• Hamina + Gabriel: fińskie kutry zyskały zdolność rażenia celów do 200 km.
• Nowy standard: izraelskie pociski zastąpiły szwedzki system RBS15.
• Racja stanu: mimo kontrowersji zakup uznano za kluczowy dla obrony i NATO.
Czy Finowie boją się wojny z Rosją?
W przeszłości stoczyli z nią 30 mniejszych lub większych wojen. Dwie ostatnie – zimowa w 1939-40 i tzw. kontynuacyjna – skutkowały tym, że Finlandii Sowieci nie przejęli, ale Finowie na długie lata mieli ograniczoną suwerenność.
Minęły czasy wielkich okrętów liniowych i dział kalibru 400 i więcej mm. Odkąd technika rakietowa zdominowała współczesne (i potencjalne) pole walki, również na morzu, niewielki okręt może posłać na dno znacznie potężniejszą jednostkę. Rakiety, rakiety i jeszcze raz rakiety!
Finlandia wprowadziła do służby nowy pocisk woda-woda, przeciwokrętowy. Ale i jednocześnie woda-ziemia. To izraelski Gabriel, ale w służbie fińskiej jawi się jako Surface Defense Missile 2020 (PTO2020). Uzbrojone zostaną w nie kutry Hamina. W przyszłości wejdą na uzbrojenie budowanych wielozadaniowych korwet Pohjanmaa. Podkreślić należy, że Gabriel to bardzo uniwersalny system, bo można go umieszczać na... lądzie, na platformach mobilnych.
Kuter rakietowy klasy Hamina to zaledwie 250-tonowy okręt. Został specjalnie zaprojektowany do operacji na Bałtyku. Ma niski stopień wykrywalności radarowej, może płynąć z prędkością przekraczającą 30 węzłów. W latach 2018-2022, niespełna dwie dekady po wprowadzeniu tych jednostek na stan floty, dokonano modernizacji. A teraz wyposaża się je w Gabriele i – jak to Finowie podkreślają – teraz kutry dysponują zdolnością do precyzyjnego rażenia celów na odległości do 200 km, „znacznie przewyższającą pierwotne specyfikacje projektowe, przekształcając te stosunkowo niewielkie jednostki w niezwykle potężne atuty fińskiej strategii obrony wybrzeża”.
Dodajmy, że Gabriele zastępują szwedzki system RBS15, który lata świetności ma już za sobą.
Należy wspomnieć, że zakup systemów izraelskiej produkcji nie był zaakceptowany przez aklamację. Wywołał debatę publiczną: czy można kupować broń od państwa, które w Strefie Gazy prowadzi operację wojskową potępianą przez społeczność międzynarodową. Górę wzięła racja stanu i to, że rakiety Gabriel vel PTO2020 mają kluczowe znaczenie dla skutecznej ewentualnej obrony morskiej w niestabilnym środowisku bezpieczeństwa Europy Północnej. I jako takie są kluczowym elementem wzmocnienia północnej flanki NATO w regionie, gdzie dominacja morska staje się co najmniej bardzo znaczącym czynnikiem bezpieczeństwa.
A teraz skrótowo o wersjach rozwojowych Gabriela
W oparciu o informacje zamieszczone w Wikipedii. Pocisk przeszedł ewolucję przez wiele generacji od momentu swojego debiutu w latach 70. XX wieku, a fiński wariant reprezentuje jedną z najnowszych konfiguracji.
Gabriel 1. Miał standardową budowę. Głowica bojowa (150 kg) znajdowała się na początku rakiety, później część odpowiedzialna za naprowadzanie, a na końcu zbiornik z paliwem i silnik. Cztery nieskładane lotki sterujące znajdowały się na końcu i na środku korpusu pocisku. Pocisk wystrzeliwany był ze specjalnego pojemnika zamontowanego na obrotowym stanowisku. Raził cele na dystansie do 20 km. Naprowadzanie pocisku wymagało, aby cel był wykrywany przez radar okrętu, a pocisk naprowadzany był przez celowniczego.
Gabriel 2. Wszedł do służby w 1976 r. Jego zasięg został zwiększony do 35 km, a masa głowicy bojowej do 180 kg. Wersja druga pocisku miała ten sam napęd i system naprowadzania, co poprzednia. Zmiany te doprowadziły także do zwiększenia masy pocisku do 522 kg. Pod koniec lat 70. XX wieku pociski Gabriel 2 zostały sprzedane do RPA (wykorzystywane pod nazwą Skorpioen) i Tajwanu (pod nazwą Hsiung Feng I) i były tam produkowane na licencji.
Gabriel 3 i Gabriel 3AS. W 1979 r. Izraelczycy wprowadzili ulepszenie w systemie nawigowania pociskiem. Zastosowano w nim samonaprowadzanie aktywne, pozwalające na użytkowanie pocisku w systemie wystrzel i zapomnij. Zasięg pocisku pozostał ten sam, co w poprzedniej wersji. Do służby wszedł w 1980 r. Nowością było to, że Gabriel 3AS przystosowano do przenoszenia przez samoloty. Wprowadzono go do użytku w 1982 r. Do jego przenoszenia przystosowano samoloty: A-4 Skyhawk, Kfir, F-4 Phantom i Sea Scan.
Gabriel 4. Ta wersja pojawiła się w 1985 r. jako Gabriel 4LR. Zasięg zwiększono do 200 km. Zwiększyła się masa rakiety (960 kg) oraz głowicy bojowej (240 kg). Zastosowano ten sam system nawigacji, co w pocisku Gabriel 3, ale w celach oddalonych powyżej 50 km można zaktualizować dane o celu. Napęd w tej wersji zapewnia silnik turboodrzutowy.
Gabriel 5. Pierwszy test zakończony sukcesem przeprowadzono 20 września 2020 r., tj. po 11 latach pracy nad tą wersją! Nowy pocisk ma długość 5,5 m, waży 1250 kg, a zasięg wynosi ponad 200 km. Nowa wersja pocisku naprowadzana jest w systemach GPS i INS. Pozwalają one na wcześniejsze zaplanowanie trasy lotu.
Reasumując: Gabriel 1 przenosił głowicę o wadze 160 kg na odległość do 20 km. Gabriel 5 ma zasięg ponad 200 km i nie podaje się danych o wadze głowicy, z pewnością nie jest lżejsza od tej w Gabrielu 4 (250 kg). I na koniec: o tym, że fińska marynarka wojenna ma Gabriele (sztuk 50), podano wówczas, gdy je kupiono. Za 162 mln euro.
Polecany artykuł:
