpnia szef klubu parlamentarnego partii Sługa Narodu (z niej wywodzi się Zełenski) w Radzie Najwyższej Dawid Arakhamia zapowiedział utworzenie Ministerstwa ds. Powrotu Ukraińców na Ukrainę. Na zapowiedziach się skończyło. Dziwić nie należy się. Niechęć do powrotu własnych obywateli z uchodźstwa obecnie nie jest najważniejszym problemem dla Ukrainy. Stanie się nim po zakończeniu wojny.
Podcasty
Playlisty tematyczne
